Cunku insanlar. Anlatmaya kalksam 8-10 sayfa yazmam lazim simdi derdimi, bosuna ugrasmayayim. O kultur benim zihniyetime daha yakin geliyor. Nokta atisi olmasa da daha yakin. O yuzden burada degil oralarda yasamayi tercih ederdim.
En onemlisi kurallar. Disiplinsizlik, duzensizlik sevmiyorum ben, nefret ediyorum. Mesela yaya gecidi var ve yaya gecidinde insanlar gecerken arabalar gercekten duruyor! Durup bekliyorlar, sen geciyorsun yahu. Agir agir yuruyorsun ve arabadaki adamlar ve kadinlar default hamile kadini hastaneye yetistirmeye calisirken durdurulmus gibi tepki vermiyorlar. Neden? Cunku yaya gecidinde arabalar durur. Onlar da duruyorlar. Durulmasi gerekiyorsa duruyor adamlar.
Bisiklet suruyorum caddede, kirmizi yaniyor ve en on sirada duruyorum bisikletimle arabalarin onunde. Sonra yesil yaniyor, ben bisikletimi hareket ettiriyorum, bir araba gibi hizli kalkamadigim icin arkadaki arabalar benim hiz kazanmami bekliyor. Ve aman allahim kimse korna calmiyor! Nasil yahu, aci aci korna yapip kafayi camdan cikarip kendilerine hayatlarinda gordukleri en buyuk kotulugu yapmisim gibi davranmalari gerekirdi, cunku arabalarin onunde bisikletle agir agir gittim ve onlari 3sn falan geciktirdim. Ama yapmiyorlar. Anlamsiz bir gerginlik yok adamlarda bizdeki gibi.
Bazi seyler bazi insanlar icin onemli degildir, her insan icin bazi seylerin onem sirasi ayni degil. Benim icin kurallar ve bu kurallara uyulmasi onemli mesela. Cok onemli. Yoldaki suruculerin aptalca davranip davranmamasi, sabirsiz olup olmamasi benim icin onemli. Sirf bunun icin bile ulkeyi terk edebilirdim.
Araba kullaniyorsun mesela, yogun trafik. Olumune senden once arabanin kafasini o araya sokmaya calisanlar yok mesela. Adam onundeki arabayi takip ediyor. Insanlar diger arabalara yol veriyor. Yol verme olayina karisini sana verioyrmus gibi bakmiyor.
Toplu tasimaya biniyorsun, durakta bekleyen kalabalik var. Tramvayin kapisi aciliyor ve teker teker iceri giriyorsunuz. Kapiya yakinligin ne kadarsa iceri girme siran da ona gore oluyor. Kapi acildigi anda hurraaa diye arkandan bir anda onune gecip ne pahasina olursa olsun iceri once girmeye calisanlar yok. Zaten potansiyel yolcuyla ulasim imkanlari da orantili. "Hay allah buna da binemedim" olayi da yok. Geric bizde faketmiyor, durakta 10 kisi var, gelen arac en az 50 kisi daha alacak musaitlikte ama adam yine de arkandan bir anda onune firlayip seni kenara itip iceri hucum ediyor. Cunku senden once girmeli oraya. Senden once girmezse oracikta dusup olecek, hayat memat meselesi ne yapsin adam?
Bu da benim icin onemli. Neden boyle ki? Neden yani? Neden insan gibi hareket eden insanlar gormuyorum? Insan gibi hareket ettiklerini gormek istiyorum ben insanlarin. Insan gibi hereket ettikleri bir yerde ysamak istemem de normal.
Gecen bizim isyerinin soforunun yanina bindim aksam, gecerken yol ustunde bir yere birakacak beni, kendi devam edecek yoluna. Arabaya bindik, kemeri taktim ve yuruduk. Araba biip-biip otuyor. Dondum sofore baktim herhangi bir tepki yok. Kemer takili degil, araba otuyor, sofor hicbir sey yokmus gibi devam ediyor. "Kemeri takmadin galiba" dedim, "o susar birazdan" dedi adam. Yok artik...
Adamin olayi kemer takmaya usenmek de degil, adamin derdi kemer takmamak direkt. Adam o sinir bozucu beep sesine bir sure katlanmaya razi oluyor, kemeri israrla takmiyor.
"Kemer takmiyor musun?" diye sordum, "yok" dedi. "Yani genel olarak, hic mi takmiyorsun?" dedim, hic takmiyormus. Hergun bu sekilde kilometrelerce yol yapiyor yani. Bunun gibi yuzbinlercesi var bu ulkede. Sonra ben bir ulkeye gidiyorum ve kilometrelerce yol yapiyorum ve bir tane bile, tek bir tane bile kemer takmayan surucu gormuyorum.
Niye takmiyorsun arkadas? Neden sacma sapan bir risk aliyor bizim burada yuzbinlerce insan. Kemer denen sey takilmasi gereken bir set-y ve bu yuzden adamlar takiyor, ama bizim buradakiler takmiyor. Iste ben boylesi bir gerizekaliligi hazmedemiyorum. Boyle gerizekaliliklarin yasandigi bir yerde yasarken huzursuzum. Bu da benim icin onemli. Insanlarin aptalca davrandigini gormek istemiyorum.
En ufak bir aksilik, tatsizlikta birden bire herkesin gerildigini goruyorum burada. Ama ayni durumda ortalama bir Avrupa vatandasinin keyfini kacirmadigi, "hay aksi heheh" diyip guluyp gecitigini goruyorum. Niye gergin herkes diye soruyorum o zaman bizde. Niye negatif herkes? Neden kendi keyfini kacirmak icin bahane ariyor millet yahu? Bir seyler ters gitse de gerilsek, oflayip puflasak, somurtsak, suratimiz dokuzu ceyrek gecse, isyanlara girsek der gibi millet.
Ben sevmiyorum boyle seyleri. Asik surat sevmiyorum. Gergin, morali bozuk insanlari sevmiyorum.
Bir Avrupa ulkesinde gece gec saatte disari cikiyorum. Saat gec, herkes yataginda uyuyor, caddelerde in cin top oynuyor. Sagda solda tek tuk insan goruyorum o saatte benim gibi hala disarida olan, etraf tenha. Cadde boyunca issiz, biraz ilerliyorum bakiyorum karsidan kisacik etekli bir kiz geliyor, etegi cok kisa. Hic de tedirgin gorunmuyor, rahatca yuruyup gecip gidiyor. O gec saatte etrafta kimse yokken tek basina bankta oturmus kulaklikla muzik dinleyen kiz goruyorum, hava sicak oldugu icin kisacik bir sort giymis o da. Tabii o da hic tedirgin degil. Yanindan gecenler "bu ne is?" bakisi da atmiyor. Oturmak istedigi kadar oturup bir sure sonra kalkip gidebiliyor kiz. Her tarafi dekolte bir kiyafetle gecenin yarisi issiz caddede hic cekinmeden yuruyebiliyor genc bir kiz. Ne genc kizda bir tedirginlik var ne de etraftan gecerken bu kizi gorenlerde herhangi bir tepki. Insanlar rahat. Kafese tikilmis degiller. Erkek ne kadar rahatsa kiz da o kadar rahat. Hem de ne giyerse giysin. O kiyafetlerle Istanbul'da o saatte disari cik kadin olarak, eve gelene kadar bu gece canimi bagisla diye allaha dua edersin.
Ben kadin degilim, Istanbul'da da gece gec saatlerde disari cikiyorum, pek cekindigim soylenemez, benim icin cok sikinti yok ama neden yahu? Neden insanlarin bu konuda rahat olamadigi bir yerde yasiyorum. Neden gec saate disari cikacak kadinlari korkutacak, onlar fiziksel ya da ruhsal olarak incitecek insanlarla beraber yasiyorum?
Niye etrafimda cirkin seyler oluyor? Niye acik alanda kafes hayati yasiyor etrafimdaki insanlar? Niye kadin istedigi kiyafeti giymeye korkuyor? Boyle bir yerde yasamak istemiyorum mesela.
Yani bunlar bir sey degil, diyorum ya anlatmaya kalksam sayfalarca yazmam lazim. Tercih meselesi. Baskalari icin onemsiz olan seyler benim icin onemli, baskalarini pek rahatsiz etmeyen seyler beni cok rahatsiz ediyor, bazilarinin eksikligini pek hissetmeyecegi seyler benim icin hayati, kimisinin bu ulkeden uzaklasinca mumla arayacagi seyler benim sirt cevirebilecegim seyler. Bu yuzden ben burada yasamak istemeyen taraftayim. Avrupa diyince ulkeden ulkeye de fark var, Avrupa'nin her tarafi bir degil. Avrupa'nin heryerinde de son derece memnun olacagimi sanmiyorum.
0