www.istanbulsaglik.gov.trasagidaki tez calismasinin 50. sayfasindaki ultrason bulgulari siniflandirmasi onemli:
www.istanbulsaglik.gov.trwww.uzmantv.comwww.revir.comwww.genelsaglik.orgicinde acetaminophen yani paracetamol bulunan vermidon gibi agri kesicileri icme, alkollu iceceklerden uzak dur.
hepatit marker'larina bakildi mi?
insulin direnci acisindan, senede bir defa, aclik kan sekeri, aclik insulini, c-peptid;
karacigerinin durumu acisindan da, her 6 ayda bir, karaciger enzimleri baktirmanda ve abdominal ultrasonografi yaptirmanda fayda var.
DOĞAL SEYİR
Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığının doğal seyri iyice anlaşılabilmiş değildir. Ancak görünüşe göre seyri belirleyen histolojik hasarın şiddetidir. Beş seride nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı olan 257 hastadan 54’üne karaciğer biyopsisi yapılmış ve bu hastalar ortalama 3,5 - 11 yıl takip edilmiştir (33). Hastaların % 28’inde karaciğer hasarında ilerleme görülmüş, % 59’unda değişiklik olmamış, % 13’ünde karaciğer hasarı düzelmiş veya ortadan kalkmıştır. Bazı vakalarda steatozdan steatohepatite ve daha ileri fibroza ya da siroza ilerleme saptanmıştır (33). 257 hasta arasında görülen az sayıda ölümden bir bölümü karaciğer ile ilişkiliydi ( biri hepatosellüler kanserdi ). Demek ki nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı olan pek çok hastada seyir nispeten selim olmakla birlikte bazılarında siroza ve komplikasyonlara ilerleme olmaktadır.
Karaciğer biyopsisinde saf steatozu olan hastalar, nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı spektrumu içinde prognozu en iyi olanlardır (34). Steatohepatit veya daha ilerlemiş fibroz durumunda prognoz daha kötüdür (35). Bir çalışmada, karaciğer biyopsisinde nekrozu ve inflamatuar infiltrasyonu olan hastalarda karaciğer fibrozuna ilerleme görülmüştür. Başka bir çalışmada nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı olan hastaların % 36’sı ortalama 8,3 yıllık takipten sonra ölmüştür. Bu hastalarda karaciğer ile ilgili hastalıklar en sık ikinci ölüm sebebi olup, bunu geçen tek sebep kanserdi. Steatohepatitli hastalarda karaciğer ile ilgili ölümlerde artış yönünde bir eğilim vardır ki bu da söz konusu olan hastalarda siroz prevelansının yüksek olması ile açıklanabilir (35). Bazı veriler steatozun diğer karaciğer hastalıkları ile ( mesela hepatit C virüsü infeksiyonuyla) birlikte bulunmasının karaciğer hastalığının ilerlemesini arttırabileceğini düşündürmektedir (36). Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığından kaynaklanan sirozun doğal seyri tam olarak aydınlatılamamıştır.Yakın tarihli bir çalışmada, tek bir merkezde gerçekleştirilen 546 karaciğer transplantasyonu girişiminin sadece % 2,9’unun sebebi son evre steatohepatitti (37). Demek ki nonalkolik yağlı karaciğer hastalığı yaygın olmakla birlikte, hastaların sadece küçük bir bölümü karaciğer transplantasyonuna ihtiyaç duymaktadır.
Nonalkolik yağlı karaciğer hastalığının seyri üzerine yapılan çalışmaların eksikliklerinden biri şudur: Sonunda karaciğer biyopsisi uygulanan ve uzun süre takip edilen hastalar ileri derecede seçilmiştir (34). Toplum temelli çalışmalar bu hastalığın doğal seyrini belirleyebilir.