benim belli bi site veya önerim falan olmayacak, lakin ingilizce derslerinin writing bölümünde öğrendiğim bazı kurallar var, ki orda problem solution'dır, argument şeysidir, summary'dir, cause-effect'tir, comparison-contrast'tır, critique'tir ayrı ayrı türleri oluyor konu olarak, dahası condensed paragraph ve essay olmak üzere iki belli yazı türü var mesela. condensed paragraph tamamen öz yazılmış, hiçbir ekstra cümle içermeyen paragraf/yazılar oluyor(ki genelde tek bir paragrafta anlatabiliyoruz derdimizi). essayler de(sanırım makale, kompozisyon olarak türkçeye çevirebilirim bunu) her paragrafı birbirine bağlayan cümleler, her paragrafın ayrı ayrı introduction, topic ve conclusion sentence'ları olan yazılardır. önce essay'den bahsetmeli
giriş paragrafından başlıyım. introduction cümlesi giriş cümlesidir, genel konu nedir ne değildir o yazılır. topic sentence introduction sentence ile birlikte yazılabileceği gibi yazının neden yazıldığına ve yazarın görüşünün ne yönde olduğuna dair bir fikir verir. sonra ne hakkında konuşulacaksa belli ana noktalar vardır bunlar yazılır. mesela problem solution tarzı yazılacaksa bu ana noktalar(major supporting point olarak geçer) belirlenen problemin çözümleridir. en sonda bir cümlede de ya sonraki paragrafa geçiş yapılır, ya da paragrafı kendi içinde bitiren bir cümle yazılır.
ikinci paragraf(ve genel olarak gelişme paragrafları, body paragraph olarak geçiyor) birinci paragrafta bahsedilen ana noktalardan birinin açılacağı paragraftır. ne kadar ana nokta varsa o kadar gelişme paragrafı olur.yine ilk cümle topic sentence olur(ki "ilk nokta şu ki.."falan türünde başlaması uygundur, lakin bağlaçlar çeşitlendirilebilir), sonra o nokta açılır, mesela problem solution yazılacaksa bu çözümün avantajları ve dezavantajları yazılır ya da minor supporting points dediğimiz yan noktalar yazılır(bir başlığın altına giren küçük başlıklar gibi). sonraki paragrafa geçerken(sonuç paragrafı değil de gelişme paragraflarına devam edildiği düşünülürse) bir yukarıdaki noktaya referans verilebilir(mesela "ikinci noktaya ek olarak..", ya da "yukarıdakine alternatif olarak.." denebilir). ama yanılmıyorsam türkçe kompozisyon yazılırken paragraflar bağlaçla ya da daha önceye referans vererek başlamıyordu, ama bence bu kural esnetilebilir bu kural çünkü daha akıcı oluyor.
en son paragraf da sonuç paragrafı. yine topic sentence bunda da geçerli. sonra bir şekilde üstte bahsedilen noktaları tekrar yazmak gerekiyor bir cümle içinde, detaya girmeden ana başlıklar olarak. ondan sonra opsiyonel olarak bir cümlede bu noktaların hangisinin en öncelikli olduğuna dair bişiler yazılmalı, sonra da bir cümleyle yazı bitirilmeli.
condensed paragraph yazması daha kolay, genel olarak yapı aynı, bir cümle topic sentence, sonra ana noktalar yazılır, çok kısa detaylandırılır, araya belki bir-iki cümle ekstradan girebilir(organizasyonu ve planı bozmadan ama)sonra da bir cümleyle sonuçlandırılır.
tabi bunlar çok kesin kalıplar ve advanced düzeyinde ingilizce gördüğümü belirtmeliyim, bu kadar abartmaya çok da gerek olmayabiliyor. mesela topic sentence yazmak bana hala zor geliyor:) ama genel olarak iki büyük ipucu verebilirim. bir organizasyon olmalı, sanırım bir yazıyı en okunur kılan şey bu. diğer ipucu da paragrafların ilk cümlelerinde neyden bahsedileceğini anlatmak(yani topic sentence). özetler de buna göre çıkarılıyor çünkü. isterseniz bu kurallara dikkat edilerek yazılmış yazılar gönderebilirim.aslına bakarsanız bu yazının kendisi de gayet güzel planlı bir yazı oldu gibi:)
0