ah ulan ah öğrenci olmak vardı gene. günaydın panpa taptaze uyanış sonrası kendine gelememiş beynimle yazayım spor olsun:
öncelikle paracıklarım ühü meselesi, o benim üslupsal başarısızlığım. demek istediğim şudur, sen yatırımını sadece hisse senedine yaparsan bununla orantılı olarak büyük bir risk almış olursun çünkü başbakanın da dediği gibi, borsa (endeksi) iner çıkar, yani volatilitesi yüksektir. duyurunda dediğin gibi 30 en büyük şirketten almış olsan (buna endeks fonu deniyor [index fund], gayet tercih edilen bir yatırım seçeneğidir) sen bu iniş çıkışlardan birebir etkilenirsin mesela, yükselince para kazanmış, düşünce para kaybetmiş olursun. ancak sadece hisse değil de tahvil, altın, döviz de alırsan o zaman ne olur, iniş çıkışlardan gene etkilenirsin, ama daha az etkilenirsin, riski diğer enstrümanlara dağıtmışsındır çünkü. tabii bunun sonucu olarak potansiyel kazancın da biraz daha düşük olur çünkü tahvil, altın, döviz vs hisse kadar kazandırmaz.
gelelim kazanç mevzusuna. öncelikle kazanç olayını reel olarak düşünmen daha makul olur. reel nedir, enflasyonu da hesaba katan demektir. enflasyonun ne olduğunu açıklamayayım şimdi aq da paran her yıl enflasyon oranınca değersizleşir gibi düşün. dolayısıyla ortalama yıllık getirin enflasyon oranının üstüne değilse parana değer katmış olmazsın, anca paranı enflasyondan korumuş olursun. bunun altınla alakası şu: evet altın risksiz bir araç, evet "kazandırıyor", "güvenli liman", ama reel getirisi de düşük. neyin güveni amk bu o zaman diyeceksen, altın şahane bir enflasyondan koruma aracıdır, çünkü harcanmaz, tüketilmez, birincil işlevinin "parayı korumak" olduğuna dair bir konsensus vardır. dolayısıyla altın dediğin şeyin uzun vadedeki değeri büyük ölçüde aynı, "güvenli" kalmıştır. gene tarihsel olarak baktığımızda tahviller ve hisse senetleri her zaman altından fazla kazandırmıştır, reel bir yükseklikten bahsediyorum, örneğin hisselerin ortalama yıllık reel getirisi 6.5% falandı galiba. yani evet iner çıkar ama bakıyosun ki uzun vadede her türlü değerleniyor paran. zaten bu yüzden hisseler uzun vadeli bir seçenektir.
bireysel emeklilik konusunda çok da olumsuz bir şey düşünmüyorum bence makul bir sistem. burada bahsedilen her yatırım aracından bir oran seçiyorsun, sepet yapıyosun yani (ya da adamlar senin için yapıyo) ve atıyon paranı adamlar senin için alıyor. koyduğun anaparanın üstüne de devlet 25% ekliyor, makul lan işte. benim var hesabım mesela. senin düşüncene gelince, proleterler birleşin nickine sahip öğrenci bir arkadaşımızdan başka bir görüş beklemezdim, sıkıntı yok. ama gerçekten oturup bir değerlendir. o kadar büyütülecek dramatik bir şey yok ortada, olay insanları biraz olsun tasarrufa teşvik etmek.
bu arada ben borsacı, yatırımcı, bankacı vs değilim tamamen amatör olarak ilgileniyorum onu da söyliyim. yatırım tavsiyesi de vermiyom yani (zaten yassah). merak ede ede bi senelik bi finans yüksek lisansı yapacam eylülde, o kıvama geldim. ondan sonra fikirlerim biraz daha rafine olur herhalde.
0