sermayenin girişi tek başına asla kötü birşey değildir, amma ve lakin bu girişi regüle eden, çevreleyen yasaların önemi büyüktür.
stabilitesi düşük, mali disiplini düşük, politik tutarlılığı düşük bir ülke olarak, girişi cazip kılabilmek adına imtiyazlar vermek çözümlerden biri. ama uzun vadede dediğiniz gibi zararları olasıdır.
bir de salt sermaye olarak değil, örneğin toprak alımlarında falan da, regülasyon gayet zayıf, adeta satın alarak "işgal" mümkün. güneydeki emlak piyasasının yabancı kontrolünde olması, ve son mayın temizleme işindeki zihniyet bununla ilgilidir.
öte yandan şu da var, örneğin telekom satılmadan önce siz sanıyormuydunuz ki rahatça "yabancılar" tarafından dinlenemiyor, kontrol edilemiyor.. o tür şeyler için üzülmek için geç bile.
bir de şu var. gelen sermaye geldiği yerde kar olanaklarını tükettiğinden gelmek istiyor. (unexploited profit opportunity). oysa ki bizim sermaye dışarı çıktığında gayet tüketilmiş kar olanakları için savaş veriyor. ortada bir adilsizlik sözkonusu. burada elde edilebilecek kar olanakları, daha çok yerel olarak halledilebilse, gsmh da artar, teknoloji de artar, endüstrileşme de artar, ülkenin profili de artar.
ama bunun için nispeten uzun vadeli ve istikrarlı ve sağduyulu planların yapılması lazım. mali disiplin, adil rekabet vs sağlanabilmeli. iş kurabilmek kolaylaşabilmeli. market penetrasyonu normal seviyelere gelmeli. eş dost siyasi tanıdık, torpil, vergide ssk da imtiyaz vs. bunlar ortadan kalkabilmeli.
işte bizim ülke bunu sağlayacak tabana sahip değil. hala saçmasapan davaların peşindeyiz. kültürel anlayış olarak da kabulleniyoruz böyle haksızlıkları.
özetle senin ülkene sermaye girdiğinde ekonominin en tepesine en karlı yerine yerleşiyor. sen ise dışarı çıktığında çok dandik seviyelerde mücadele ediyorsun. hem rekabet, hem regülasyonlar açısından. oysa ki kendi ülkende en tepe için mücadele etsen (edebilsen), yüksek sanayinden, bankalarına, iletişime, yüksek teknolojiye kadar en karlı noktaları elde edebilsen, zaten kendi ülkenin efendisisin.
ama o büyük ihaleleri yabancılara veren ülkemin başa getirilen söz sahipleri o sırada kaç milyon dolarlar alıyor bi bilsen...
0