"eskiden insanlar malları takas ediyormuş ve bu işi kolaylaştırmak için altın, ona bağlı olarak para icat edilmiş."
Bu da kesin degil. Hatta aksi yonde gorusler daha fazla su an.
Diger konu: Bir ulkenin para biriminin degerini, kabaca o paranin arzi ile uretilen mallarin orani belirliyor.
Ornek: bugun atiyorum piyasada 100 milyar lira degerinde para var, yarin merkez bankasi bunlarin yarisini alip imha etse liranin degeri artar, cunku artik senin elindeki 1 lira, daha fazla mala denk geliyordur (bu demek degildir ki boyle yapalim da paramiz degerlensin :) buradaki olay uretimi arttirmak).
Tersini dusunursek. Piyasadaki urun miktari ayni ama devlet para basti, dolasimdaki 100 milyar lira oldu 200 milyar. Bu da enflasyon yaratiyor. Neden? Cunku senin elindeki 1 lira, artik daha az mala denk geliyor. Anahtar ifade bu: "elindeki para az mala esit oluyor" veya tersi.
Para basmak bu yuzden enflasyon yaratiyor. Uretimin (mallarin toplam degeri) ayni seviyede kaldigi halde para basarsan artik elindeki para ile daha az mal satin alabiliyorsun.
Bugun 1 kuveyt dinari tam 28 lira. Neden? Cunku inanilmaz degerde petrol uretiyorlar. Bizim urettigimiz bir sey olmadigi icin para surekli deger kaybediyor.
Abd yillar once trilyonlarca dolar para basti. Bunu ilk defa gorup sasiracak olanlar olabilir ama evet, basti, arastirabilirsiniz, gizli sakli da yapmadilar dogal olarak, yapamazlar zaten. E peki abd bu kadar para basmasina ragmen parasi neden hala cok degerli, neden enflasyon olmadi? Cunku adamlar trilyonlarca euro degerinde teknoloji uretiyor zaten.
0