Çiftleştirmek bir gereklilik değil, önce orada anlaşalım.
Aşağıda genetik ıslahtan bahsetmeye çalışmışlar galiba. Orada genetik olarak verimli bir bitki elde etmeye çalışıyorsunuz. Lezzetli tür ile dayanıklı türü birleştirip hem lezzetli hem dayanıklı olanı elde ediyorsunuz. Scottish Fold'u British Shorthair veya kusurlu geni taşımayan herhangi bir kediyle çiftleştiğinizde ise daha sağlıklı canlılar elde etmiyorsunuz. Hasta canlılar üretmeye devam ediyorsunuz.
Akraba evliliği ile karşılaştıran kişi konuya tamamen yabancı. Akraba evliliğinde asıl risk oluşturan şey
aynı hastalığın çekinik genini taşıma ihtimali yüksek olan iki bireyin evlenmesidir. İki çekinik gen bir araya gelirse hastalık ortaya çıkar. Scottish Fold gibi kusurlu genin dominant olduğu durum şansa doğan engelli bebeklerle karşılaştırılamaz. Önlemek için eşi uzaktan seçmek değil preimplantasyon genetik tanı gerekir. Onu da kedilere kimse yapmaz.
Örneğin @ThomasJefferson'un taşıdığı TJ geni dominant bir hastalık geni ise eşini Çin'den, Afrika'dan, Amazon yerlilerinden veya Mars'tan seçmesi fark etmeyecektir, çünkü hastalığı taşıyan kendisidir ve çocuklarına aktardığı tek kusurlu TJ geni onları da hasta etmek için yeterli potansiyele sahiptir.
Gelelim işin genetiğine. Düşük kulak, kıkırdak yapımında görevli bir genin kusurundan kaynaklanıyor. Kıkırdak vücutta birçok yerde var. Hastalık her yerde ortaya çıkabilir. Hastalığın nerelerde ve ne şiddetle ortaya çıkacağı ise belli değil. Bunu penetrans ve ekspressivite belirliyor. Yani kusurlu genin bir bireyde ne kadar ifade edildiği ve bir karakterin ortaya çıkışından o genin ne kadar sorumlu olduğu önemli.
Örneğin bir kedi fold genini tek kopya taşımasına rağmen düşük kulaklı bile olmayabilir.
Bu kediyle fold geni taşımadığına emin olduğumuz bir kediyi (mesela bir British Shorthair) çiftleştirdik diyelim. Yavru kedi anneden kusurlu geni alırsa hasta olma ihtimali her zaman vardır. Babasının British Shorthair olması, annesinden tek kopya kusurlu gen alması, annesinin hastalık belirtileri göstermemesi yavru kediyi hasta olmaktan kurtarmaz.
Annede kusurlu gen daha az ifade ediliyor olabilir. Yavru ise kusurlu geni daha çok ifade edip daha ağır hasta olabilir.
Bu ne demek? Elimizde iki çeşit kıkırdak tuğla kalıbı var diyelim. Birisi dümdüz, birisi biraz bozuk. Anne kedi kıkırdaklarını inşa ederken dümdüz olan kalıbı daha çok, bozuk olanı daha az kullanıyorsa kıkırdakları nispeten düzgün olabilir. Yavru kedi ise kıkırdaklarını daha çok bozuk olanı kullanarak inşa ederse ağır hasta olabilir. Eğer bir kedinin iki kalıbı da bozuk olursa çok ağır hasta olacaktır. Dolayısıyla anne babası Scottish Fold olan bir yavru üretirseniz ve bu yavru ikisinden de Fold geni alırsa erkenden kıkırdak harabiyeti gelişecektir.
Özetle demek istiyorum ki, kedinize British Shorthair bir eş bulsanız ve yavrusuna bir kopya düzgün kalıp geçmesini garanti etseniz bile sizin kediniz Scottish Fold'un ona bozuk kalıbı vermeyeceğini bilemezsiniz. Bozuk kalıp da yavruya geçerse hastalığın derecesini çok farklı bir yelpazede değişkenlik gösterecektir. Yelpazenin neresinde olacağını belirleyemezsiniz.
Son olarak şunu söyleyeyim. Benim kedim sağır bir Ankara kedisi. Yanlış çiftleştirmenin kurbanı. Sokakta hayatını sürdüremez. Evdeyse hiçbir zorluk çekmeden yaşıyor. Buna rağmen kedimi kulakları duyan bir kediyle çiftleştirmedim. Eğer bir yavru bile sağır olursa ve sokağa düşerse vicdani sorumluluğu çok ağır. Yapmayın, her gen sonraki nesile aktarılmak zorunda değil. Herkes soyunu devam ettirmek zorunda değil.
0