Aklınıza gelebilecek her türlü hristiyan mezhebi İsa'yı tanrı kabul ediyor zaten. Bütün olay bunun üstüne kurulu. Hristiyanlıktaki en önemli, en hayati husus bu.
İsa'yı tanrı olarak kabul etmeyen ufak gruplar var, bunlar çeşitli non-trinitaryen mezhepler ancak çoğunlukla mezhepten öte ayrı birer dinler. Örneğin yehova şahitleri ve mormonlar buna örnek.
Yukarda İznik Konsili yanlış ele alınmış. İznik konsili 325 yılında toplanıyor Ortodoks ve Katolik ayrışması ise 1054'te. Katolikler İznik iman ikrarı metninin latince tercümesine "filioque" ibaresini eklemek istedikleri için sorun çıkıyor, bu nedenle kafa karışmış sanırım. Ancak İsa'nın tanrılığı konusunda hiçbir anlaşmazlık yok bu iki grup arasında.
İznik konsili zaten İsa'nın tanrı olduğunun resmi olarak kabul edildiği konsil. İsa'yı tanrı kabul etmeyen Aryanlara karşı (bugün artık aryanlar yok) toplanıyor ve bu kesime karşı önlemler alınıyor. Aryanlar özetle İsa'yı tanrıdan ayrı, ancak "tanrısal" bir kişi olarak görüyordu.
Teslis konusu da çok kesin tanımlanmıştır. Buna göre bugün yaşayan (ufak gruplar hariç) tüm mezheplerin kabul ettiği iznik tanımında baba, oğul ve kutsal ruh birbirinden ayrı ancak özü bakımından bir olan tek tanrının üç kişisidir. Üç kişi de eşit derecede tanrıdır ve eşit derecede muktedirdir. Bunlardan biri, diğeri değildir ancak hem de hepsi birdir. Anlaşılmaz geldiyse normal, çünkü zaten hristiyanlıkta teslis insan aklının algı sınırları dışında bir sır olarak kabul ediliyor.
Yani bunu mantığa bürümek için "tamam işte yani tek tanrının üç görünümü, üç yansıması oluyorlar" diyebilirsiniz ama o zaman çok yanılmış olursunuz, çünkü bu modalizmdir ve heretik (küfür) kabul edilir. Tanım kati surette üç kişinin hem ayrılığı hem de birliğini vurguluyor. Yani baba oğul değildir, oğul da kutsal ruh değildir. Bunların hiçbiri diğeri değildir ama hepsi öz bakımından tektir. Aynı tek tanrıdır. Böyle açıklanıyor.
Ancak İsa'nın tanrılığı konusu İsa'nın insanlığı konusunu da gözardı etmeden ele alınır. Çünkü bu da ayrı bir kesin tanıma dahil. Buna göre İsa aynı zamanda hem tam olarak tanrıdır hem de tam olarak insandır. Bu iki doğa, tek bedende aynı anda mevcuttur. Bu iki doğa birbiriyle karışmaz, ancak her ikisi de kendi muhteviyatını hiç kaybetmeden bir kişide birleşmiş olarak vardır. İki kişi değil, tek kişi söz konusudur. İslama göre İsa tanrı değil, tanrıya yakın da değil, aynı öze de sahip değil. Sadece insan. Bu şekilde ayrılıyor.
Hristiyanlık teslis ve isa'nın doğası konularında çok kesin formülize edilmiş ifadelere sahip. Çünkü bu tanımların hepsi çok buhranlı çalkantılı süreçler sonunda ortaya çıkıyor. Onun için "yani şöyle demek istiyor olmalı" diye düşüneceğiniz her şeyin evvel zaman içinde zaten başkaları tarafından düşünülüp reddedildiğini baştan bilin :D
0