1- İzole haliyle şöyle, senin bir şirketin olsun ve bunun da değeri yapılan hesaplara göre 1000 lira olsun. Sen de şirketin tek sahibi ol. Bu durumda şirketin hisselerinin %100'üne sahipsindir ancak sonra şirketi satmak istediğinde bu defter değeri üzerinden alıcıyla bir pazarlık yaparsın. Alıcının gözünü boyayıp şirketi 2000 liraya da satabilirsin, alıcı seni karamsar bir havaya sokup 500 liraya da şirketi alabilir. Neticede bu alım satım şirkete biçilen değere göre yapılır.
İşte bu satımı halkın geneline yapınca şirketi halka arz etmiş oluyorsun. Atıyorum şirketin %30 hissesini küçük parçlara ayırarak belli bir değerden halka arz ediyorsun, ondan sonra bu parçalara (hisse senetlerine) sahip olanlar piyasada bu hisse senetlerini yine şirketin değerini gösterir şekilde alıp satmaya devam ediyor.
Bu hisse senetlerinin fiyatı da şirketin açıkladığı kar ve zararlar, yatırım kararları, gelecek planları ölçüsünde değerleniyor ya da değer kaybediyor. Eğer insanlar şirketin durumunu iyi görüyorsa hisselerin değerinin zaten ilerde daha da yükseleceğini düşünüp daha çok paraya almaya gönüllü oluyor, değerinin düşeceğini düşünenler de daha az paraya elden çıkarmaya razı oluyor.
2- Fark etmez
0