tıbbi nedenlerden ötürü mesela otobüste ayakta duramadıkları için.
toplum değerlerinden biri olan huzuru hayatı boyunca ailesi ile etrafına sunduğu için.
tecrübelerine saygı göstermek için.
son zamanlarını iyi geçirmelerine yardımcı olmak için.

ama senden 3-4 yaş büyükler senden saygı istiyorsa (sırf yaşı için), salla gitsin. narsisttir onlar.

yaşlı insanlar fiziksel olarak gençlere göre daha zayıg olduklarından, daha çabuk yorulduklarından olabilir.

öte yandan yaşlı bir insan ölüme bizden biraz daha yakın olduğu için son günlerini iyi yaşasın denilebilir.

yaşlı insan hayat tecrübesiyle gençlerden daha birikimli olabilir, gençlere yol gösterebilir.

yaşlı insan bizi çocuklarını büyütmüş okutmuştur, çocukları veya çevresindeki diğer küçükleri ona saygı gösterebilir, iade-i itibar gibi.

yaşlı insanın mirası çoktur, ölmeden bana da bir şeyler bıraksın istenebilir.

daha yazardım ama mürekkebe zam geldi.

Saçmalıktan başka bir şey değil. Bir kişiye kişiliğinden dolayı saygı duyulur, yaşlı olduğu için değil. Al birini sok odanın içine suyunu yemeğini ver yaşlanır zaten yaşlanmakta bir marifet yok. Önemli olan ne yaptığı.

fiziksel zayıflıkları olan herkese yardımcı olmak insan olmanın esas kurallarından birisi değil midir? bunun yaşlılıkla bi alakası yok bence. hele hele saygıyla, hiç yok.

sırf son zamanlarını yaşıyor diye iyi davranmak yapmacık ve samimyetsiz değil mi? ayrıca son zamanlarını yaşamayan herkese kötü mü davranıyoruz?

tecrübe konusuna katılıyorum fakat, hayatının 60 yılının 30 senesini televizyon karşısında geçirmiş(kendine ve çevresine faydalı bir şeyler üretmeyi aklının ucundan bile geçirmemiş insanları kastediyorum.) bir insan da dahil midir saygı göstermemiz gereken yaşlılara?

Böyle gelmiş amk böyle gidiyor.

saçma ama insan yapmadan duramıyor işte.

biraz kültürel biraz da dini bir şey bu. dini derken islam vs. anlaşılmasın. eski zamanlarda senin benim gibi üniversite okuyup, televizyon veya internetten bir şeyler öğrenip (magazin değil) kendini geliştirme gibi bir olay yoktu. bilgi büyük oranda birikim ile artıyordu. bu da yaş ile gelen bir şeydi. o yüzden toplumlarda yaşlılar her şeyi olmasa da birçok şeyi bilen ve tecrübe etmiş kişiler olarak görülür, onlara saygı duyulur ve danışılırdı.

dini açıya gelecek olursak da kendinden önce gelenlerin, ölmüş atalarının kendisine yol göstereceğini, islamın yozlaşmış versiyonunda bol bol göründüğü şekli ile meleklerin, peygamberlerin yardımcı olacakları gibi kendilerine yardım edeceklerini düşünen toplumlar var. bu tam bir dini inanış şekli değil. dinin parçası bir nevi töre.

genel olarak büyüğe saygı olayının bundan olduğunu düşünüyorum. hayat tecrübesi konusu kişiden kişiye ve kişinin büyüdüğü yere göre değişir. fakat şimdi 15-16 yaşındaki bir çocuk pek ala 60 yaşındaki bir kişinin hiç bilmediği birçok şeyi bilebilir. gelişmiş toplumlar ve modern ailelerde bu kabul görülür. öte yandan bizimki gibi bu konuda hala ilkel kalmış zihinlerde "sus, büyüklerinden iyi mi bileceksin?" kafası hala varlığını devam ettirmektedir.

otobüste yer verme konusu var mesela. olayın yaş ile bir ilgisi olmamalı. fiziksel olarak herhangi bir sorunu olan kişiye verilmeli eğer yer verilecekse.

tabii sabahtan beri ayakta olan, çalışan bir yerlerden bir yerlere koşuşturan gençlerin, muhtemelen komşu ziyaretinden, gezmeden vs. dönen yaşlılara yer vermesi olayı başka bir konu.

zamanında bir adam mı demişti nerede okudum hatırlamıyorum: "türkler çok cana yakın ve yaşlılarına çok saygı duyuyorlar ancak başka iyi yanlarını göremedim" demiş. ahahah o kadar yani.

gerekmiyo.

biz yaşlı ve erkek egemen bir toplumuz. nedenlerden biri bu.
değişen ve globalleşen dünya kültüründen de nemalanıyoruz, olumlu ya da olumsuz yönde değişimler de oluyor.

mesela, artık yaşlılara otobüste yer verilmiyor pek fazla. gençler kişilik hakları olayını otobüste yer vermeye indirgemiş görünüyorlar. oysa olay bu değil. otobüste ayakta gitmekte zorlanacak olana yer vermek gerektiğini düşünüyorum. mesela ben çocuklara yer veriyorum, ayaktayken iyi tutunamayabilir, otobüs ani fren yaptığında başını çarpabilir çünkü. gebelere de yer veriyorum, ayakta gitmekte zorlanacağını gördüğüm yaşlı veya eli kolu dolu insanlara da yer veriyorum. oturarak gitmek meraklısı değilim, ancak çok yorgun olduğumda, ağrım olduğunda biri bana yerini verirse de kabul ediyorum. yorgun değilsem, ağrım yoksa teşekkür edip kabul etmiyorum. (oturarak gitmek durumunda olduğum zamanlarda iş çıkışı saatleri ise ortalık sakinleşene kadar binmediğim, durakta beklediğim zamanlar da oluyor, gençlerin sandığı gibi gezmekten dönmüyorum, akşama kadar ayakta yaptığım gönüllü çalışmadan dönüyor oluyorum)

yaşlılara gösterilen saygının bir nedeni de yaşanmışlıklar, deneyimler. kaç yaşındasın bilmiyorum, diyelim 21 yaşındasın. kardeşin var veya yok, senden yaşça küçük biriyle iletişimini düşün. mesela 17 yaşındaki bir gençle iletişimini düşün. 10 yaşındaki ve 5 yaşındaki çocuklarla iletişimini düşün.
yaş ilerledikçe aradaki fark yakınlaşıyor. 24 ile 21 arasında çok büyük fark olmasa da bir fark oluyor. 50 ile 55 arasında ise fark yaş ile ilgili olmuyor deneyimlerle ilgili oluyor.
50 ile 80 arasında ise fark hala büyük kalıyor. tabi bunlar hep genel olarak.
mesela al birini sok odanın içine yaşlansın durumu olursa o kişinin diğerlerine ağır basan tek deneyimi "hayat bir odanın içinde nasıl yaşanır" olacaktır.

ayrıca yaşlı ve erkeğe gösterilen saygının yanı sıra parası olana, mevkisi/etiketi olana da kişiliğinden bağımsız olarak ekstradan bir saygı gösteriliyor. yabancılara da kendimizden çok değer veriyoruz, yabancı hayranlığımız da uç boyutlarda.

ümmetçilik fıtratımızda var mı desem, ne desem bilemedim.

bildiğim tek şey, biz millet olarak düşünme özürlüyüz ve öncelikli olarak bu çıkmazdan kurtulmamız lazım.

belki bilmeyenler vardır büdütü: 54 yaşındayım, yani yaşlı tayfasından oluyorum.

Eskiden hayat tecrübesi daha kıymetliymiş de ondan.

hayat aklini konusacak bir filozof uret + 1

oturması gerektiğini düşündüğüm kişilere yer veriyorum. çocuk, yaşlı, hamile, engelli vs.
saygıdan ziyade karakter ve davranış biçimi ile ilgili. tanımadığın kişiye niye saygı duyucaksın..

yaşlı birine otobüste yer vermeyi mantığa sığdıramıyorsa bence bu kişide sıkıntı var demektir..

bizi insan yapan kavram ne biraz düşünün..

türkiye'de bu yaş kitlesinde olan insanların eğitim durumunu hesaba katacak olursak yaptığınız davranışı bir saygı unsuru değil de yapmak zorunda olduğunuz bir mecburiyet şeklinde algıladıklarının farkına varabilirsiniz. benim içimden pek gelmiyor ama ülkede baskı yemediğimiz yer yok neredeyse. istemeyerek yer veriyorum.(cevapta kastedilen kişilerin fiziki mazeretleri yoktur. neticede yaşlı birinden bahsediyoruz, fiziki olarak kısıtlı birinden değil.)

bütün toplumlarda var bu bebeğim sadece burda değil. sadece modern toplumlarda da değil. antropolojik olarak topluluk kültürlerinde böyle bir davranış/yaklaşım var. kültürün bir parçası. neden diye sormak çok manalı olmayabilir çünkü yaptığımız kültürel birçok şeyi sebepsizce yapıyoruz zaten. ama şöyle bir sebep makuldür: tecrübe. senden daha çok hayat tecrübesi, bilgi birikimi olduğu için üst rütbededir. tabi 2-3 yaş büyük olması bunu karşılamaz pek, yaşlılardan bahsediyorum ben. bir de şöyle bir laf vardır: "biz gençliğin nasıl bir şey olduğunu biliriz, gençler yaşlılığın nasıl birşey olduğunu bilmezler" gibi bişeyler...

şu otobüs olayı komiğime gidiyor benim. ulan yaşlı dolu otobüste gençler hep ayakta mı gitmek zorunda. genç dediğim hadi 20 yaş değil de, 40 yaşındaki adam yaşlı görünmese bile diri bir adam değil her zaman. ya da ne bilim 50 falan. bütün o oturan yaşlılar gençken yaşlılara yer mi verdiler amk. belediye düşünsün yaşlıların nereye oturacağını. yaşlı otobüsü yapsın, belli bir yaşın altın binemesin :)

saçma sapan bir şey işte. yaşlılar diye her boku yapabileceklerini sanıyorlar.
hemen bir metrobüs hikayesi anlatayım size yaşadığım; bir gün yine metrobüsteyim yaşlı bir kadın bindi ama çok da değil 60 falandır. ayakta falan durabiliyor zayıf falan. bir genci kestirdi gözüne işte orada dolanıyor falan. sonra başladı söylenmeye yeni nesil falan filan diye. diyor ki çocuğa bunlar allahsız ya bilmemne falan. çocuk da kalktı allahsızım lan var mı dedi. hala söyleniyor kadın. çocuk aya kalktı meğer sakatmış. kadında da ne bir özür ne bir kusura bakma ne bir şey ayar oldum kadına.

ben mesela canı gönülden yer veriyorum problem değil. ama insan bir tebessüm, teşekkür bekliyor. hiç oralı olmaması ayar ediyor. itiyor seni oturuyor falan bir "heralda kalkıcan lan" tavırları.