iran, güçlü(müslüman devletler içinde fark atıcı üstünlük anlamında) bir devlet değildir. toparlayıcı ve birleştirici olabilecek kapasitesi yok. potansiyel açısından geçmişine dayanarak böyle bir şey düşünülebilir. ancak şu anki şartlarda türkiye'nin neo-osmanlı düşüncesinden bile en azından 1-2 tık altındadır. islam coğrafyasından elini çekmeyi veya elinin varlığını daha az göstermeyi çeken abd'nin olduğu bir süreç yaşanırsa, iran'ın şansı kısa vadede parlak görülse bile, kendini ve imajını değiştirmezse, çevre ülkeler ile ilişkilerini geliştiremezse uzun vadede güç kaybedecektir. şu anki konjontür içinde(esasında devrimden beri) israil ile olan danışıklı dövüşüyle belli bir meşruiyet kazanıyor(israil içinde geçerli). diğer alternatifi ise, çevre ülkeleri ile ilişkileri geliştirmeden evvel, abd ile ittifak kurabilecek bir duruma gelmeli(israil denklemini bozmadan bu nasıl olur bilemem). suudi arabistan gibi bir ilişki kurabilirse abd ile bu durum işleyebilir. kısacası bir lider lazım, iran'ın lider olması için de, kendinden sonra en güçlü en az 2-3 ülkeyi(ittifak kurduklarını varsayarak) korkutacak seviyede olması lazım. ya da daha önce dediğim gibi, bölgenin kendi aktörlerinin büyük bir yıkıma yol açmaları ve bu yıkımın yinelenmesinden korkmaları lazım. bu durumda iran bu yıkımın almanyası mı olur, yoksa ingilteresi mi olur orasını bilemem.
0