kanser ilacı örneği biraz yanlış olmuş. kemoterapi çok daha uzun, ayrıntılı bir tedavi süreci. ama kapitalist sistemde satış fiyatları maliyetle birlikte rekabet piyasasının durumu ve tüketici için değeri ile saptanır.

b şıkkı emek verdik zengin olalım. sosyoloji dersinde yapmıştık bunun tartışmasını geçen, evet bi yerlerde bi kanser ilacı var ama eğer bu ortaya çıkarsa tedavi aşamasında diğer onca ilaç boşa gidecek. çıkmazsa insanların kimi için kemoterapi başarılı olacak, olmayanlar ise ölecek ama olsun onlar zengin olacak. ilaç sanayisi dehşet bir hal almış mesela kolestrol. bu konuda da yazılmış çok kitap var; kolestrolün bir hastalık olmadığına dair. bi kalıp uydurmuşlar mesela kolestrolün yüksek tamam kalp krizi riski yüksek. hobarey ilaçlara yüklenelim. yahu bi dur kalp krizinin tek bi sebebi mi var allasen.

istisna: ilaçtan ilaca değişir. yakın zamanda bi seminere katılmıştım standfordda şu an bi çalışma sürüyo mesela; down sendromlu bebekler için anne karnında uygulanacak bi ilaç var farelere uygulanmış onların da 21. kromozomu benzermiş ve bilişsel açıdan baya kademe kaydetmişler. hoca ilacın çok pahalı olduğunu ve daha uygun fiyatlar için yeni maddeler arandığını anlattı samimiydi.

klinik araştırma aşamasının diğerine nazaran çok uzun ve çok zor olması. molekül tasarımının çok üstün bir bilgi birikimi gerektirmesi. molekül tasarımına çok büyük yatırım yapmış olmanız. çünkü çok karmaşık mekanizmalar üzerinden etki ediyor. onkoloji klinik araştırmaları çok karmaşık olduğu için, en iyi ekiplerle çalışmanız gerekiyor. sıradan eğitimli, sıradan tecrübeli ve ortalama çalışkanlıkta insanların kafasının basabileceği, altından kalkabileceği yükler değil bunlar. ona göre iyi paralar ödüyorsunuz.

patentler şu şekilde ilerler:
sen başvurduktan sonra bi ilaç araştırması için o ilacın patenti 20 yıl sendedir. 5 senede o ilacı çıkarırsın, faz araştırmalarını falan bitirirsin, 15 sene piyasada ilacın olur ve tekel olursun. ama 21. yılda diğer firmalar da ilacı üretir ve rekabetle beraber fiyatlarda düşme de olur

kapital mapital vs işine girmeden...tekellikte bu durum hep vardır
ayrıca sosyal devlet ile kanser ilacının kaç paraya satıldığının bi önemi yoktur. eğer senin devletin sen kanser ya da grip olduğunda ilacı karşılıyorsa (ki gerçek sosyal devletlerde bu var) kapitalmiş falan önemli olmaz. zaten eczaneye gidip "bana bi prostat kanseri ilacı lütfen" demiyosun, grip ilacı için de dememen lazım teoride. tüm ilaçların reçeteli satılması gerekiyor.

edit: eğer 19 senede araştırma tamamlanır da piyasaya çıkmaya hazır hale gelirse şirketler o 1 sene için zahmete girmiyor. burası kapital düzen

tek sebebi hastalığın önemli olması değil. Kısmen dediğiniz şey doğru.

Bu aslında giyim firmalarının bazılarında da görülen bir örnek. Collezione ile Armani özünde aynı ürünü üretiyor. Biri daha kaliteli malzeme kullanıyor collezione'de 10 tl'ye kar ederek satılan gömleğin daha kaliteli malzemesi de de ki 5 kat daha pahalı olsun 50 tl olması lazım. Hadi aşırı kalite farkı olsun 10 kat olsun 100 tl olması lazım.

Fakat takdir edersiniz ki armani'de gömlek 300-400 tl yani 40 kat. Üretim aletlerinde çok bir fark yok. Hemen hemen aynı makinalar çalışıyor. Fakat armani tasarımcılarına deliler gibi maaşlar saçarken collezione böyle bir şey yapmıyor. Armani her zaman en pahalı şehirlerin en pahalı mekanlarında dükkan açmaya çalışırken collezione'nin böyle bir derdi yok. Armani her zaman markasını tanıtmaya milyonlarca euro saçarken collezione'nin böyle bir derdi yok. Armani'nin ürünün üretimi dışında harcadığı bu paraları da bir yerlerden çıkarması lazım takdir edersiniz ki. Tek gelir kaynağı ürün satışı olduğu için de ürün fiyatını arttırarak bu masraflarını karşılıyor.

İlaç firmalarının yaptığı şey de aslında bu. Grip ilacı dediğimiz şey çok uzun senelerdir bilinen bir şey ki ilaçsız bile tedavi ediliyor bir ton grip çeşidi. Bunun yanında daha kanser ile ilgili anlaşılmamış bir ton nokta var ve firmalar üniversitelere bu noktaların aydınlatılması için deli gibi paralar döküyorlar. Heidelberg'de kanser ile ilgili protein araştırmaları yapan bir sürü araştırma grubu var ki bir kısmı ilaç firmalarından çok büyük destekle burslu öğrenci çalıştırıyor. Bu gruplarda yazılım mühendislerinden, fizikçilere, matemitkçilerden biyologlara kadar bir sürü doktora öğrencisi öalışıyor. Başlarında da profesörler. İlaç firmalarının da saçtıkları bu kadar araştırma parasını çıkarabilmeleri için bir yerlerden gelir elde etmeleri lazım. Bu da ancak fiyatı arttırmakla oluyor. Bunun başka yolu maalesef yok. Eğer devlet denen kurum bu araştırmalar için (zararına) teşvik ayarlayabiliyor olsa ilacın masrafları da fiyatı da düşer. Fakat devletler bu tür araştırmalara girmiyorlar çünkü zaten bu masrafları ödemeye gönüllü ilaç firmaları var.

@la noix
bu verdiğiniz bilgilerde, emin olamadığım bazı noktalar var.
başvurduktan sonra ilacın araştırması için ilacın patenti... bu ifade biraz karışık. benim bildiğim patent takvimi, siz ilacı piyasaya sürmek için ruhsat aldıktan sonra işlemeye başlıyor. ilacın mucidi olan firma sizsiniz. siz bulmuşsunuz o molekülü. piyasaya çıkması için ruhsatınızı aldıktan sonra misal 17 seneliğine sadece size satış yetkisi veriyor devlet. başka kimse kopyalayamıyor o molekülü. sanırım o 15-17 sene tekel süresinin bağlı olduğu ve değişkenlik gösterdiği bir takım başka faktörler daha var.

öte yandan, bir ilaç 5 senede geliştirilemez. sıradan bir molekülün bilgisayarda ve laboratuar ortamında sentezlenmesinden sonra, eczane rafına kadar gelebilmesi için 15 sene gerekir. sadece faz III klinik araştırması 5 sene sürüyor bazı hallerde.

diğer incelenmesi gereken konu, ''gerçek sosyal devletler''. (bkz: hollanda sağlık sistemi) Hollanda sosyal devlet geçinir ya hani...

(bkz: isveç hakkında doğru sanılan yanlışlar/@viggen)

@compadrito

www.fda.gov
soru 2. filingden sonra patent 20 sene içindir.
soru 1. patent nedir? "anywhere along the development lifeline of a drug and can encompass a wide range of claims."

development lifeline

soru 3. exclusivity nedir, nelere verilir

patentler fikirlere de alınır. zaten preliminary verilerin varsa patente rahat başvurursun ve patentle beraber klinik çalışma izni alırsın.

gerçek sosyal devlet olarak hollanda veya isveç örneği vermedim. hatta herhangi bir örnek vermedim, entryleri de okumadım çünkü (gerçekte vardır yoktur beni ilgilendirmez) doğru olan bir şeyden bahsettim

5 yılda ilacın geliştirilemeyeceğini ben de biliyorum, buna mübalağa sanatı deniliyor, daha rahat anlaşılsın diye yapılır.

keşke bana mesaj olarak yazsaydın soruları. çünkü bohr'un sorularına cevap değil bunların hiçbiri

@la noix

teşekkürler aydınlattığınız ve mübalağa sanatının ne olduğunu öğrettiğiniz için.

size mesaj olarak yazmayışımın sebebi, konuyla ilgilenecek bir kaç kişinin daha bilgilenmesini amaçlamam. bohr'un sorusuna cevabımı zaten vermiştim.

demek ki ruhsatı alınca değil, ruhsata müracaat edince başlıyor takvim. eh, siz de ilacı 15 senede hazır hâle getirebildiğinize göre, piyasada o molekülün tekeli olabilmeniz için elinizde sadece bir 5 sene kalıyor. o 5 senenin 10 ya da 12 seneye uzatılma ihtimali de var.

sıradan bir molekülü geliştirmek için 1 milyar dolar harcadığınıza göre, kanser ilacını geliştirmek için harcayacağınız meblağın daha fazla olduğunu tahmin ediyorum. ilaç şirketi, insâni yardım kuruluşu değil. kâr etmek için kurulmuş ticari bir müessese. o yatırımın kâr olarak geri gelmesi lâzım ki hayatta kalabilsin, yeni yatırımlar yapabilsin. bu durumda, bu büyük yatırımın, kısıtlı bir sürede geri dönmesi gerekiyor.

ilaç şirketlerinin daha verimli çalışması ve mevzuat nedeniyle harcanan paraların biraz kısılması ile maliyetler belki aşağı çekilebilir ama o yönde bir eğilim yok. tam tersi bir eğilim var.