1- evet. bu noktada sunu animsamakta yarar var, gerilimin arttigi donemler tehlikelidir. bilhassa, insanlarin kendilerini sonuna kadar hakli, ve korkunc haksizliga ugramis hissettikleri, canlarinin yandiklari donemler. cunki bu duygu yogunlugu ile kolayca kantarin topuzunu kacirabilirler. haklilik / haksizlik dusunmeden, sonunu dusunmeden patlamalar yasayabilirler. bu nedenle, 'sahte bayrak', 'ajan provakator' gibi mevhumlar gunluk yasamin bir parcasidir.
2- var. maras katliami ve sivas katliami en aci orneklerinden. ama bu topraklarda katliam, pogrom eksik olmadi tarih boyunca. yukaridaki yanitla birlikte okuyunuz, ozellikle 80 oncesinde anadolu'nun ortasinda korunmus bir 'hilal' yaratma tasarisi cercevesinde, camii'lerin en kalabalik oldugu zamanlarda cemaate fiziki saldirida dahi bulunup 'allahsiz gomunisler, kizilbaslar camiiye saldirdi' yalanlarini yayanlarini animsayalim. bunlarin cogu kotu sonuc verdi, bir kismi ise imamin yahut cemaatteki amcalarin uyanik davranmasiyla onlendi. ancak, saldiriya ugradigini, sehit verdigini, kendini korumasi gerektigini dusunen bir topluluk doldurusa getirildiginde buna benzer sonuclar verdi. veriyor.
3- yukarida aciklandigi uzere, savunma refleksiyle doldurusa getirilmis kalabaliklar cogunluktur. bunlar icinde macera heveslileri, cakallar itler de vardir. toplumu biraz taniyorsaniz, kalabalik ortamlarda bulunduysaniz, kenar mahallede yasdiysaniz, askerlik yaptiysaniz, futbol macina gittiyseniz bunlari zaten sezebilirsiniz.
4- olabilir, olmayabilir. burada tertipcilerin, kavgadaki taraflarin, mahallelinin, saldirganlarin, direnenlerin hakikatte ne amaclandigina girersek, elde yetersiz ve karisik veriler oldugundan, saatlerce teori uretebiliriz. geregi oldugunu dusunmuyorum. belli sinirlar icinde aklimizi, mantigimizi, izanimizi, yuregimizi koruyabilsek yeter. insanliktan cikmasak yeter.
rica ederim.
0