deneyin koşullar değiştirilerek yapılmışları var; gene deneyin başka sonuçları üzerine de araştırmalar var. en son benzeri bir deney ile çalışma 2008'de yapıldı örneğin sanırsam ardılında yenisi yapılmadı ise. örneğin güneş sisteminin bazı kesimlerinde miller deneyinin kullandığı şartların olduğu da bulundu, falan filan. bir ara üşenmez isem (ki üşenirim gibi geldi, hakeza tüm hepsini tek tek yazmanın anlamı da yok) gidip üniversiteden akademik dergi ve kitaplık kaynak taramasına girişirim deneylerin geri kalanlarının tarih, yer ve deneyi gerçekleştirenler için ama yani. örneğin, işe volkanik patlamaları vesaireyi de katan şu en son deney dediğim 2008'deki deney var şu anda elimin altında ve fazla bakınmadan bulabildiğim ve akademik yayından link verebileceğim;
www.sciencemag.orgyani ardılında koşullar değiştirilerek yahut yeni koşullar eklenerek tekrarlandı fedalarca miller deneyi. gene örneğin en son olarak miller deneyi ve ardılındaki deneylerden ortaya çıkan "last universal common ancestor" ile uğraşılıyor idi.
yani miller deneyi yapıldı ama yanlış atmosfer koşullarını düşündü erken dünya için ve deney orada bırakıldı gibi birşey yok. dediğim gibi, erken dünya koşulları simülte edilerek deney tekrarlandı, başka koşullar konularak tekrarlandı, vesaire. söylediğim deneylerin sonuçlarında da kompleks bileşikler elde edildi. ek olarak, güneş sistemi içerisinde özgün 1953'teki miller deneyinin koşullarının önceden de olmuş olduğu yerler de saptandı. o açıdan yani ilk deney yani '53 miller-urey deneyi de mihenk taşı olmasının ötesinde hala anlam da taşıyor kullanılan atmosfer koşulları ile birlikte; yani onu da bir kenara atıp orada bırakmak gibi birşey de yok '53 miller-urey deneyini de.
eğer ki bahsettiğimiz şey dünyadaki ilk canlılığın nasıl ortaya çıktığını tam olarak gösteren bir deney ise, bu yok. eğer ki bahsettiğimiz ama ilk canlılığın kendiliğinden ortaya çıkabildiğini gösteren deneyler ise, dediğim gibi bunlar atmosferin şu andaki koşulları, erken dünya koşulları, ek koşullar vesaire ile mevcutlar.
gerisi konusunda yani din-inanç konusunda ise, yani, insanların tercihi. semavi dinler denilen musevilik ve musevilik ardılı dinler yahut başka dinler ya da inanışlar yahut inanmayışlar insanların tercihi ama dediğim gibi bunlar ile evrim yahut ilk canlının ortaya çıkışı ve diğer araştırmalar ve kuramlar arasında bir bağlantı yok doğrudan. sorun olan şey bu. o açıdan "ateizm için canlının oluşumu, evrim" denmesi saçma mı? saçma.