sen çok muhafazakar bir sünniden ve hiç dinle alakası olmayan belki inancı da olmayan ama sorulduğu zaman sünniyim diyen bir müslümandan ortak akıl çıkarmalarını istiyorsun.

kanımca yukarıda bahsedilen iki kişinin uzlaşacağı çerçeve ne kadar darsa alevilerin uzlaşacağı çerçeve de o kadar dardır.

merakına son veremem, istediğin kadar oku yaz merakın geçmeyecek. çünkü herkes kendi sakalına göre tarak vurur. netekim hep diyorum yaradana telefon açıp soramıyoruz. gerçi iyi ki soramıyoruz kesin telefonu yüzümüze kapatırdı.

veleddalin amin.

nasıl bizler aynı kafada değilsek alevilerin hepside aynı kafada değil. benim 5 vakit namaz kılan alevi arkadaşım vardı misal.

alevi değilim ama cevap vermeye çalışayım
- ibadet için illaki cami gerekmez.
- dedelerin alim olmadığını nereden çıkardın
- ibadet için ilaki namaz kılmak gerekmiyor afrikada bir çok kabile var namazlarını dans ederek kılıyorlar müslümanlar
- sazın bir alakası yok varsada ben bilmiyorum
nasıl ki arabistanki sünni müslümanlar ile türkiyedekiler farklı iseler onlarda farklılar
- valla alevilerden çok türkiyedeki sünni müslümanlar yeni bir din kurmuşlar gibi geliyor bana kurandaki din ile alakaları yok.

adettendir not: deisttim

sünnilikle ya da mezheplerle ilgisi olmayan, referans olarak sadece Kuranı kaynak alan birisi olarak soruyorum bunları. Sizin mantığınızla muhafazakar olan alevi de cevap versin, muhafazakar olmayan alevi de cevap versin, ortak aklı ben çıkarayım. Gerçekten anlamak istiyorum, saçma sapan provakatif sorular değil yazdıklarım, ben samimiyim.

ateistler bunu da açıklasın.

benim samimi olmadığımı nerden çıkardın, zaten neyi provoke edeceksin.

sadece kuranı temel alıyorsan bu soru saçma oldu şimdi. kuranda mezhep diyor mu? demiyor. o zaman alayını yok kabul ettik dava düştü. hadi dağılın.

@cecilia
zaten dava orada düşüyor, o konuda bir şüphem yok. sadece yanlış anlaşılmaktan çekindiğim için belirtmek istedim.

@zenigt
-evet cami gerekmez ama farklı isimlerle ötekileştirme söz konusu
-imamlığa da karşıyım, vakti zamanında da alimler önderlik etmiş ama farklı kategorizasyonlar işi farklı olmak namına yapılan şeyler.
-ibadet için namaz gerekiyor ve Kuranda bu durum açıklanıyor. Bazı cem evlerinde süpürgeyle ritüelin bir bölümü icra ediliyordu. bu tür farklılıklar ben müslümanım ama aleviyim diyenler için garip kalıyor.
-saz yine muallakta
-sünnilerin sapkınlıkları da aynı bir konu olur, ne demek istediğini biliyorum :)

Aleviler müslümanız diyorlar ama;
sen yazıya başlarken hatalı giriş yapmışsın bi kere aleviler müslümandır zaten.

dedelerin alim olmadığını nereden çıkardın dedeler imamları suya götürüp susuz getirebilecek kadar alimdir.

'alevilerin ibadeti namaz değil' böyle birşey yok alevilerin kitabı da aynı alevilerde namaz kılar. Kılmıyor iseler sünni bir arkadaş neden kılmıyorsa o nedenden kılmıyorlar.

Oruç ,zekat ve hacılığa gelince bunlar yapılması gereken ibadetler ama aleviler büyükten pek görmediğinden uzak kalmış biraz.

Piyasada alevi kürdüyüm diyeni de var aleviyim ateistim aleviyim şuyum buyum diyen de var böle bazı kendini bilmezler alevileri kötülüyor ancak.

Alevinin sözcük anlamı da : Aliyi seven demektir.

olayın etimolojisine dair ilginç bir okuma.belki bir fikir verir;

yankobey.tumblr.com

not: fenerbahçeliyim

@Caaannn

Dedelerin alim olmadıklarını söylemiyorum, imamlık, cemaate önderlik eden kişiye verilen sıfattır. bilinen ve kabul edilenin dışında bir meslek değildir. madem orada bir cemaat var, neden ona önderlik edenlere kabul görmüş müslümanlık kültürüne aykırı olarak bir ünvan görülüyor mesela?

Ayrıca alevi'nin sözlük anlamının elbette biliyorum. O da ayrı bir noktada tıkanıyor, musayı önder görenler musevi, isayı önder görenler isevi iken, peygamber olmayan birisini de bu genel kültürün aksine sınıflandırmak da ayrı bir durum. o zaman alevilerin muhammed'ten öte ali'yi önder olarak seçtikleri algısı oluşuyor ki bunun öyle olmadığını alevi arkadaşlardan yarım ağız, lafları cımbızla çeke çeke öğrendim mesela.

cami imamlarının %100'ü sünni olduğu ve sadece o mezhep çerçevesinde yetiştiği için.
camilerin birçoğunun sünniler tarafından huzur evi ve alevilere hakaret edecek mekanlar haline geldiği için.
sünniler, özellikle de aşırı uçlarda yaşayan sünniler dini sadece hadislerden ibaret için.
risale-i nur gibi kendine alim diyenin uydurduğu kitap ve hadis yorumlarına kuranla bir tuttukları için ve tamamen izole sünni çevrede yetiştiğin içi olabilir bu anlaşılmazlıklar.

oruç var ancak aleviler 12 gün tutulan oruca ramazan orucundan daha fazla uyuyorlar.
zekat ve hac aynı, değişen bir şey yok.
saz dinden değil geleneklerinden geliyor.

alevilik şiiliğin uzak akrabası gibi bir şey. şiiler namaz kılar ancak onlarında kendine özgü camileri ve ritüelleri var mesela camilerin minareleri kubbe hizasında gibi. yoksa şiiler de aleviler gibi ömer-osman-ebubekir'i sevmezler hatta alevilerden daha fazla nefret ederler. ehl-i beyt sevgileri vardır. muharrem orucu tutarlar.

bana da hep sünnilerin(muhafazakar olanlar) yaptıkları garip gelir.

-her sakallıyı alim/hoca sanırlar.
-ramazan derler ama 11 ayda yemediklerini 1 ayda sahurlarda iftarlarda yerler.
-sürekli bir hoca efendi, bilmem ne hazretleri gibi hz.muhammet devrinden yüzlerce yıl sonra yaşamış insanlara peygamber muamelesi yaparlar.
-güvenilirliği emin olmayan hadislere ayetler kadar itimat ederler.
-her haltı yeyip sonra türban takınca arındıklarına inanırlar.
-1 hafta boyunca aklına her türlü fesatlık gelir ama cuma günü evliya kesilir.

gibi gibi gibi uzatılır...

@17december

ben kurana göre yaşamaya çalışan bir müslüman olarak sünnilerden, özellikleri onları tanıdıkça nefret ettiğim kadar çok az insandan nefret etmeye başlayan birisiyim.

konu, sünniler şahane insanlar, alevilerilere selam bile vermeyin mevzusu değil. aleviliğe mezhepten öte, dinden aşağı konumun uygun görülmesi diye bir durum var mıdır? namaz ibadetine cevap vermediniz mesela. alevilerin dini ritüeli kuran ile örtüşmüyor. ben yanlış biliyorsam bu ibadete ait bir açıklama ya da video gösterebilir misin?

mesela oruç için bakara 185'de ramazan ayı verisine ulaşabiliyoruz. kaynakları kuran ise neden 12 gün tutuyorlar orucu.

lütfen konu işte sünniler de tutuyorlar ama geri kalan 11 ay rerörerö noktasına gelmesin. dediğim gibi sünnilerle karşılaştırma yapmak için sormuyorum. bu tür değişikliklerin neleri referans alarak değiştirildiğini öğrenmek istiyorum.

@Caaannn
Ali ne zaman peygamber oldu? Ali belki iyi bir müslümandı ama peygamber değildi. tıpkı osman, ebubekir, ömer gibi. peygamber olan muhammed bin abdullahtır.

@vito bak üsdat sen referans olarak sünni müslümanları alıyorsun. diyorsun ki eee aleviler namaz kılmıyor ritüelleri farklı peki sen bana kuranda bu şekil namaz kılınacak diye bir ayet gösteremezsin. yok çünkü sadece hadisler ve sünnet var. bakara 185 te nerede yazıyor 12 gün tutulmayacağı sadece tutulması gerektiği yazar al bak o sayılı günler diyor. burada gene sünnet ve hadisler var. 30 günle ilgili.

(O sayılı günler), insanlar için bir hidayet rehberi, doğru yolun ve hak ile batılı birbirinden ayırmanın apaçık delilleri olarak Kur’an’ın kendisinde indirildiği Ramazan ayıdır. Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin. Kim de hasta veya yolcu olursa, tutamadığı günler sayısınca başka günlerde tutsun. Allah, size kolaylık diler, zorluk dilemez. Bu da sayıyı tamamlamanız ve hidayete ulaştırmasına karşılık Allah’ı yüceltmeniz ve şükretmeniz içindir.

ayrıca ısrarla kuranla örtüşmüyor diyorsun peki arabistanda bir çok ülkede 4 kadın serbest bunuda nisa 3.ayeti yorumluyarak yapıyorlar ama bizim diyanet olmaz diyor eee şimdi hangisi doğru arablar mı biz mi yani aradaki yorum farklarından dolayı alevilerin yaptıkları kuranla uyuşmuyor diyemezsin sunnilerin yaptılarıda uyuşmuyor. referans olarak sunnileri alıyorsun sonrada eee uyuşmuyor diyorsun. uyuşmuyor tabi.

@Caaannn

İşte sürekli karşılaştığım tavır bu. Mesela ali neden peygamber, hangi din ona gönderildi de önderliğini yaptı? Yeni bir din varsa o zaman aleviler müslüman değil? Önceki sorularımı yazdım zaten. Açıkla okuyayım, anlamaya çalışayım, empati yapayım. Neden bu konu geçiştiriliyor?

Çekiniyorsan ya da kendini rahat ifade edemiyorsan -ki o da ayrı bir sorunun varlığını ispatlar- bana özelden yaz, anlat. Yeter ki anlat!

ona bakarsak senin saydığın ve dini ritüel dediğin çoğu şey kuranda sadece ismen geçiyor ve nasıl yapılacağı açıklanmamış ve bunun için insanlar hz.muhammedin sünnetini örnek aldıklarını söylüyor ama ''sadece söylüyor'' ... namaz konusuna gelirsek, alevilikte namaz kılınmaz diye bir madde kısıtlama yok ama zamanında oradan soyutlatıldılar onlarda zamanla ibadetlerini bu şekilde yapmaya başladılar. tam olarak kesin bilgilere sahip değilim ancak 4 halife döneminden sonra islamda arap-milliyetçi devrim yapan emevi soyu ve onlardan sonra gelenler bir çok ''dini ritüel'' sandığımız şeyleri getirip islamın içine sokunca insan bazen okuduğundan bile şüphe etmiyor değil.

Alevi değilim baştan onu söyleyim benimki dışarıdan bi bakış açısı
Aleviler müslümanız der ama aynen sünnilerin müslümanlığı gibi bu . Allah-muhammed-ali demeden adım atmayanı da var hiç takmayanı da.

Bence alevilikteki 1 numaralı genel durum şu: alevilik ayrı bir kitabı, ayrı bir peygamberi olan bir din değil. Hz. Ali sünni inancına göre mezhep imamı değil (şiilikten bir numaralı farkı sünni bakış açısıyla bu) ortada sistemli bir kaynak yok. Tek kaynağı Hz. Aliye ve diğer dini büyüklerine mal edilen cönkler ve oniki imam geleneği. Adı üstünde "gelenek"le yaşatılan bir ibadet sistemi var. Elbette bir alevi devletinin olmaması,-aksine türk/islam devletlerinin sünni olması- alevilerin genelde dağda köyde yaşayan yoksul kitleler olması vb. sebepler de var tarihten gelen. Kısacası bu durum sistematiği olmayan, dağınık bir din geleneği olarak yaşanmasına yol açmış aleviliğin (tamamen kendi görüşüm, din alimi değilim)SÜnni islam hiç mi geleneğe dayanmıyor elbette dayanıyor ancak yine de alevilik -tamamen kendi görüşüm- çok daha "sözle ve uygulamayla" aktarılıyor.

Zaten bu sistematik eksiklik bugün bile tam anlaşılmış değil. Birçok insan yörüklerin alevi olanlarında eski şaman inançlarının korunup ehli beyt sevgisiyle harmanlandığını filan söyler. Misal aşure, muharrem orucu filan (tuzlu aşure efendim tatlı olan değil) gibi alevi adetleri bizde de var (yörüğüm) <yörüklerin aleviliği az-çok anlaşılır geliyor bana. Konar göçer bi toplumdan bahsediyoruz örneğin ne camisi?? cem bir çadırda da yapılır gibi gibi
Bu insanların kadına verdikleri değer, tek eşlilik, hemen hepsinde gördüğüm mertlik, dürüstlük ve kul hakkına inanılmaz saygı çok özendiğim şeylerdir örneğin. Bana orta asya adetiyle pirsultan inanç sistemini gayet güzel karmışlar gibi gelir.

Öte yandan bi sürü de kürt alevisi tanıyorum :)) onlarda cem olayını hayatında görmemiş bi sürü insan var. Bence bu insanlarda kürtlük alevilik geleneğinden çok çok daha baskın:)) Yörük olan alevilerde hiç görmediğim bambaşka bi sosyal hayatları var. (tunceli ve sivas apayrı zaten, oralarda sosyal hayat sazın etrafında dönüyor olabilir evet). Yine benim fikrimce alevileri; dini bir inanç olarak aleviliği yaşayanlar, inanç olarak gayet ateist/deist vs olup da kültürel olarak (dedim ya alevilik gelenekle yaşatılıyor zaten)alevi olanlar; bir de tunceli, sivas vs. gibi kürt aleviliğinin olduğu yerlerdeki aleviler olarak ayrı ayrı incelemek lazım.

@zenigt

"Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin." onu derken ramazan ayı dışında neyi kastediyor sizce? ayın oruçla geçirilmesi için imsakiye verilmeyecekti değil mi?

Namaz için de maide 6 ve bakara 125'de gereken açıklamalar var. dediğim gibi bunun yapılışındaki farklılıklar aslının doğruluğunu çarpıtmıyor. mesela caferiler secde anında alınlarının altına denk gelecek şekilde taş koyuyor ama yine de secde ediyor. bu durum alevilerde nedir mesela? dediğim gibi sünnileri, hadisleri es geçin.

bence bütün konu bir inanış şeklini net bir kalıba sokma gereksiniminden kaynaklanıyor. yani;

- müslümanlık kuran'da anlatıldığı gibidir;
- aleviler müslüman olduğunu söylüyor;
- ama aleviler kuran'da yazan şeylerin hepsini yapmıyor.
- o zaman aleviler başka bir şeye inanıyor ama ne olduğunu da bize tam olarak söylemiyor.

bence sünni müslümanların çoğu bu mantıkta. mesela onlar için musevilik demek tevrat demek, hristiyanlık demek incil demek. katoliklik demek vatikan demek, ortodoksluk demek istanbul ekümenik patrikliği demek. yani her inancın tek bir tanımı, tek bir açıklaması, tek bir geleneği, sözü, biçimi olmalı anlayışı var. ben buna karşıyım. din dediğimiz şey zaten yüzyıllar boyunca topluma göre şekillenip bugünki halini almış bi' şey. şimdi müslümanlar kızmasın ama kuran'daki "kadınları hafifçe dövün" ayeti bile bugünki dünyanın doğrularına ters gelmeye başlayınca bi' anda "işte orada dövmek geçmiyor aslında, orda arapçada başka bi anlama geliyor" gibi tuhaf savunmalarla kuran günümüzün modern ve medeni dünyasına uyarlanmaya, bi şekilde aklanmaya çalışılıyor. evet, belki kuran yüzyıllardır değişmedi ama algılanış şeklinde her zaman farklılığa gidildiğini zannediyorum zaman içinde.

aleviler, net bir alevilik tanımı yapmıyor bana kalırsa. kafa karışıklığı yaşamanı normal buluyorum. bizim çok sevdiğimiz bi aile dostumuz alevi ve "biz ramazanda oruç tabi ki tutarız, öyle şey mi olurmuş" der. başka bir alevi tanıdığımız ise "ramazanda tutmuyoruz, muharrem ayında tutulur" der.

ben her şeyin bu kadar net, belli bir tanım içinde ve kurallar dizisine bağlı olması gerektiğini düşünmüyorum. alevilik de böyle işte. hiç kimsenin keyfine uygun olmak zorunda da değil (duyuruyu açan arkadaşım, sana değil sözüm). yani aleviler asla sünnileri memnun eden, tatmin eden cevaplar vermek zorunda değiller. nasıl inandıkları, neye inandıkları, islamın bi parçası olup olmadıkları, nerde ve nasıl ibadet ettikleri, kuran'ı, dini, muhammed'i, ali'yi nasıl algıladıkları tamamen ve tamamen kendilerini ilgilendirir ve tekrar söylüyorum, kimseyi verdikleri cevaplarla tatmin etmek zorunda değiller, bana kalırsa. o yüzden alevileri toptan çelişkili, aynı düşünen, aynı şeyleri yapan insanlar gibi bir çatı altına sokmak yanlış geliyor bana.

alevilerin bir oldukları temel şeyler vardır. gerisine karışmazlar, isteyen namaz kılar, isteyen cemevine gider, isteyen kuran okur. benim alevilerde gördüğüm bu..

vito@ bak üsdat yorum farkı işte caferiler öyle yapıyor. afrikadaki müslümanlar dans ederek yapıyor. aleviler sazla yapıyor.

namazla ilgili maide 6 da abdest olayı var ama nasıl namaz kılınması yazmıyor şekil belirtmemiş. bakara 125 te namaz olayı anlatılmış kılın denmiş ama gene bir şekil olayı yok şöyle kılın şöyle yapın yok yani.

oruçla ilgilide "Öyle ise içinizden kim bu aya ulaşırsa, onu oruçla geçirsin." tamam ramazan ayı diyor ama onun nasıl tutulacağıyla ne kadar tutulacağıyla bir şey yok. sünnet ve hadisler var.

@nathanieltroy

dinler, ve semavi kitaplar, yaşamımızın, sosyal hayatın anayasasıdır bence. "kuran referans alınınca her inanılmaz bir kurallar bütünüdür. kesinlikle kuranda her şey yazılmalıdır. mesela ben kaplumbağayı yersem haram yemiş olur muyum?" gibi sorulardan çok yaşam felsefesini teslim olana aktaran bir rehberdir bence. islamiyeti çekilmez hale getirip babalarının dedelerinin dinini, kuran dini diye bireye dayatana ne diyeyim bilmiyorum. ama bunca boşluk, "ben alevi olmak istiyorum. alevi yaşamı bana neyi emreder? referanslarım nelerdir?" denildiği vakit hadisleri bile kaynak almayan birisi için sözlü gelenekler ve kişiden kişiye göre değişen doğrular sizce de çok muğlak tanımlar değil mi? kuralsızlıklar bütünü gibi bir şey ortaya çıkmıyor mu?

@zenigt
"...rukû ve secde edenler için..." diye geçiyor. demek ki namaz için uygun görülenler ruku ve secdeymiş. bunları yapın diyor. ben de özellikle caferi örnek verdim, adam taş da koysa secde ediyor. mesela secdenin anlamı alni, elleri, dizleri yere koymaktır. ruku öne doğru eğilmektir. bana de ki kaç defa bunların tekrarlanacağı yazılmamış demek ki belli bir sayısı yok, kabul edeyim ama bana kafalarına göre dans ediyorlar o da bir ibadet deme. ya da kaynak göster.

oruca gelirsek, hangi ay tutulacağı söyleniyor. gün içerisinde ne kadar tutulacağı da bakara 187'de tarif edilmiş mesela. işin içine hiç sünnet girmiyor bak. hepsi kuranda yazıyor.

Sazla ilgili bilgim var sadece. Bi kaç kez mecburen alevi evlerine gitmiştim. Saz böyle duvara asılı duruyor. Bi kaç fotoğraf da gördüm. Saz sanırım bir çeşit put onların gözünde.

@esenboğa; kusura bakma şahsına konuşmuyorum ama şu kurduğun cümleye müsadenle ohaaa demek istiyorum.

çok pardon.

saygılar.

esenboga hakli, biz de led tv aldik. Duvara astik. Gunde 10 saat ona bakarak ibadet ediyoruz.
Soruya cevap kismina gelirsek, muhafazakar sunnilerden ogrenemeyecegin sey bu mesele. Lisede din kulturu hocam "mezhepler kolayliklardir" derdi. Belki de oyle gercekten. Ama bi mezhebin farz diye yaptigi sey diger mezhepte hic yapilmayan, ya da yapilmasi hos olmayan sey olabiliyor. Demem o ki, sunni mezhebinde digerlerinin hepsinden cok insan olmasi, islamda salt dogru olarak alinmasi gerektigi anlamina gelmez. Alinmasin dindar sunni kardeslerim ama, allah adini anip insan yakan yobaz sunniler de var bu ulkede.