amerika cok vahsi bir ulkedir. avrupa gibi, asya gibi binlerce yillik kulturu olan yerler degil buralar. commonwealth gibi, somurge topraklari gibi lokal kulturun cok dusuk seviyede seyrettigi yerler. bu gocmenler icin buyuk bir avantaj oluyor cunku adapte olman gereken derin bir kultur yok. mevcut olan azicik kulturu de amerika'nin medya dominasyonu sayesinde iyi taniyorsun. ama cok ruhsuz, mekanik ve fake gulumsemesinin arkasinda korkunc bir ruh olan yerdir amerika.
hindistan'da oteldeyim is basina daha cok zaman var saglam entry girecegim buraya. amerika'da ne tip insanlar bulunur?
1- wasp: amerika'nin aileden zengin, old money sahibi beyaz kesimi. bunlar dunya uzerindeki mumkun olan en guzel hayati yasiyorlar. sayilari azdir, cogu paralariyla instagramda hava atiyor artik.
2- cilekes amerikan: amerika yerlilerinin geri kalan kesimidir ve her irktan bulunurlar. bunlar oyle aileden cok paraya sahip olmaz. amerika'da gelirler yuksektir ama giderler de yuksektir. bu kesimden birisi ogrenci kredisiyle okur ve hayata borcla baslar. sirtinda surekli bir kamci vardir ve cok guzel bir hayat yasayamaz. bu kesimden cevval olanlari amerika cok guzel doyurur ve besler. hatiri sayilir bir kesimi hayatini kurtarabilir ama geri kalani surekli korku icinde yasar. isten atilacak miyim (is garantisi ve isci haklari cok dusuktur), sigortam bu tedaviyi karsilayacak mi vs. ev alir borc icinde yuzer vs.
3- community sahibi amerikan: latino, guneyli gibi kendi kommuniteleri icerisinde azicik asim agrisiz basim seklinde sosyal destek mekanizmasiyla yasayanlar. bunlarin cilekes amerikanlar gibi career aspirationlari yoktur, daha basit ama huzurlu hayatlar yasarlar.
simdi gocmenlere gecelim;
1- american dream gocmenleri: bunlar ya is, ya ask, ya okul ile bir sekilde amerika'ya gelip yerlesmis; dis dunyayi iyi tanidigi icin amerikadaki firsatlari cok iyi degerlendirip hayatini kurtaran insanlar. normal amerikalilar ne kadar privileged olduklarinin farkinda degiller o yuzden tr'den 90'larda 00larda okumaya gitmis zeki turkler cok guzel hayatlar kurdular kendilerine maddi olarak. ama artik bu kapi kapandi. istersen harvard'a git calisma izni almak icin stres terleri dokuyorsun. o ruya kismi bitti amerika'nin ama cok kisi farkinda degil.
2- vasifsiz gocmenler: amerika'nin en sevdigi ve uzerine bindigi gocmen turu. vasifsiz ne is olsa yaparim abi kafasiyla amerika'ya gelirler ve ayak isleri yaparlar. cogu disini sikip ailesine para gonderir veya para biriktirmeye calisir. ama amerikanin astari yuzunden pahalidir ve cok talihsiz hayatlar yasarlar. onlar american dream gocmeni olacaklarini sanirlar ama bir bakarlar ki hayat cok baska. bu hayat yasanacak bir hayat degil bence. kucuk bir kismi biraz sans, biraz hirs yardimiyla kendini bu siniftan disari atabilir zamanla. ama kaybedecek bir seyi olmayan insanlar disinda kimseye tavsiye etmem bu hayati.
3 - statulu gocmenler: kuradan green card alip, turkiye'de de ailesinden bir miktar birikimle buraya gelebilenler statuleri oldugu surece kuyrugu dik tutabilirler. super bir hayat yasamazlar ama bunlarin yasam kalitesi tr'ye gore yukselir.
bir de amerika'da su kadar calistim su kadar kazandimcilarin anlatmadigi nokta giderler kismi. amerika'da guzel bir hayat yasamak istiyorsan para su gibi akip gidiyor. mesela cok basit araba uzerinden anlatayim.
ogrenciyken $17k'ya vergi dahil 5 yasinda passat aldim. araba guzel, sorunsuz. simdi senelik giderlere bakalim.
depreciation - 1 sene icinde araba $4k'ya yakin deger kaybetti. (biraz da fed politikalari yuzunden)
sigorta - kasko dahil yillik $2k. iyi sigorta.
bakim - frenler, fren suyu, 2 kere yag degisti. $1k.
benzin - bu ucuz ama surekli gezdigim icin tahmini $1k da buna gitmistir hic gitmemisse.
otopark - $2.5k kapali garaj.
kabaca hesaplayinca ortalama bir arabayi maintain etmek icin yilda $10k para yakmisim. sigortayi, bakimi biraz daha kalitesiz alirsan azicik daha dusurursun ama cok degil. ve bu giderlerin icinde arabanin ariza yapmasi yok. araba ariza yapmis olsa allah bilir kac $k'da oradan girecek.
simdi boyle bir ortama instagramdan uber yaptim gunde su kadar kazandimcilari izleyerek ayak isi yapmaya gelen adam perisan olur. hayat kalitesi duser. simdi sen kendini buraya atmissin vasifsiz gocmen statusunde. 3. dunya ulkesinden gelmiyorsan ki turkiye butun problemlerine ragmen kesinlikle degil, ben tavsiye etmem kimseye. bir sekilde statu kazanabiliyorsan (ogrencilik, evlilik vs) durumu duzeltebilirsin. yoksa amerika cekilecek yer degil cunku insanlik falan yok burada. butun hayat para uzerinden fayda uzerinden donuyor.
0