[]
Osmanlı tarihçileri bakabilir mi?
Sorum Osmanlı'da üretim tarzının ne olduğu olacak. Öncelikle, tımar sistemi Avrupa'daki feodalizm ile neredeyse aynı ama Osmanlı'da bu yöntem 14. ve 16. yy. arasında uygulanıyor, sonra bırakılıyor. Bu aşamadan sonra üretim tarzı nedir, ne diyebiliriz? Eğer feodalizm değil ise nasıl oluyor da daha 1960-70'lere kadar Anadolu'da feodalizmden kalma ağalık sistemi var olabiliyor? Cevap ve kaynaklar için şimdiden teşekkürler.
tarihçi değilim ancak okuduklarımdan aklımda kaldığı kadarıyla şu şekilde anlatabilirim;
14-16 yy. arasında merkezi devlet güçlü olduğu için tımar sistemi devam edebildi, kazanılan savaşlardan ganimetler alınıyordu, devletler vergiye bağlanıyordu, imparatorluğun her yerinden gelir sağlanabiliyordu.
16. yy ortalarından sonra ortaya çıkan celali isyanları(bu isyanların sebep ve sonuçları, devam eden yıllarda ki etkileri çok önemlidir), büyük kaçgun ve bazı çevresel sebeplerden dolayı köyler boşalmaya başladı tarımsal üretim gerilemeye, vergi toplanamaya başladı, batı karşısında kaybedilen savaşlar, yeniçeri isyanları ve imparatorluğun her yerinde sürekli çıkan isyanlar ile merkezi otorite de zayıflamaya başlayınca bu tarihlerden itibaren bölgesel güçlü aileler, ayanlar ortaya çıkmaya başladı ve toprakları bunlar işlemeye,vergi toplamaya, kendi askerlerini yetiştirmeye başladı.
Merkezi hükümet ise bu ailelerle, eşkiya ve ayanlarla başa çıkamayınca bunları devlet görevlisi vali, paşa yaptı.
Bu şekilde ite kalka bu sistem(batılılaşma çabaları, tanzimat, meşrutiyet v.b) 1900'lere kadar gelebildi.
2. Mahmud'un hayatını ve yaptıklarını araştırırsan genel bir fikrin olacaktır.
tr.wikipedia.org
Ancak yeni kurulan, savaştan çıkmış, borç içinde olan Cumhuriyetinde bu düzeni değiştirecek yeterli gücü yoktu (bunun yerine devrimler, eğitim v.b çabalarla bu düzenin zaman içinde kendiliğinden çözüleceğini düşünmüşler, kısmende haklı çıktılar) ve mecliste hali hazırda bu aşiret, ayan ve büyük ailelerin kendileri de bulunuyordu.(günümüzde de hala böyle).
Mehmet Genç hocanın kitaplarına bakabilirsiniz.
www.kitapyurdu.com
Doğan Avcıoğlu "Türkiye'nin Düzeni Dün Bugün Yarın" kitabı genel bir fikir vermesi açısından iyidir, hala güncel sayılır.
"Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi"-Halil İnalcık
14-16 yy. arasında merkezi devlet güçlü olduğu için tımar sistemi devam edebildi, kazanılan savaşlardan ganimetler alınıyordu, devletler vergiye bağlanıyordu, imparatorluğun her yerinden gelir sağlanabiliyordu.
16. yy ortalarından sonra ortaya çıkan celali isyanları(bu isyanların sebep ve sonuçları, devam eden yıllarda ki etkileri çok önemlidir), büyük kaçgun ve bazı çevresel sebeplerden dolayı köyler boşalmaya başladı tarımsal üretim gerilemeye, vergi toplanamaya başladı, batı karşısında kaybedilen savaşlar, yeniçeri isyanları ve imparatorluğun her yerinde sürekli çıkan isyanlar ile merkezi otorite de zayıflamaya başlayınca bu tarihlerden itibaren bölgesel güçlü aileler, ayanlar ortaya çıkmaya başladı ve toprakları bunlar işlemeye,vergi toplamaya, kendi askerlerini yetiştirmeye başladı.
Merkezi hükümet ise bu ailelerle, eşkiya ve ayanlarla başa çıkamayınca bunları devlet görevlisi vali, paşa yaptı.
Bu şekilde ite kalka bu sistem(batılılaşma çabaları, tanzimat, meşrutiyet v.b) 1900'lere kadar gelebildi.
2. Mahmud'un hayatını ve yaptıklarını araştırırsan genel bir fikrin olacaktır.
tr.wikipedia.org
Ancak yeni kurulan, savaştan çıkmış, borç içinde olan Cumhuriyetinde bu düzeni değiştirecek yeterli gücü yoktu (bunun yerine devrimler, eğitim v.b çabalarla bu düzenin zaman içinde kendiliğinden çözüleceğini düşünmüşler, kısmende haklı çıktılar) ve mecliste hali hazırda bu aşiret, ayan ve büyük ailelerin kendileri de bulunuyordu.(günümüzde de hala böyle).
Mehmet Genç hocanın kitaplarına bakabilirsiniz.
www.kitapyurdu.com
Doğan Avcıoğlu "Türkiye'nin Düzeni Dün Bugün Yarın" kitabı genel bir fikir vermesi açısından iyidir, hala güncel sayılır.
"Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi"-Halil İnalcık
- sealth
(23.01.23 14:08:00 ~ 19:12:30)
Cumhuriyet Dönemi için, @sealth'in söylediklerine katılmıyorum.
Çok şey yapılmıştır.
1934 iskan Kanunu incelemeye değer.
Bulabilirsem kaynak da paylaşacağım.
Aha Cumhuriyet dönemi ilk yıllarını anlatıyor.
Gayretler Menderes ile kesiliyor. Menderes kendisi bir toprak zengini. Daha sonra 55ler Olayı falan var.
webftp.gazi.edu.tr
Çok şey yapılmıştır.
1934 iskan Kanunu incelemeye değer.
Bulabilirsem kaynak da paylaşacağım.
Aha Cumhuriyet dönemi ilk yıllarını anlatıyor.
Gayretler Menderes ile kesiliyor. Menderes kendisi bir toprak zengini. Daha sonra 55ler Olayı falan var.
webftp.gazi.edu.tr
- Mirket
(23.01.23 14:51:17 ~ 15:05:11)
@Mirket benzer şeyi söylüyoruz cumhuriyetin ilk yıllarında yapılmaya çalışılan toprak reformu konusu, köy okulları, iskan kanunu v.b çabalar var ancak tam anlamıyla uygulanabilmiş başarılı olmuş girişimler değillerdir.
dergipark.org.tr
Osmanlının son zamanlarından cumhuriyet'e kadar çok büyük tarım arazileri, ovalar, köyler ve çiftlikler batıda büyük ailelerde ve osmanlı yönetim kademesinin elinde, doğuda ise aşiretlerin elinde (tabi burada ermeni ve rumlardan kalan arazilerin, malların el değiştirmesi konusuna ayrıca bakmak gerekir) ve cumhuriyetle beraber bu kişiler meclise'de giriyor, gruplaşıyor ve kendi düzenlerini bozabilecek her türlü girişimi engellemeye çalışıyorlar ve kısmende başarılı oluyorlar.
dergipark.org.tr
Osmanlının son zamanlarından cumhuriyet'e kadar çok büyük tarım arazileri, ovalar, köyler ve çiftlikler batıda büyük ailelerde ve osmanlı yönetim kademesinin elinde, doğuda ise aşiretlerin elinde (tabi burada ermeni ve rumlardan kalan arazilerin, malların el değiştirmesi konusuna ayrıca bakmak gerekir) ve cumhuriyetle beraber bu kişiler meclise'de giriyor, gruplaşıyor ve kendi düzenlerini bozabilecek her türlü girişimi engellemeye çalışıyorlar ve kısmende başarılı oluyorlar.
- sealth (23.01.23 16:17:48 ~ 16:21:17)
1
