Devlete niye para kalsin, tamamen ozel sirket.
Sadece satis icin devletten onay almasi gerekiyor silah oldugu icin ayri anlasmalar falan gerekiyor. Onun disinda devletin kazanci yok.

Tabi ulkeye doviz sokuyor ihracatci oldugu icin.

işte aslında sormak istediğim de oydu. hükümet ve destekçilerinin her yerde sanki devlet kurumuymuş gibi sunduğu ve ufak bir sorgulamada bile karşıt görüşü vatan haini ilan ettikleri bir durum söz konusu. ukrayna savaşından sonra satışlar artacak devletimiz para kazanacak diye anlatıyorlar.

İstihdam sağlaması açısından faydası var, başka faydaları da vardır az da olsa. Diğer siha üreticilerine de destek verilmeli bence. Bir mühendis arkadaşım, vestelin sihası bayraktardan daha iyi demişti dört beş yıl önce. şimdiki durum nedir bilmiyorum ama eskiden vestelinki daha iyiymiş denilen doğruysa. dolayısıyla bana kalırsa devlet hepsine destek olmalı, sadece damadınkine değil.

Devlete kalmıyor. Ama hammadde ya da yarı mamul ithal eden diğer her şirket gibi ithalat için devlete vergi ödüyor. Bu konuda da özel bir statüsü olduğunu sanmıyorum.

Bu arada Aselsan, TAI, Roketsan, Havelsan vb devlet kurumu değil. Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfına ait şirketler bunlar.

"TSKGV 5737 sayılı Vakıflar Kanununa göre faaliyet gösteren bir “özel hukuk tüzel kişisi”dir. Herhangi bir kamu kurumuyla organik bir bağı bulunmamaktadır."

onu yazanlar sirketin pr ekibi, cok buyuk bir troll ordusu kurmuslar.
Hatta basligina da yazdim, muhendislikle alakali bir seyler okumak icin girip pr yazisi okuyorsun. Antipatiye sebep oluyorlar.

Ben onu yazinca bi anda entry girmeyi biraktilar. Sonra yine basladilar tabi :)

Bu şirketlerin (bilhassa askerî maksatlı olanların) hepsi zaten devletten destek alıyor. Zira her şeyden evvel stratejik olarak çok çok önemliler. Teknokentler zaten bunun için var. Milyon euro'lar karşılığı satıldığını duyduğunuz oyun firmaları dahil olmak üzere artık teknoloji üreten büyük firmaların hemen hemen hepsi de mutlaka devletin desteklediği bu Teknokentler içinde faaliyet gösteriyor ve sgk teşvikleri dahil pek çok devlet teşviğinden yararlanıyor. Teknokent içinde olmayan da yararlanıyor tabi ama biraz daha kısıtlı. Şimdi, "Farklı adlar altında Bayraktar veya başka firmalara ekstra finansal kaynak veya bürokratik kolaylık sağlanıyor mudur?" derseniz orasını bilmem mümkün değil. Ama tek teknoloji üreten firma Bayraktarmış gibi davranmak doğru olmadığı gibi diğer firmadakiler de büyük yokluk içinde ofiste çıra ile ısınıyormuş zannetmek de doğru değil.

Bir dönem savunma sanayi şirketlerinin organizasyonlarını yaptım, bana gelen işlerden anladığım kadarıyla biz görmüyoruz ama iyi ihracat yapan şirketler var. STM'nin Libya'daki drone olayı var mesela. Savaş tarihinde devrim olarak görülüyor ama Türkiye'de hiç yankı bulmadı. Bilmiyorsan en alta link bırakıyorum. Devlet diğerlerini de desteklese hepsi daha iyi yerlere gelir bence.

asiatimes.com

@nihayet, vatandaş olarak bunu bilmek bizim için zor. sadece kısıtlı verilen bilgilerle ve gördüklerimiz üzerinden yorum yapılabiliyor. bir şey ne yerin dibine sokulmalı ne de olduğundan fazla değer görmeli diye bakıyorum ben. hatırlarsınız pandeminin ilk aylarında yerli solunum cihazı üretildi. ancak burada aslan payı biosys ve arçelik'in olmasına rağmen hep baykar ön plana çıkarıldı. baykar'ın burdaki rolü nedir diye biraz araştırınca fazla bir bilgiye ulaşamıyorsun. sadece bazı mühendisleri destek olmuş ve 250 tane sipariş vermişler. ama cihazı tanıtma görevi selçuk bayraktar'a verilmiş. neden? talimat öyle geldi diye mi? tanıdığım hiçbir akp'li sosyal medyada iyiki biosys ve arçelik gibi firmalarımız varmış demediler hepsi baykar güzellemesi yaptılar mesala.

ama şunu da söylemek isterim ki umarım katma değeri yüksek üretim yapan her firma bugün ve gelecekte hak ettiği desteği görür.

bayraktar'ın know-how'ını (muhtemelen usa'dan) satın almak için devletten ne kadar aldığını bilmiyoruz,
parçaların 'siparişi' için ne kadar ödeme aldılar bilmiyoruz
şirketin kurulumu ve yürütülmesi için ne kadar aldılar bilmiyoruz

benim fikrimce en az ama en az 10b usd'dir. togg'un ilk sermayesi 3b usd çıkıyordu.

dolayısı ile bayraktar zaten devlete borçlu bunu tabiki hibe olarak vs göstermişlerdir o sebeple yasal olarak bir borç yok. yani 10b usd firmanın ilk yatırım maliyeti var diyelim ki bence yine az

bayraktar alan ülkeler ;

Qatar. Bayraktar Mini UAV. Bayraktar TB2.
Azerbaijan. Bayraktar TB2.
Libya. Bayraktar TB2.
Ukraine. Bayraktar TB2.
Turkmenistan. Bayraktar TB2.
Morocco. Bayraktar TB2.
Poland. Bayraktar TB2.

her ülke 50-100 arası yani 75 adet alsın diyelim. 7*75= 525 tane satılmış. 600 olsun. 10b usd yi bölelim. bayraktarın maliyeti 2m usd denilmiş hadi 4m usd olsun ki Lamborghini Veneno bile 4m usd

yani 600m usd*4=2,4b usd + 10b usd = 12,4 b usd hadi 13b usd olsun

kendisini çıkarması için 13b usd / 600 = 21m usd'den satman lazım tanesini. kayserilisin diyelim hemen 42 yani 45m usd fiyat çekersin 35m usd'ye bağlarsın tanesini. f-35 78m usd.

yine ülke başına 35m usd * 75 = 2,6b usd gibi bir fiyat çıkıyor ki bu zaten azerbaycan'ın 2020 toplam askeri bütçesi. biz s400'e 2b usd verdik 2021 toplam bütçemiz 65b usd iken.

yani bu işten kar etmek imkansıza yakın. stratejik önemi var mıdır? vardır. bayraktar verelim ama şu anlaşmaları imzalayın denilir mi? denilir.

Bayraktar çok önceden, yıllar yıllar önce bu işlere girişmiş bir firma. Aldığı destek de Teknopark firmalarından daha çok da degil.

Adamlar eski sanayici, babaları bu ise kafayı takmis. Selçuk Bayraktar’ı bu konuda yanılmıyorsam Yüksek Lisans icin Amerika’ya gönderiyor yıllar önce. Temelleri o zamandan atılıyor.

Bu işlere yeni başlarken Koç Grubu ile de görüşmüşler. Ali Koç açıklamıştı; o zamanlar görüştüklerinde buradan iş çıkmaz diyip ortak olmamışlar :)

Selçuk Bayraktar evlenmeden önce zaten son ürüne yakın prototipleri de ortadaydı. Yılların emeği ve baba Bayraktar in vizyonu sözkonusu.

Devletin bundan kazancına gelince;
- en başta dünyanın en iyi drone’larina uygun fiyata sahip oluyor (yabancı rakiplerinden çok daha ucuz)
- ihracat sayesinde döviz getiriyor. (Ki bizim gibi cari açık veren ülkelerde her ihracat dolari değerli)
- stratejik olarak elini güçlendiriyor. (Yunan tvlerinde bu teknoloji ile nasıl basedilir konuşuluyor)
- satışına izin verirken anlaşmalar yapıyor, ben sana silah vereyim, sen de bana bunu ver.
- ürünün farklı alanlarda kullanımıyla edinilen know how ile yeni ürünler geliştiriliyor/finanse ediliyor.
- üzerindeki parçalar/silahlar diğer savunma sanayi şirketlerinden geliyor (ASELSAN, Roketsan, Tusas vs) böylece tek basına degil savunma sektörü olarak gelişme kaydediliyor.


Malum partiyle ilgim alakam yok, objektif olarak durum budur.

Edit: Wikipedia’dan ek bilgiler:

Üniversite eğitimi sürerken Pennsylvania Üniversitesi GRASP laboratuvarına yaptığı staj başvurusu kabul edildi. Staj yaparken kendisine burs verilmesi teklifi sonrası 2002-2004 yılları arasında Pennsylvania Üniversitesi'nde insansız uçaklar üzerine yüksek lisans yaptı.[3] Yüksek lisans sonrası Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde insansız hava araçlarının agresif manevra kontrolü üzerine burslu olarak ikinci yüksek lisansını tamamladı. Bu süreç içerisinde Profesör George Pappas ve Profesör Eric Feron'un asistanı olarak çalıştı. Dünyada ilk kez yapılan İHA formasyon uçuşu deneyleri, yer ve havada koordineli robot takımları, uçuş kontrol ve güdüm sistemleri hakkında bilimsel çalışmalar gerçekleştirdi.

yerli savunma sanayi firmalarının varolduğu ülkeye katkısı direkt ve indirekt şekilde ele alınır. direkt olarak; ihtacat yapması, istihdam, vergilerini ödemesi, yerli üretim olması vs. vs. söylemiş zaten diğer arkadaşlar. şüphesiz bunlar çok önemli ancak ben biraz da indirekt olanından bahsedeyim.

öncelikle baykar özel bir şirket. yeni de değil. yani akp ile varolan bir şirket değil, selçuk'un babası ve ağabeyleri savunma sanayi konusunda iyi eğitimli ve idealist insanlar. selçuk damat olmadan öncede bu şirket vardı ve savunma sanayi alanında faaliyetleri mevcuttu. selçuk'un mit''de yaptığı çalışmalar bizatihi siha/iha ile alakalı. adamlar know-how edinmek için gereken her şeyi yapmışlar neredeyse. tüm ailesinin cvlerine bakarsanız bunu anlayabilirsiniz. kendisinin ifadesiyle bu iktidar döneminde geçmiştekiler gibi "işte bunlar yapamaz", "gidip parasını verip alalım niye uğraşıyoruz" gibi ifadeler olmadığını bu konuda büyük bir destek gördüklerini söylemişti bir röportajında.

baykar özel bir şirket ancak ürettiği ürünleri kafasına göre herkese satamaz. kime ürün atacağını nihai olarak devlet belirler. yani devlet onayı olmadan bir başka ülkeye silah satışı yapamaz. ve öncelik olarak ürünleri daima türkiye'nin envanterinde olmasıdır. yani senin elinde yeteri kadar yoksa sana üretmeden kimseye veremez. sen o ülkeye satamazsın dersen satış olamaz. işte buna indirekt etki bir diğer ifadeyle oyuna dahil olma girişimi diyoruz.

yabancı basını çokça takip ediyorum işim gereği. bu konuda otorite kabul edilen gazeteciler ve bilirkişiler "turkish drone" başlıklı bir çok kez övgü dolu haberler/makaleler yayınladılar. ve bu droneların türkiye'nin askeri gücünü artırdığını ve dahi güncel savaşlarda (ukrayna-rusya, ermenistan-azerbaycan, libya, suriye) türkiye'nin elini kuvvetlendiren bir oyun kurucu olduğunu ifade ediyorlar.

devlete para falan kalmıyordur. ithalat yaparken vergi veriyordur denmiş ama yüzde 99 muaftırlar. vergi muafiyetini geçtim devlet yüzde 99 hibe falan da veriyordur. 99 diyorum ama yüzde yüz yani. böyle bir destek verilse eminim daha iyisi bile yapılırdı.

tr'nin bu iha/siha'yı diğer ülkelerden ucuza alıp almadığını bilmiyoruz. ama türkiye'nin siyasi durumunu düşününce ucuza alınmadığını emin olabilirsiniz. türkiye'ye tek faydası diplomasi açısından elini güçlendirmesi. yerli silah sanayisi sayesinde bölgesel çatışmalarda avantaj sağlaması da tabi ki önemli

insan kaynağı, vergi gibi avantajlar var.

yurt dışı satış fiyatı, türkiye'ye satış fiyatından daha yüksek. burada birim maliyeti3-4 milyonsa orada 6-10 arası.

ama en temel avantaj ise türkiye'nin savaş doktrinine uygun araçları üretebilme kabiliyeti. hafif uçak gemisi yapacağız bu araçları uyarla deyince adamlar iç kaynakla canla başla çalışıyor gibi.

son not, ihracat versiyonları yerli versiyonlarından daima bi tık daha az kabiliyetli olur silahların. yani karşı karşıya geldiğinizde siz daha üstün olursunuz.