Ekşi Duyuru

kime göre neye göre? NFT derken onun üzerine kurulu projeler/tokenları mı diyorsun yoksa gerçek biricik nft'ler mi?

Daha geçen Solana üzerinden Ape bilmemnenler deli gibi satıldı. Takip ettiğim biri AxieInfinity'deki sanal arsasını 800 etherden satışa koydu :D Millet deli gibi ArtBlocks görselleri alıp satıyor. Ama Mart-Nisan'a göre sıradan insan için satış azaldı evet. O dönem biz de bir şey üretip satabiliyorduk, şimdi ünlü sanatçılar ünlü projeler satış yapıyor.(o zaman da zaten yapıyorlardı)

Daha NFT ile bir şeyler yapabildiğin oyunlar yeni yeni çıkıyor veya git gide gelişecek. Bence esas kullanımları birkaç yıla daha iyi görürüz.

yani o tüm büyük satışların falan nft websitelerinin gazlaması olduğunu düşünüyorum. elbette küçüklerde bir şeyler alıp satıyordur o gazla veya websiteler canlı tutmak için piyasayı yine gazlıyordur küçükleri.

Dolandiricilik oldugu cabuk ifsa edildi.

bir kısmı site gazlaması, bir kısmı kara para aklama tarzı şeyler bile olabilir ama zengin olup para saçmak isteyenleri de küçümsemeyin :D bir sürü kripto zengini var. Bir de alanlar (Türk tanıdığım da var) 5 şey alıyorsa bi tanesini 3x'e 5x'e satıp parasını geri çıkardı bir dönem. Hala belli projeler öyle, hani bence gerçek lale çılgınlığı bu. Anında satamayacağın tamamen başkasının beğenisine ilgisine bağlı.

foundation, superrare vs. kendi gazlıyor olabilir ama opensea'deki açık istatistiklere bakın, volume'a falan. Bunların gerçek olduğuna inanıyorum.
opensea.io

ek olarak, ether ağı hala çok pahalı. Ben tek şeyi mintlemek için 140 dolar verdiğimi biliyorum :D herkes nasıl yapacak veya bid kabul etmek bile 60-70 dolardı bir ara, şimdi biraz daha düşük. Şu an çok kısıtlı bir kitle ilgileniyor (ki bu bile hayvan gibi pazar oluşturdu) şimdi başka chainlerde daha ucuza ve daha hızlı transfer edilebilen şeyler gelince, örneğin oyunlarda nft kullanımı falan, işler değişebilir. Şu anki al-sat bence öylesine bir şey. Zaten blockchain işleri de nft de 1999'ların interneti gibi şu an, "gerçekten" kullanan kaç kişi var ki?

@nhk ni youkosu

peki ben diyelim bir görseli beğendim sample fotosunu freelancer.com'dan birine gönderdim bunu bana şu 20usd ücrete üret dedim.

sonrada kendi sitemde vs istediğim yerde kullandım.

hatta orijinal üreticisi de başka birine 5000usd'ye sattı diyelim.

şimdi bu durumun yasal yaptırımı nedir?

yani nft burada neyi çözüyor?

NFT dalgasında bir play to earn oyunu olan wavesducks 'a yatırım yaparak doğru ata oynamış bulundum. Şu an 1-1.5 ayda bir 5 haneli sayılarda passive income alıyorum. TR şartlarında buna kasırga denmez mi?

hic bir seyi cozmuyor iste, satin aldigin sey "@duyurukullanicisi bu notu veritabanina eklemek icin baya para harcamistir" seklinde bir not. hic bir yasal hak tanimiyor.

neden esti gurledi? butun crypto piyasasinda oldugu gibi "hype surerse bunu daha aptal birine daha fazla paraya satabilirim" dusuncesi. satilacak satilacak sonunda birinin elinde patlayacak. arada kazanna kazaniyor, sonunda birinin elinde kaliyor.

(esas görüşüm bir sonraki paragrafta) nft o durumda bir şeyi çözmüyor. Öyle pratik bir uygulaması yok aslında yasalarla korunan bir şey de değil. Fakat diyelim bugün bir sanatçı bir şey yaptı NFT ile bunu ben yaptım ve gerçeği bu dedi(SSG mi ne bir yazı yazmıştı, aslında gerçekten o kişinin yaptığını kanıtlayan şey de o kişinin paylaşım yapıp duyurması, bu wallet benim demesi vs.), o bilindikten sonra sen kopyasını yaptırıp websitene koy, bir yere bas yine sahibi sen değilsin. NFT kimin cüzdanındaysa o sahip aslında. Ha kullansan cezai yaptırımı var mı dersen, şu an için örneği yok sanırım. Satın alanın da neye sahip olduğu yasal olarak belirsiz bence, bazı sitelerde açıkça belirtebiliyorlar "şu şu kullanım hakların var" diye, ama bu işin secondary market kısmı var yani ben bir şeyi alıp sergiledim/kullandım, sonra başkasına sattım. Benden tüm hak gidiyor mu, kim nasıl denetleyebilir bunun çözümü şu an yok gibi. Burada önem verilen, mesela Mona Lisa'nın orijinalini satın almak gibi, bugün üretilen bir şeyi gerçekten o kişinin ürettiği gün-saat her şeyi belli token'ı elde edip dijital ortamda tutmak(dosyalar da merkezsiz ortamda tutuluyor genelde). Bu arada iş dijital değilse bazıları NFT'yi alan kişiye fiziksel kopyayı da gönderiyor. Ama ikincil satış olayında yine ortalık karışır herhalde. Sanatçı için iyi olan da şu, alan kişi başkasına satsa da yine başta belirlediğin yüzdeyi alıyorsun. Telif gibi, her satıştan %10 alabilirsin mesela. Smart contractta olduğu için çoğu satış yeri bunu destekliyor.

* Bu sanat kısmı en mastürbasyon kısım bence, hani şimdi zenginler neden gidip orijinal Dali alıp sergiliyorsa bu da dijitali ve aslında yeni eserler dijital üretildiği için mantıklı. Ayrıca mesela resim orijinal mi sahte mi anlamak için uzmanlar, testler gerekirken bunda o sanatçının cüzdanı belli, nft belli, orijinal mi değil mi anında anlaşılır. (aynı görseli alıp opensea vb. markette ben şu an satışa koyabilirim evet, ama üreten wallet bambaşka bişey olur, daha sonra üretildiği belli olur, her şey kayıtlı)

fakat bence halen kaçırılan şey şu, bu iş sanat ürünleriyle popüler oldu diye öyle olmak zorunda değil. Sadece belli NFT'lere sahip olanların girebileceği etkinlikler (bilet gibi), bir oyunda sadece x nft'lerini alanların açabileceği özellikler gibi şeyleri de sağlıyor. Şu an NFT üzerine oyun yazanlar var ama ileride ekonomi kısmı (hukuki şeyler ve vergi işleri falan) çözülürse atıyorum Counter Strike'ta çıkan silah nft olarak gelebilir onlar alınıp satılabilir, alınan şeyler oyunu etkileyebilir. Zaten oyunlar üzerinden bir ekonomi dönüyor ama bu hileyi dolandırılmayı engeller.

Crowdfunding yapılırken şirket mesela bağışa göre herkese farklı NFT'ler dağıtabilir, ileride iş başarılı olursa insanlar ellerindeki nftleri paraya çevirebilirler.(almak isteyen olursa:) Tek taraflı değil alanın da kazandığı bir şeye dönüşüyor ama popüler olmaya, istenmeye bağlı. Hisse vermek veya token oluşturup vermek gibi aslında, nft olunca (özellikle çok üretilmediği sürece) tek olduğunu biliyorsun ve bu maddi değerini de artırıyor işte. Kriptoparalar ve nftler sayesinde herkes her şeyi alıp satabiliyor aslında bir yandan balon diyebiliriz, bir yandan da zaten borsalarda yapılan şeylerin halka açılması diyebiliriz sanırım. (nft ile ilgisiz ama) Mesela bu aralar baktığım bazı projeler* sentetik asset alıp satmak üzerine. Yani fiyatı borsadaki Tesla hissesiyle eşit kripto Tesla var, alıp satabiliyorsun ama borsada işlemin yok bir coin üzerinden gerçekleştiriyorsun aslında. Dünya çok ilginç bir yöne gidiyor hepsi mantıklı olmasa da incelemek lazım bence. (*Synthetix ve Horizon Protocol)

sorun biraz genel ve kisa oldugu icin ben de kisa ve genel yanit verecegim; hayir, farkli kullanim alanlariyla gayet yuruyor su anda. nft bir teknoloji, bir teknik. bunun icine gamification da yedirebilirsin, jpg koyup da gecebilirsin. btc fiyati ile blockchain teknolojisinin iliskisi gibi yani; cok da alakali degil. sanal yaris atiniz da nft olabilir, ciftlestirip diger atlarla yarisa sokup para kazanabilirsiniz. veya pokemon benzeri axie vb. play-to-earn oyunlarda takilabilirsiniz. kooperatif tarzi, new york'taki bir evin/arsanin %10 mulkiyetini de nft olarak satin alabilirsiniz. nft sadece bir tasarimcinin eserini satin almaktan ibaret degil, o sadece bilinen ilk kullanim alani.