Solcu / sosyalist değilim. Fakat kapitalizm altında her şeyin bir "para problemi" olarak ele alınması beni çok rahatsız ediyor. İş yapmak, çalışmak, bir şeyler üretmek ve bir işe yaramak / birilerinin derdine derman olmak hayatın en önemli ve en güzel noktalarından birisi. İronik bir şekilde kapitalizm altında "iş yapmak" anlamsızlaşıyor.
Yazılımcı olduğum için oradan örnek vericem. Bir sürü arkadaşım (ve her ne kadar kaçmaya çalışsam ben de) anlamsız işlerde çalışıyor(uz). Anlamsızdan kastım şu, örneğin e-ticaret siteleri sana ihtiyacın olmasa bile bir şeyleri aldırmak için özenle tasarlanıyor. O ürünü aldıktan sonra kullandın mı, 2 kere oynayıp çöpe attın, kırıldı mı kaldı mı kimsenin umrunda değil, tek amacı sana para harcatmak. Bunun için yapay zekalar geliştiriliyor, inanılmaz altyapılar kuruluyor, süper mühendislik yapılıyor falan. Ama karşılığında X esnafının cebine 3 kuruş fazla girmesinden başka bir şeye vesile olmuş olmuyoruz. Doğayı mahvetmek de cabası. Hayatımı, emeğimi ve zekamı buna harcamak bana üzücü geliyor.
Her şey bu kadar tekdüze değil tabi. Mesela google gerçekten akademisyenler aradıkları makaleleri kolayca bulabilsin diye başladı. Ama geldiği noktada tek amaçları senin günde kaç kere sıçtığını tuvalet kağıdı firmalarına satıp daha çok para kazanabilmek, gerçekten aradığını bulabilmen reklam satabilmek için bir araç sadece, amaç değil. Güzel bir amaçla başlayan iş, "para kazanma"nın ilk amaç olması yüzünden ne hale gelmiş.
Bu esnada güzel amaçlar için kullanılabilecek bir sürü teknoloji de geliştiriyorlar, evet, ama aynı zamanda "özel hayatın gizliliği" diye de bir şey kalmıyor, attığın her adım polislerin database'lerine kaydediliyor, ki tax loop geçirip üç kuruş daha fazla para kazanabilsinler.
Bence kapitalizm "3 kuruş daha az kazanalım ama güzel işler yapalım" tarzı bir etik kod eksikliğinden muzdarip. Bi de bu etik kodların işlemesinin engellenmesi için kurulmuş çok katmanlı, çok karmaşık sistemler var. Yine de bunun tek çözümünün bireylerin hepsinin kişisel olarak "bu iş böyle olmaz abi, yanlış bu" duygusu geliştirmesinden geçtiğini düşünüyorum. O da gerçekleşmesi zor bir şey.
0