bizde geri dönüşüm var fakat ayrıştırma işi son kullanıcı yerine belediyelerde ve çöp ayrıştırma tesislerinde şu an.
organik çöp yakılıp elektrik elde ediliyor.
diğer çöp ayrıştırılıp ekonomiye geri kazandırılıyor.
misal toplayan arkadaşlar aslında belediyeden ve dolayısıyla bizden bunları çalıp kendi hanelerine yazıyorlar. sonuçta o plastik, kağıt vs toplayan belediye tarafından ayrıştırılıp gelir hanesine yazılmalı. cam kumbaralarından bile çalıyorlar çok acayip.

neyse tabi ki bu atık dönüşüm sistemleri falan henüz ülke çapında değil.

bunun ikinci adımı ayrıştırmayı kullanıcıya yüklemek. yani çöpü ayrıştırmadan çöpe atamaman lazım. bu ingiltere'de gayet güzel uygulanıyor.

ayrı bir aşamayı anlatayım. misal koltuk var evde veya tadilat yaptın çöpün var. bunu kafana göre çöpe atamazsın. gidip geri dönüşüm merkezine teslim edeceksin ya da bunu yapan belediye senden alacak ya da adam tutup bunu attıracaksın oraya.

yapmazsan kabak misali çok güzel cezalarla sana yaptırıyorlar bunu.

ha ben bu işlemin birinci aşamasını bir kadıköy'de gördüm eski başkan varken. ondan sonra da devam etmedi.

Mevcut devlet politikası sebebiyle astarı yüzünden pahalıya geliyor kaliteli geri dönüşüm uygulamak. Özel işletmeler var fakat bunların geneli özel atıklar üzerine çalıştığı için kazançları nispeten daha iyi. Yine de geri dönüşüm mantığı resmisinden özeline, tepedekinden tabandakine kadar sağlıklı bir şekilde yerleşmediği için girişimciler daha fazla kazanç sağlayabilecekleri atık sistemlerine yöneliyorlar. Toplamak dönüştürmekten daha kazançlı Türkiye'de.

Bir de ileri teknoloji gerektiren uygulamalar olduğu için ilk yatırım maliyeti çok yüksek. Dolayısıyla göze alınabilecek risk değil yine Türkiye'deki yatırımcılar için.

bizde insana değer var mı ki çöpe, atığa olsun?

yarınki sözcü yazımdan......

geyiği bir yana, bireysel olarak geri dönüşüm konusu bir gereklilik olarak görülmüyor maalesef. böyle bir anlayış gelişmemiş. sıra ona gelmemiş ya da. halbuki hayli mühim bir konu. bazı belediyeler ayrıştırdığın çöpünü gelip alıyor, onu araştırmak lazım.

edit: bak aklıma lise anım geldi, sinirim bozuldu yine dfghsj. şimdi o zamanki idealist hocamızın yüreklendirmesiyle okulda kağıt geri dönüşüm kampanyası başlatmıştık bir grup öğrenci. idareyle konuştuk, sınıflara karton kutular koyduk. düzenli olarak kağıtları topladık. kutulara kağıt atanlar çoktu sağolsunlar ama her seferinde "çöpçüler geldi ahuahauhuahu" diye dalga geçenler de çoktu. sonra biriktirdik, idare güya gönderecekti geri dönüşüme. bir öğrendik ki onları okulun kazan dairesinde yakmışlar, yakıt olarak. baksan öğrenciler de öğretmenleri de gayet akıllı, aklı başında insanlar. ama halkımızın bakış açısı bu işte ne diyim.

Abi, biz daha çöpü çöp kutusuna atmayı öğrenemedik. Öğretmen olarak söylüyorum. Okullarda bu işin eğitimini vermemize rağmen cehalet yüzünden öğrenemiyor bu çocuklar. Çünkü eve gittiğinde annesi çocuk bezini sokağa atıyor. Aşağı su döküyor. Sokak arasındaki birkaç okul gördüm; duvarların üzerindeki dikenli tellerde elbiseler, poşetler, çocuk bezleri vs. vardı.

Bizim belediye bir ara geri dönüşüm için ayrı çöpler koymuştu, sonra kağıt toplayıcılar içindeki kağıtları almak için kutulara zarar verdiği için kaldırıldığını duymuştum. Cam kumbaraları vardı, bildiğim kadarıyla cam ağır bir şey olduğu için onun içindekileri pek alan da yoktu ama onlar da kayboldu. Hala geri dönüşüm kutuları var ama sayısı çok az. Camlarımı atmak için 350 metre, diğer ambalaj atıkları için 400 metre yolumun üstü olmayan bir noktaya yürümem gerek. Bu kafayla, "bak bizde de geri dönüşüm var" demek için yapılıyor resmen. Ben belediyemden ciddi ciddi bunu bekliyorum ama insanların çoğunun tek beklentisi yazın sahilde pamuk şekerci/dondurmacı tezgahlarının kurulması olduğu için belediyeler bu konuya da önem vermiyor.

Şu anda bazı devlet dairelerinde "Sıfır Atık Projesi" ile bir süredir geri dönüşüm hareketi başlamış durumda. Her çöpte iki tane kutu var. Ancak orada bile geri dönüşebilen her şeyi aynı kutuya atmamızı sorguluyorum. Bunu ayrıştırmak yeni çöp kutusu almaktan daha az mı maliyetli acaba? Bunu ilkokullara yaysalar sonraki nesil belki çöplerini ayrıştırmaya alışabilir; şimdi çöp ayrıştır desen bile çoğu kişide bunu yapacak bilinç yok. Bu millet bir dönem sapık gibi su şişesi kapağı biriktirdi yani.

Atığın kaynağında ayrıştırılması (evlerde çöp ayrıştırmanın teknik adıdır) eğitim gerektirir. Mesela organik çöpe, gidip pil atmamanız lazım. Veya cam kumbrasına gidip borcam atmamalısınız vs.

Eğitim konusunda Afrika seviyesindeki bir ülkeden bunu beklemek komik olur. Ayrıca daha çok lojistik planlama gerektirir bu tarz çöp ayrımı, yani belediyelere daha fazla para harcatır. Mecburen belediyeler çöpü depolama alanlarında ayrıştırıyorlar.