Ekşi Duyuru

Merhaba,

derdimi nasıl anlatacağımı bilemediğimden uzun uzun, örnekleyerek yazıp öyle soracağım. Excel'den anlayanlar muhtemelen 3 saniyede cevap bulacaktır.


Aynı anda 3 kişi tarafından çalınan bir müzik enstrümanının icrası için, bu enstrümana has bir notasyon sistemi mevcut. Bu enstrümanda pentatonik (5 sesli) bir sistem kullanılıyor. Buradaki sesler bizim (Batı müziğinde) kullandığımız sistemdeki seslerden farklılıklar gösterdiği için notasyonu DO-RE-MI yerine 1-2-3-4-5 şeklinde yapılıyor ve porte kullanılmıyor. Yani, (aşağı yukarı) Do=1, Re=2, Mi=3, Fa=4, Sol=5 şeklinde bir düzenleme öngörülmüş.

Şimdi, bu enstrümanda çalınan basit bir müzik parçasının notasyonu, rakamların kullanıldığı sistem ile yazıldığında şöyle bir şey çıkıyor:

Orijinal:
1. icracı: 4 . 3 . 4 . 4 . 4 . 2 . 4 . 3 . 3 . 4 . 5 . 2 .
2. icracı: . 2 . 1 . 4 . 2 . 1 . 4 . 2 . 1 . 4 . 2 . 1 . 4

Her iki icracı da aynı anda çalıyorlar, ama 1. icracının “nota bastığı” (ses ürettiği) anda (ki bir rakama denk geliyor), 2. icracı bir nota basmıyor (“.”) ve tam tersi de aynen geçerli. Her iki icracı yukarıdaki şekilde çaldığında ortaya çıkan ise şu:

423144424124423134425124

3. icracı ise, eğer varsa, yukarıdaki bütünden 1 ve 2’leri ayıklayıp, sistemin akışını bozmadan çalıyor. Şöyle:

3. icracı: . 2 . 1 . . . 2 . 1 2 . . 2 . 1 . . . 2 . 1 2 .

Bölgenin müzik kültürü/sistemine göre yukarıda notasyonu verilen müzik yapıtını transpozisyon (kaydırma diyelim) ile yeniden organize etmek ve çalmak mümkün. Kaydırma, değerlerin 1 arttırılması ya da azaltılmasıyla gerçekleştirilebilir. Arttırarak yapıldığında: 1, 2 oluyor; 2, 3 oluyor vs.. Buradaki önemli nokta şu: 5 sesli bir sistem olduğu için (ve enstrümanın belli özelliklerinden dolayı), 6 numaralı bir ses yok, bu yüzden kaydırmayı arttırarak yaptığımızda 5, 1 oluyor. Yukarıda vermiş olduğum örnek üzerinden gidersek:

Transpozisyon 1:

1. icracı: 5 . 4 . 5 . 5 . 5 . 3 . 5 . 4 . 4 . 5 . 1 . 3 .
2. icracı: . 3 . 2 . 5 . 3 . 2 . 5 . 3 . 2 . 5 . 3 . 2 . 5

Transpozisyon 2:

1. icracı: 1 . 5 . 1 . 1 . 1 . 4 . 1 . 5 . 5 . 1 . 2 . 4 .
2. icracı: . 4 . 3 . 1 . 4 . 3 . 1 . 4 . 3 . 1 . 4 . 3 . 1

Transpozisyon 3:

1. icracı: 2 . 1 . 2 . 2 . 2 . 5 . 2 . 1 . 1 . 2 . 3 . 5 .
2. icracı: . 5 . 4 . 2 . 5 . 4 . 2 . 5 . 4 . 2 . 5 . 4 . 2

Transpozisyon 4:

1. icracı: 3 . 2 . 3 . 3 . 3 . 1 . 3 . 2 . 2 . 3 . 4 . 1 .
2. icracı: . 1 . 5 . 3 . 1 . 5 . 3 . 1 . 5 . 3 . 1 . 5 . 3

Transpozisyon 5=Orijinal:

1. icracı: 4 . 3 . 4 . 4 . 4 . 2 . 4 . 3 . 3 . 4 . 5 . 2 .
2. icracı: . 2 . 1 . 4 . 2 . 1 . 4 . 2 . 1 . 4 . 2 . 1 . 4

Yukarıda açıklamaya çalıştığım sadece tek bir parçanın notasyonu ve 4 farklı transpozisyonu. Bunun gibi yazılması gereken yaklaşık 130 tane parça var.

Şimdi geleyim iki tane soruma:

1. Acaba ben notasyonun orijinal hâlini girdikten sonra, geri kalan 4 transpozisyonu otomatik önüme serecek bir Excel özelliği ya da bir program var mıdır? (Bir yere kadar Excel’e yaptırdım, ama 5’leri 1’e döndüremedim bir türlü)

2. Aynı program, 3. icracının çalıyor olduğu 1 ve 2’leri (bütün farklı transpozisyonlarda) ayıklayıp, ayrı bir satır olarak gösterebilir mi?


Şuraya da bir örnek bırakayım da, kuru kuru soru sormuş olmayayım: www.youtube.com

İlgilenenlere şimdiden teşekkür eder, görüşebilme durumunda gazoz ısmarlayacağım sözünü veririm.