Bu konuyla ilgili daha önce yazmış olduğum dev metin blokları var, buluyorum şimdi.
Özet geç dersen aşağıda:
Tarafları yazıyorum:
IP Transit şirketi: Bunlar internet kargocusu. Okyanusa, yerin altına vb kıtalararası kablo döşeyen, milyonlarca dolar yatırım yapan adamlar bunlar.
IXP : İnternet değişim noktası. Her ülkede bir veya birden fazla var, bunlar genelde kar amacı gütmeyen yerel kuruluşlar oluyor. Diğer tüm tarafların yerel trafik değişim noktası bunlar. IP Transit, ISP, içerik üreticileri burada bedavaya trafik değişimi yapabiliyor. Tabi herkesin kuralları var, öyle kafana göre millete bedavaya bağlanamıyorsun.
ISP : Bunlar yerel bazda hizmet veren şirketler (birçoğu uluslararası varlık gösteriyor gerçi), son kullanıcıya internet veriyorlar : Türk Telekom, SuperOnline, vb.
Tüketici :Sen, ben.
İçerik üretici-dağıtıcı : Netflix, Google, YouTube, hatta sen ben.
Ağ tarafsızlığı ortadan kaldırılırsa ISP'nin birisi Netflix'e gidip "kanka bana ayda 10 milyon dolar ödeyin yoksa sizin müşteriler dizileri izlerken biraz donabilir" diyebiliyor.
Bu niye sıkıntılı bir durum dersen şöyle bir şey var, yukarıdaki şirketlerden bazıları hem IP transit şirketine ortak, hem kendi dizi platformu var, hem ISP, hem de içeriği kendisi üretiyor. Sence böyle bir durumda rakibine ne kadar iyi davranır?
** Bu arada ABD'de ve birçok ülkede bu zaten üzeri kapalı olarak yıllardır yapılan bir şeydi (İçerik sağlayıcıların müşterilerine daha hızlı bağlantı sunmak için IP transit yerine ISP'ye para ödemesi olayı), şimdi tamamen yasal hale geldi.
0