Ekşi Duyuru

Yanlis hatirlamiyorsam kargosu falan dahil 250$ gibi bir sey odedim. Biraz eksikli gedikli olmakla birlikte, sonuclarim surada: ezgimo.com

Malesef sorulariniza cevap veremeyecegim ama belki teste olan bakis aciniz degisir:
"Human Genome Project in Turkey" adi altinda, Dr. Sahinol´dan dinledigim ve anladigim kadariyla köken testi aslinda, dünyadaki eski yasam alanlarinin istatiki bilgisi. XTürkiye´nin sözde genom haritasi 17 kisinin DNA bilgisiyle ortaya cikartilmis, bilimsellikten uzak bir calisma. Türkiye´dekiler icin yeterli data yok.

Kökeniniz kisacasi tam olarak dogru ölcümü yapilabilir, test edilebilir bir sey degil. DNA- Datalari her sirketin ayri; size gelecek her sonuc da ayri dolayisiyla. Birinde %23 Kafkasyali iken, ayni kisi ikinci sirketin ölcümünde farkli bir "karisim".

Özel kurumlarin, bunlari hangi kurumlarla paylasacagi, bu bilgilerin saklanip-saklanmadigi, sonuclarinizin nasil kullanacagi da ayri bir sorun.

Su cok popüler olan köken-testimsi sey yapilan video da, bir turizm acentasinin reklami. Buradan, o testin bilimselligini siz tartin.

1- şu an indirim var. 69 dolar artı kargo ücreti ile abd'den size postayla gelir test kiti. kitten çıkan pamuklu çubuğu damak içinize sürüp geri dönüş zarfına koyuyorsunuz. ptt ile gönderiyorsunuz abd'ye. 20 gün civarı sürer ulaşması. kit laboratuara girdikten sonra tahmini 1 ay içinde sonuçlarınız açıklanır. bu bahsettiğim family finder denilen test yalnız. y-dna grubunuzu (erkek olduğunuzu varsayıyorum) öğrenmek için ayrı test almanız gerekir. family finder anne ve baba tarafınızdan gelen son 600-700 yıl içindeki akrabalarınızı gösterebilir ve genetik kompozisyonunuzu öğrenebilirsiniz.

2- benim için sonuç pek şaşırtıcı olmadı aslında. %100 anadolu olarak görünüyor sonucum. (benim yaşadığım coğrafi bölgenin dışında bu sonucu görmek pek mümkün değil yalnız)

test sipariş vermek istiyorsanız yardımcı olabilirim

bahsettiğim site en fazla snp test eden ve bilimsel araştırmalarda en çok kullanılan site olan familytreedna.com bu arada. 23andme var bir de ancak o türkiye'ye kit göndermiyor.

@buf-e kür : kullanım sözleşmelerinde verinin kimlerle paylaşılıp paylaşılmayacağı elbette yazılıyor. fazla komplo teorisine gerek yok bence. benim 2 farklı siteden testim var ve sonuçlar birbirine uyumlu.

bu konuda kafa karışıklığı olması normal çünkü türkiye'de pek bilinmeyen bir konu. şahsen ben 2000 yılından beri dna testi yaptırmaya ilgiliydim ancak türkiye'ye kit göndermediklerinden dolayı 2010 yılında ilk testi sipariş vermiştim. şu an elimde 10 tane sonuç var. bunların kitlerini ben yönetiyorum.

ayrıntılı bilgi almak isteyenler bana yazabilirler.

@buf-e-kur: O 17 bireyle yapilan calisma gayet bilimsel bir calisma. O calismadan her sonucu elde edecegini sanmak biraz problemli. 17 degil bu arada 16 olmasi lazim yanlis hatirlamiyorsam. Bahsettiginiz calisma tum genom analizi ve bu konuyla pek de alakasi yok, ticari bir yani da yok. Eski yasam alanlarinin istatistiki bilgisi ifadesi de yanlis, sirketler gunumuz DNA'lari ile karsilastirma yapiyorlar, elbette gecmise dair bilgi de ediniliyor. Turkiye'dekiler icin yeterli data veritabanlarinda mevcut.

Her sirketten farkli sonuc gelmesi durumu dogru. Bunu aciklamak icin isin matematigine inmek lazim ama su an cok useniyorum. En dogrusu ham datayla kendi analizini kendin yapmak ama bu da konuyla ilgili olmayan biri icin zor bir is malesef.

Kisacasi, once konuyu enine boyuna arastirip, ogrenip sonra girisilmesi gerekiyor. Yoksa umdugunuzu bulamayabilirsiniz.

@evrim halkası: her şirketten farklı sonuç geliyor demek insanları soğutur biraz. bence bu ifade yanlış. çünkü her şirketten farklı sonuç gelmiyor. diyelim y-dna grubunuzu öğreneceksiniz. bütün şirketler size aynı sonucu verir. ha alt dallara inmek isterseniz spesifik testleri satın almanız istenir.

family finder denilen otozomal test konusunda görece bir farklılık olabilir. bu da her şirketin farklı komponentler oluşturmasıyla ve bu komponentleri oluşturan dna verilerinin nerelerden alındığıyla ilgilidir.

amatör (myheritage gibi) sitelerde çarpık sonuçlar çıkması ise zaten normaldir çünkü bunların kullandığı test sayıları çok azdır

23andme sonucum:
middle eastern & north african : %93.2
european : %6.1
other : %0.7

ftdna sonucum
middle eastern (asia minor) : %100

görüldüğü gibi iki şirket farklı isimlendirmelerle farklı komponentler kullanmakta. ancak ftdna daha spesifik bilgi veriyor. middle eastern komponentinin alt komponenti olarak asia minor sınıflandırmasını yapmış.

@burya: Tum sirketler farkli referans populasyonlar kullaniyorlar. Dogal olarak farkli sirketlerden farkli sonuclar alinabiliyor. Benim sonuclarim farkli mesela. Bu fark komponent isimlendirmesinden kaynaklanmiyor. Ornegin 23andme bende kafkas komponenti ile Avrupa'yi ayiramadi. FamilyTree elinde Anadolu'dan bol bol DNA bulundugundan %63 Asia minor demis. Mesela bu da muhtemelen Kafkas komponentini iceriyor. Bu anlamda en dogru sonuc optimize edilmis datasetle kendi yaptigim analiz -yukaridaki linkte en altta siyah arkaplanli olan.

Bahsettigim sey uniparental markerlar degil. Tabii ki uniparental markerlerin tiplandirmesi tek sonuc verecektir eger deneysel hata olmazsa.

@burya, DNA bilgilerinin özel bir sirketin eline gecmesininden itibaren, hicbir seyi komplo teorisi olarak görmüyorum. Insanin degeri data cünkü. Bu bilgilerin ne kadar saklandigi ve hangi kurumlarla paylasildigi hakkinda bilginiz varsa, paylasirsaniz sevinirim.

@evrim halkasi, evet 16 kisi imis, düzeltme icin tesekkürler. Özel bir sirketce yürütüldügünü söylememistim Türkiye Genom Dizilim Analizi´nin. Arastirma Etkileri Kismi´nda ikiye baktigimizda (turkiyegenomprojesi.boun.edu.tr), zaten arastirmanin da kendi yetersizligini kabul ettigini goruyoruz aslinda.

Devletin bu datayi nasil kullanacagi da sorunlu. Afet Inan´in kafatasi ölcümleri ve doktora projesi de, devlet destekli idi. Ticari bir yani olmamasi projenin, bilim etigi acisindan cok sey ifade etmiyor.

"Eski yasam alanlarinin istatiki bilgisi" derken, bölge odakli bir arastirma söz konusu demek istemistim. Yani ayni alanda yasayan insanlarin, genellikle genetik yakinliklari oldugu beklentisi? Tüm okudugum calismalarda, hatta BOUN´un projesinde de yer esasi var. "İnsan göçlerine ve dolayısıyla batı toplumlarının kökenine ışık tutacaktir." deniyor Türkiye´deki calisma icin.

"Türkiyeliler icin veritabani yeterli"ye bir kaynak gösterirseniz? Türkiye´de devam eden tek calisma BOUN tarafindan yürütülüyor.

Ezcümle, ben sosyalbilimciyim. Devlet destekli olsun olmasin; bu arastirmalarin (kafatasi ölcümlerinden günümüz genom haritalarina kadar) altinda cok daha fazlasi olabilecegi öngörüsü, antropoloji calismalarinin tarihi de düsünüldügünde, komplo teorisi degil diye düsünüyorum.

Dediklerinize komplo teorisi demedim. Temel bilgilerde hatalariniz var dedim. Doktorami bu konuda yapiyor, calismanin kisitlarini gayet iyi biliyorum, calismayi yapan arkadaslar da bunu biliyor. Onun icin "O calismadan her sonucu elde edecegini sanmak biraz problemli." dedim, yani hayatin sirrini falan versin diye yapilmadi bu proje, kisitlari bilinerek Turkiye Genom Cesitligi calismalarina kaynak olussun diye yapildi. Bu anlamda elimizde bu full genomlarin bulunmasi onemliydi. Ticari olmadigini belirtmemin nedeni burada sorulanla soylediginiz genomlarin alakasinin bulunmadigini vurgulamak, konu elbette alakali lakin ticari sirketler o datayi kullanmiyorlar, cunku islerine yaramiyor. Yarasa kullanirlar tabii ki, tartismaya actigim yer burasi degil.

Bu testler bircok kisi tarafindan (ve ticari sirketler tarafindan) irkciligi koruklemek icin kullaniliyor. Ancak bilim bunun tersini iddia ediyor zaten. Bu calismalarin yogunlasmasiyla irk kavraminin bilimsel olarak hicbir ise yaramadigi iyice anlasildi. Yani kafatasindan alinan 100 olcu ile genomdan alinan milyonlarca marker arasinda daglar kadar fark var. 100 olcuyle insanlari gruplandirabilirsiniz, milyonlarca marker bu yanilgiyi tersine cevirir. Dun (bkz: dna'ya göre ülkelerin sınırları) basligina bir entry yazmistim, okuyabilirsiniz.

Turkiye'den alinan genotip datalarindan yaklasik 30 tane bende var, veritabanlarinda bulunan sayiyi tam olarak bilmiyorum. Linkte Extended Figure-3'e bakarsaniz Turkish yazan yerdeki data genotip datasi.

"Eski yasam alanlarinin istatiki bilgisi" ile demek istediginiz simdi daha anlasilir oldu. Evet uzaklik ve gocler.

Etik kayginizi anliyor ve bircok noktada katiliyorum. Lakin bunun kotuye kullanilmamasi icin ugrasmak zaten bize dusuyor.

Her sirketten farkli soncular cikiyor. Bir de kimi sirketler yeterince datalari olmadigindan tum Orta Dogu ve Kuzey Afrika'yi bir olarak gosteriyor. Avrupa datalari fazla oldugundan ornegin yuzde 3 Italyan, yuzde 14 Yunan cikip yuzde 83 Orta Dogu ve Kuzey Afrikali cikabilirsiniz, bu da bilmedigimiz bir sey olmaz.

@evrim halkasi: komponentler elbette sadece isimsel bir tanımlama değil ancak bu sitelerdeki verileri kullanarak gedmatch gibi platformlarda admixture analizleri yaptığımızda ortaya çıkan sonuçlar kesinlikle daha gerçekçi sonuçlar verebiliyor.

bir yörük otozomal verisiyle karadenizlinin otozomal verisi analizlerine bakınca gördüğümüz fark %100 olmasa da dna verimizin atalarımızın nerelerden geldiklerini veya nerelerde yaşadıklarını göstermeye yardımcı olduğunu açıkça göstermekte.

abdal dna'sı da gördüm mesela. şaşırtıcı bir şey yok. güney asya kökenleri şüpheye yer bırakmayacak şekilde açık. dna testi yapan insan sayıları arttıkça sonuçlar elbette daha sağlıklı olacaktır. ftdna en son yeni bir komponent güncellemesi yaptı mesela. bazı arkadaşlarımın sonuçları değişti. gerçi beni etkilemedi. hala %100 anadoluyum :)