[]

Noktalı virgül sorusu (Delirtti)

Millet,

Bu noktalı virgül beni deli ediyor!
Ben TDK'ya göre kullanayım diyorum ama TDK bile kendine göre kullanmıyor ki. Yazım kılavuzunda (sitesinde de yazıyor) söyledikleri kullanılabilirliğe uymayan örnek cümleleri var. Bu konuyla ilgili TDK'ya yazdım.

Ha bu arada bir de wikipediada noktalı virgüle üçüncü bir kullanım vermişler.
Ben TDK'yı baz almak istiyorum ve sadece şu iki nednele kullanmayı istiyorum:
- Farklı takımlardan örnek sıralarken
- Öğeleri arasında virgül bulunan sıralı cümleleri ayırırken


Durum böyleyken şunlar gibi kullanımları açıklar mısınız:
- Durup bir düşündüm; ben ne yapıyordum?
- Bunun böyle olmaması gerekiyordu; çünkü çok yalnızdı.
- Felsefe bilgisi; vırt zırt hırt ve bırlatı kapsamaktadır. (Bu cümleyi aşağıdaki yazımda değiştirdim, oraya bakın.)
- Neden benimle ilgilenmediğini açıkladı, çünkü; kıçım çok küçükmüş.
- Felsefenin temeli; vırta, zırta ve de hırta bağlıdır.
- Neyin var bilmiyorum; aşk sana yaramıyor mu?
- Aşk; bile bile sömürülmektir.
- Göte giren şemsiye açılmaz; açılan tek şey rektumunuzdur.

Şimdilerde TV'de oynayan Honda reklamındaki kullanım da örnek olur. Sonuçta açıklayın kardeşim. Ya da yorum yapın. Lütfen.

Ben bu "hatalı" kullanımlar yerine çoğu zaman noktalı virgül ya da virgül kullanıyorum.

 
1.de virgül kullanılmalı gibi geldi bana.
2.kullanım doğru, bağlama edatlarından(ama, lakin, çünkü...) önce noktalı virgül kullanılır.
3.kullanımda vırt, zırt ve hırt arasında virgül olmalıydı, virgül kullanıldığında noktalı virgülün kullanımı doğrudur. (kısaca açıklamak gerekirse; aynı görevde olan kelimeleri vürgülle ayırdığında cümlede virgülle ayırman gereken başka yerler varsa karışıklığa sebep olmamak için noktalı virgül kullanılmalı)
4. bakınız 2. (yanlış kullanım)
5. bakınız 3.
6. 1. ile aynı.
7. kesinlikle virgül olmalı.
8. 1. ile aynı.
  • berdush  (15.12.09 22:58:42 ~ 23:04:46) 
1) Neden virgül değil?
2) " " "
3-5) " " " (Bir tek grup var sıralanan, şöyle olabilirdi: "Felsefe bilgisi x bakımından a,b ve c'ye; y bakımından d, e ve f'ye bağlı olarak değerlendirilebilir."
4) Burada noktalı virgül kullanımının yanından anlatım hatası da var sanki. Çünkü olmadan ikinci kısım buna göre değiştirilebilir. İlk cümle ile onun açıklaması olan ikinci cümle arasında da kullanılıyor bu noktalı virgül. Ama virgül de iş görür sanki.
6) İlk maddelerle aynı.

TDK için kendimce örnek:

1) Çiftlikte inek, koyun, kuzu ve tavuklar; erik, kiraz ve elma ağaçları; gül, lale, ortanca fidanları vardı.
2) Uykusuzluktan, yorgunluktan ayakta duramıyordum; gözlerimin kapanmasına, dizlerimin titremesine engel olamıyordum.
  • uyuklayankedi  (15.12.09 23:06:08) 
Arkadaşlar,
Örnekler çok önemli değildi. Önemli olan "neden" ve "neye dayanarak" kullanıldığı ya da kullanılabileceği.

Yine de örnekler hakkında görüş bildirmenize sevindim.

Şimdi berdush'a sormak istiyorum:
"bağlama edatlarından(ama, lakin, çünkü...) önce noktalı virgül kullanılır." demişsin. Ama sen bunu neye/kime dayanarak diyorsun?
Ayrıca "aynı görevde olan kelimeleri vürgülle ayırdığında cümlede virgülle ayırman gereken başka yerler varsa karışıklığa sebep olmamak için noktalı virgül kullanılmalı" ne demektir? Örnekli bi açıklasan.

Bu arada arkadaşlar, ben hatalı noktalı virgüller yerine bazen iki nokta bazen de virgül koyuyorum ama bazen de kaldırıp atıyorum onu.

@uyuklayankedi
Bu cümlelerle sıkça karşılaşıyorum. Ben de cevap arıyorum.
Bu arada 3. örnek cümlemi yanlış yazmışım, değiştiriyorum:
"Felsefe; aşkı, sevgiyi, nefreti ve affetmeyi de işler."
3. Cümle bu olsun.
  • yinyang  (16.12.09 00:21:45 ~ 00:25:02) 
ÖNEMLİ CÜMLE EKLEME
Jim Harrell bla bla bla blaaaa blaa blaaa. Jimbo; aileme evlat, kız kardeşlerime amca, erkek kardeşlerime ağabey ve bana da kardeş oldu.


Yukarıdaki noktalı virgülü yorumlayabilen olursa çok memnun olurum.
  • yinyang  (16.12.09 02:38:12) 
virgülün kuvvetlisi. yani virgüllü cümleyi paranteze almak gibi.

ali, ahmet, mehmet, sinemaya, yemeğe, eve gitti.

şimdi her araya virgül koyunca olmadı, üç kişinin gittiği üç ayrı yeri anlatacağız. o yüzden şöyle olmalı:

ali, ahmet, mehmet; sinemaya, yemeğe, eve gitti.

virgül ama daha kuvvetli bir virgül yani.son örneğiniz de böyle. "kuvvetli virgül" alıştırmasını diğer cümlelere de deneyebilirsiniz. genellikle tutar.
  • kibritsuyu  (16.12.09 06:05:29) 
kibritsuyu
verdiğin örnek cümleyle benim -son verdiğim dahil- cümlelerim farklı.
kaldı ki neye dayanarak "virgülün kuvvetlisi" diyorsunuz
ya da diğer açıklamaları yapıyorsunuz arkadaşlar onu soruyorum
neye dayanarak?
  • yinyang  (16.12.09 07:45:19 ~ 07:58:46) 
dil konusunda bilgime ve mantığıma dayanırım ve asla tdk'yı bir otorite, bir dayanak olarak kabul etmem ben. onların doğru dediği bir sürü şeyi kabul etmeyip kendi doğrularımı kullanıyorum. benim gördüğümden bildiğimden öğrendiğim noktalı virgül kullanımı bu şekildedir. sizin verdiğiniz örnekte de kuvvetli virgül aslında. virgülle ayrılan cümleleri paranteze almış gibi.

"Jimbo; aileme evlat, kız kardeşlerime amca, erkek kardeşlerime ağabey ve bana da kardeş oldu."
=
Jimbo aileme evlat, Jimbo kızkardeşlerime amca, Jimbo erkek kardeşlerime ağabey, Jimbo bana da kardeş oldu.

şimdi jimbo'nun ne olduğunu tek tek yazmak yerine jimbo diyoruz, parantez açıp, yani noktalı virgül koyup diğerlerini de virgülle ayırıyoruz. jimbo'yu da virgülle ayırırsak bu sefer jimbo ötekilere dağılmaz. oraya kuvvetli virgül koyuyoruz ki jimbo'nun arkadan gelen virgülle ayrılmış üç ayrı cümleciğe de dağılsın, hepsiyle alakası olduğu görünsün.

matematik işlemi gibi düşünün.
  • kibritsuyu  (16.12.09 13:21:49) 
o jimbo cümlesinde noktalı birgül yerine bana kalırsa iki nokta kullanılabilir.

şimdi sizin "bilgi ve mantığınız" nerelere dayanıyor? oralar güvenilir yerler mi?
piyasada bunca birbirini tutmayan kitap ve uygulama varken?

tdk yeterlidir ve mutlaka doğrudur demiyorum da
sizinki de yani biraz
şey olmuş :-)
  • yinyang  (17.12.09 00:06:23) 
iki nokta üst üsste koyarsanız "jimbo nedir?" sorusuna böyle tanımvari, ansiklopedik cevap olur. cümle gibi değil.

jimbo: afrika'da yaşayan otla beslenen bir hayvan türü.

gibi olur.

bilgim tecrübem derken de elbet bir tarafımdan uydurmuyorum. yine kitap, eğitim, ilkokuldan liseye alınan dersler, öss, gördüğüm ve mantıklı gelen hep anlattığım şekildeydi. illa yazılı bir kaynak gösteremem. aksini iddia edenle tartışırım.
  • kibritsuyu  (19.12.09 10:16:30) 
kibritsuyu noktalı virgülle ilgili araştırmalarım derinleşerek devam etmekte.
jimbo örneğindeki kullanımı özneyi ayırmak için yani özneye ait özellikleri virgülle saydığı için tekrar virgülle ayıramıyor ama bi yandan da özneden sonra bir duraklatma istiyor
ben de bu kullanımı doğru bulmaya başladım
sen haklıydın yani
ayrıca iki noktayla ilgili son açıklaman gerçekten yararlı oldu, teşekkürler.
ama açıklaman yeterli gelmemişti bana

neyse
noktalı virgülle ilgili son kararımı merak edersen mailimi ekle ciddi olarak bu konu üzerinde düşünüyorum
sen ve konuyla ilgilenen başka biri msn ekleyerek konuyla ilgili son yazımı bitirdiğimde okuyabilirler.
ilsadozkan [et] hotmail [noktaaa] com
  • yinyang  (20.12.09 22:35:03 ~ 22:35:38) 
1
buraya yazılanların hakları Sir Anthony Hopkins'e aittir.
yazan eden compumaster, ilgilenen eden fader
modere edenler angelus, Artibir, aychovsky, baba jo, basond, compumaster, deckard, duyulmasi gerektigi kadar, fader, fraise, groove salad, kahvegibi, kaymaktutmayansicaksut, kibritsuyu, monstro, pandispanya, robin, ron dennis
bu sitede yazılanların hiçbiri doğru değildir. site içeriği küçükler için sakıncalı olabilir. yazılardan yazarları sorumludur. kaynak göstermeden alıntılanamaz. devlet tarafından atanmış bir kurumun internet üzerinde kimin hangi bilgiye ulaşıp ulaşamayacağına karar vermesi insan haklarına aykırıdır. web siteleri kullanıcıların istekleri doğrultusunda bağlandıkları yerlerdir. kullanıcılar isterlerse bir web sitesine bağlanmayabilirler. bu güçleri ve imkanları mevcuttur. bir kullanıcı bir siteye bağlanmak istiyorsa bu onun tercihi ve hakkıdır. bağlanmak istemiyorsa bu yine onun tercihi ve hakkıdır. halkın kendisine hizmet etmesi için görevlendirdiği kurumlar hadlerini aşıp halka neye ulaşıp ulaşmayacağını bilmeyen cahil cühela muamelesi edemezler. ebeveynlerin çocuklarını sakıncalı içeriklerden koruması için çok sayıda bedava ve ücretli yazılım mevcuttur. bu yazılımlar bir web tarayıcısını kullanmaktan daha karmaşık teknik bilgi gerektirmemektedir. devletin milletini küçük düşürmesi ve ebleh yerine koyması yasaktır. Skimlinks ile linkler üzerinden yönlendirme payı alınmaktadır.