Ekşi Duyuru

isterseniz yaşanır.

aburcubur yerine meyve alarak, su içerek.
kıyafet ve ayakkabı sayısını teke (ya da minimuma) düşürerek.
bulaşıkları ve çamaşırları doğru şekilde istifleyip yıkayarak (deterjan elektrik su tasarrufu)
uygun saatlerde elektrik tüketerek
dışarıda gittiğiniz etkinliklerde yeme içme kısmına katılmayıp sadece sohbete dahil olarak (ya da uygun fiyatlı şeyler tuketerek)
dışarıda buluşmak yerine evde buluşmayı alışkanlık haline getirerek
sosyal etkinliklerde indirimli bilet, kampanya takip ederek
hayat alışkanlıklarını degistirerek; daha az maliyetli hobiler edinerek

ve en onemlisi; gerçekten ihtiyacin olmayana el uzatmayıp, ihtiyacin olanı da uygun fiyatla edinmeye çalışarak minimum maliyetle yaşanır.

yaptim, oradan biliyorum.

Eğer çok çok iyi sosyal ilişkilerin ve geniş çevren varsa, insanlarla kolay ilişki kuruyorsan gerçekten minimumlarla yaşayıp üstüne bir de başka insanların yapamadığı aktiviteleri yapmak, gezmek falan mümkün. Yalnız insanların seni desteklemesi için gerçekten fakir olman lazım.
Hiç para kullanmadan dersen bunu uzakdoğudaki budist rahipler yapıyor, paranın dışında üstlerindeki giysi dışında hiçbir maddi varlıkları da olmuyor bildiğim kadarıyla. Yine bu insanlar kendi toplumları tarafından kültürel olarak destekleniyor ve zaruri ihtiyaçları karşılanıyor. Yapabilen için benzersiz bir deneyim.

son zamanlarda "dogala donus" para ediyor. kendini donduren bir ciftlik kurarsin. internete ilan verirsin. insanlar diyelim haftasonu gunluk kisi basi 40 lira verirler ve gelip sut sagma deneyimi, patates toplama deneyimi yasarlar. sagdiklari sutu o 40 liraya dahil edersin, onu satin almis olup dogal kendi elleriyle dalindan, kaynagindan beslenmenin verecegi hazzi yasamak isterler. basit fikir.

kucuk baslatabilirsin, sonra cesitlendirirsin. ilerde peynir yapmak, tursu kurmak, taze domatesi degerlendirmek, kislik hazirlik, salamura yapmak, bag bozumu... neye ilgin varsa bu kendini donduren ciftligi buyuturken eklersin. en guzel oyle olur. para kullanmis olursun ama yasam bicimin kendini dondurur. bu durumda da senin bilgili ve iletisimi kuvvetli biri olman gerek.

Freeganizme bak pazarlardan artık marketlerden de atılmak üzere olan yiyecekleri toplayabilirsin.
Minimal yaşam hakkında da araştırma yap. Ayrıca takasla sıfır para ile yaşayan insanlar var onları da bir araştır. Yaşanabilir gayet.

Para kolay "deger alis verisi" icin icad edilmis bir seydir. Yani para oncesi takas gecerliydi ornegin. Senin elinde fazla yumurta var (deger, tavuga bakmissin emek harcamissin yumurtlamis) ve elma ihtiyacin var (baskasi elma agaci dikmis, bakmis, toplamis). Sen bu kisiden elma almak istiyorsun. Bu kisinin yumurtaya ihtiyaci yoksa elindeki degeri onun degeriyle degistiremezsin anlamina geliyor. Para bu problemi cozuyor: elindeki deger yani harcadigin emek dunyaya kattigin deger her seyde gecerli bir metaya donusuyor ve boylece yumurtaya ihtiyaci olmayan birinden elma alabiliyorsun.

Para kullanmak istemiyorsan yine de deger uretmelisin. Bu degeri kendin icin harcayabilirsin veya isteyen birilerine takas ile sunabilirsin. Ornegin yasayacak yere ihtiyacin var, ama ev almak parayla. Neden? O evi yapan kisi bir deger uretmis, emek harcamis, o bolgeyi baskasindan almak icin bir deger alis verisi olmus. Simdi sen para kullanmadan barinak sahibi olmak istiyorsan ya o degeri kendin ureteceksin (evini yapacaksin), ya da evini satmak / kiralamak isteyen kisinin isine yarayacak bir deger ureteceksin. Yemege ihtiyacin var, modern toplumda insanlar calisarak deger uretiyor, bunun karsiliginda para aliyor (degerin ispati) ve o parayi yemekle degis tokus ediyor. Sen para kullanmak istemiyorsan yine deger uretip o degeri isteyen ve karsiliginda sana yemek verecek biriyle takas edebilirsin, veya o degeri (yemegi) kendin uretebilirsin (ekerek bicerek). Tabii bunun icin gerekli tarlayi tohumu suyu elde etmek icin ona sahip kisilere yine bir deger sunup kullanim hakkini alman gerekiyor.

Neyse sonuc olarak calismadan hayat yok. Para calisana deger urettigini gosterir bir belgedir ve takas icin her yerde gecer. Para kullanmak istemiyorsan, yine deger uretmelisin ama para sahibi olan birinin aksine tam olarak elinde olan degerleri isteyen kisilerle alisveris (takas) yapabilirsin. Parayla takas arasindaki tek fark bu. Para "ben deger urettim" belgesidir, her yerde gecer. Para kullanmayacaksan deger ureteceksin (mesela yumurta), elma istiyorsan sadece yumurta isteyen ve elma sahibi olan kisilerle alisveris yapabilirsin dezavantaj bu.