Evet şimdi rahat rahat yazabilirim:
''benim merak ettiğim kuafajın sınırı nedir? hangi duruma kadar kullanılabilir?''
Kuafajın direkt ve indirekt olarak 2 çeşidi vardır. İndirekt kufajda çürük dokusu henüz pulpa odasına (dişin sinirlerinin bulunduğu anatomik boşluk) ulaşmamıştır ancak bu sınıra çok yakındır. Bazı durumlarda çürüğün bir kısmı bırakılarak dahi bu tedavi uygulanabilir. Direkt kuafajda ise dişin pulpa odası açılmıştır ve açılan oda kapaklanarak direkt kuafaj uygulanır. Şimdi bunların ya da kanal tedavisine karar verme mekanizma multifaktöriyel bir olaydır ve hekimin kararı doğrudan güvenilecek tek karar olabilir çoğu zaman. Örneğin; direkt kuafaj çürüğün sınırı gibi doğrudan matematiksel bir şekilde karar verilemez. Pulpa odasından gelen kanama miktarı ya da dişteki geç uyuşma vs gibi dişin sinirlerinin enfekte olduğuna dair belirtiler varsa doğrudan kanal tedavisine geçebilir o anda hekim ya da sinirlerin enfekte olmadığına dair bir kanıya varırsa direkt kuafaj yapar. Burada ne olup bittiğini o an operasyonu gerçekleştiren doktorunuz bilebilir sadece.
Kuafajın başarısı kullanılan malzemeden tutun, hastanın uyumuna kadar çok fazla şeyden etkilenebilir. Hasta sürekli tükürüyorsa, dişin izolasyonu sağlanamıyorsa bırakın kuafajı kanal tedavisi bile başarısız olur.Ya da kullanılan malzemelerde direkt kuafajı da geçelim, yetişkinlerde dahi amputasyonu yani dişin sinirlerinin bir kısmının alındığı bir kısmının bırakıldığı tedavide dahi başarıyı yükselten medikamanlar vardır ve hekimin elinde olmayabilir/olabilir. Kullanılan kuafaj malzemesi de doğrudan başarıyı etkiler. Onun dışında dişin sinirlerinin bulunduğu pulpa boşluğunun geniş olması (sadece radyografi ile anlaşılabilir) her zaman avantajdır ve amputasyon/direkt kuafajda fazladan dolaşım desteği ile çok ciddi bir başarı ve iyileşme durumunu destekler. Yani başarı/başarısızlık durumu çok fazla şeye bağlı. Bu durumda o anki kararda hekim ''deneyelim'' derse bilin ki bir umut ışığı vardır. 10 sene boyunca hiçbir problem çıkarmayan ve tamamen sağlıklı olan direkt kuafajlar/amputasyonlar var.
Ancak kişide spontan ağrı yani bildiğimiz zonklama ve uzun süren, sürekli ağrı kesici alma isteğini doğuracak bir ağrı kanal tedavisi için doğrudan bir işarettir. @shenergy'nin dediği gibi bu riski baştan kabul etmeyecek ve ''1 kere yapın bir daha beni uğraştırmasın'' diyerek tedavi seçeneği isteyen kişilerde hekimler hiç uğraşmamak ve problem yaşamamak adına doğrudan kanal tedavisi yapabilirler, neticede hastanın da tedavide söz hakkı vardır.
Bana sorarsanız kuafajı denemekten hiçbir zarar gelmez, ilk haftalarda sızlama normaldir ve 15 güne (bazen 1 aya kadar)bu hassasiyet döneminin geçmesi beklenir, dişin iyileşme dönemi gibi düşünebilirsiniz. Bunda esas kriter; kuafajlı dşin günlük yaşam kalitenizi düşürüp düşürmediğidir. Yani yemek yiyemez halde iseniz hiç beklemeyip kanala geçmekte fayda var, ancak diş hassasiyeti gibi anlık sızlamalar geçicidir ve beklenebilir. Düzenli senelik radyografik ve klinik kontrollerle de dişin canlılığını yitirmediğinden emin olunursa hiçbir problem çıkarmaz.
Bir de protez uzmanı, o an için kanal tedavisi zor bir diş ise kanalı açma işini başka birisine bırakmak istemiş olabilir.Sonuçta kanal tedavisinin ilk seansının düzgün yapılması da çok önemlidir ve bu konuda kendisinden daha tecrübeli bir kişiye yönlendirmesi de doğru bir yaklaşım. (Yeni mezun sayılabilecek bir kişi, bir protez uzmanından daha fazla kanal tedavisi yapar çünkü uzman olmayanlara genelde dolgu ve kanal tedavisi yaptırıyorlar zaten). Ama endodontist bulayım derseniz de tabiki de pişman olmazsanız.
Bu durumda özetlersek; kuafaj denemekten zarar gelmez ama çok fazla sebebe bağlı olaraktan başarısız da olabilir ve bunun risk analizini dişinizin durumunu gören hekim yapabilir. Ağrınız olmaması iyi bir işaret ancak ikinci gittiğiniz hekim dişin durumuna göre kanala da çevirebilir. Umarım aklınızdaki sorular için biraz daha yardımcı olabilmişimdir, geçmiş olsun.
Edit: bir de kuafaj sınırında olmayıp, dolguluk sınırda dahi olsa, dolgu sonrası kanal tedavisine giden dişler var ki o ayrı bir mevzu.
0