Ekşi Duyuru

Bati dunyasinin soykirim dedigi Ermenileri topluca yuruyerek cole gondermek. Boyle yaparsaniz bu insanlar elbet ölür, bu soykirimdir diyorlar. Turkiye'nin tezi de amac bu kisileri oldurmek degil Rusya'dan uzaklastirmakti seklinde. Iki tarafin hipotezini de dusundugumuzde dogrudan askeri ya da sivil bir saldiri soykirima ya da cok buyuk olumlere yol acmamis.

Ermeni soykırımına pek çok Kürt aşireti de katıldı ve katliamda payı var diye biliyorum. Hatta Ahmet Türk geçtiğimiz aylarda çıkıp Kürtlerin bu katliamdaki rolleriyle ilgili bir beyanat verip özür dilemişti. Pek çok Kürt siyasetçiden bu tarz beyanatlar duymak mümkün. Diğer taraflardan kastınız buysa, bu cenahta durum böyle.

Taner Akçam'ın konuyla ilgili ayrıntılı araştırmaları mevcut. Kitaplarına bu konuyla ilgili göz atabilirsiniz ya da doğrudan kendisine ulaşabilirsiniz. Tatmin edici bir geri dönüş yapacağını düşünüyorum.

Katliamın dışında mallara el konması meselesi var bir de. Onu şöyle böbürlenerek anlatanlar var, dolayısıyla bu beklentinizin yerine gelmesi o kadar da kolay görünmüyor: eksisozluk.com

Dersim Katliamı sonrası "şöyle yaptık, böyle öldürdük" diyerek anlatan çok fazla asker var. 1915'e dair de mutlaka kayda geçmiş birkaç kaynak bulunur diye düşünmekteyim.

Benim annemin dedesi, kendi yanlarindaki ermeni koyu olduruldugunde cocukmus. Ondan dinlemistim zamaninda. Bu ermeni koyu bizim koyu basmayi planliyormus. Bizim koylu bir gelin bunu ogrenince haber vermis koye. Daha sonra o ermeni koyu basilip buyuk cogunlugu ucurumdan firat nehrine atilarak infaz edilmis. Hatta sanirim annemin dedesinin babasi o koyde yetim kalan bi cocugu da alip kendi cocuklariyla buyutmus. Bana o adamin da adanaya mi ne yerlesip terzilik yaptigini soylemislerdi.

Bunu ilk duyali epey oldu, o zamanla kafam cok basmazdi bu islere. Simdi oturup bunu daha detayli, soru sora sora dinlemek isterdim ama ne yazik ki oldu bunu anlatan kisi.

Ben de dinlemiştim o zaman bu bahsettiğiniz kişilerden birini. Kendisi mevzubahis dönemde asker imiş bana anlattığı kadarıyla gerçekten birçok ermeni öldürmüşler ancak olay şu şekilde olmuş. Bunlar yaklaşık yarım günlük mesafedeyken haber geliyor, toplanıp askerler gidiyorlar söz konusu köylere. Köylere girdiğimizde gözlerimiz kör olsaydı da yapılan vahşeti görmeseydik diye diledik demişti. Bizim vatandaşları vahşice katletmişler ermeni çeteleri. Bizim askerler de ondan sonra yakaladığı ermeniyi allah yarattı demeden öldürmüş. Ama biz vicdansız değildik çocuğu yaşlıyı ellemedik demişti. Fakat sonuç olarak ciddi miktarda ermeni çetelerini öldürmüşler.

Bizim koyde buyukce bir ermeni mezarligi var. Harap durumda bakimsiz. Bir de kilise temeli var. Ama ermenilerin varligi muallak. Onlari hatirlayan yok. Bizim koyun 250 yil kadar bi gecmisi var. Mezarlik o kadar eski olabilir. Kilise denen sey kilise olmayabilir. Koylunun soyledigi o. Ermeniler nerede bu mezarlarin sahipleri nerede hicbir bilen konusan yok. Agiz birligi edip konusmama karari aldiklarini sanmam. Ama yoklar. Arayan soran da yok. Civar koyler hep ermenice isimliydi. Bizim koyun adi her zaman turkceydi. (250 yildir) onlarda mezarlik var mi bilmem.

Babamin hatirladigi soyle bir olay var. Ama emin degil. 5 6 yaslarinda oldugunu soyluyor. Yanlis hatirlayabilirim diyor. Iste babam cocukken ilceden cok buyuk arsalari ermenilerden yok parasina satin aldiklarini soyluyor. Ben bu konuyu merak ettim. Hakikaten ilcede cok buyuk topraklarimiz var. Anne tarafimin da oyle. Ve sivasta ermeniler genellikle guney amerika ya gocmus diye bi bilgiye ulasmistim. Simdi herhangi bi guney amerika belgeseli acin. Ozellikle arjantin. Turkce konusan sivasli bi ermeni ile konusmalari neredeyse kesin.

Netice itibari ile bence ufak catismalar haricinde bi ani anlatabilecek olan cikmaz. Yani ermenileri iste soyle kestik kanlarinda dus aldik filan sanmiyorum. Varsa dahi munferif hadiselerdir. Daha cok 1915'den 60lara 70lere kadar goce zorlama seklinde vuku bulmustur. Kendi ordusunun iasesini saglayamayan osmanli'nin ermenilerin gocunde guvenligi sagligi saglayabilecegini dusunmek bence hayalden de ote turklere bok atmak icin sarinilan bi hadise. Tecrit sirasinda ermenilerin verdigi kayiplarin normal oldugu kanaatindeyim. Anormal sartlar altindaki topraklarda ermenilerin basina normal seylerin gelmesini beklemek abes olurdu. Diger yillarda uygulanan baski ve yildirmanin ise alcakca oldugunu dusunuyorum.

erdoğan aydın'ın "milliyetçilik: türkiye'nin çıkmazı" isimli kitabında, bizzat kendi ninesinin "ermeleri nasıl öldürdüklerini" anlattığına dair bir pasaj vardı. benim de aklımda o kalmış.

AHMET TÜRk DENEN ŞAhıs özür falan şov yapacağına bugün oturduğu taş konaktan yönetiminde olan tarla bahçeleri ermenilere teslim etsinde görelim ne kadar samimi olduğunu. kürtler sırf türklerin başı derde girsin diye bu tip açıklamlar yapıyor diyarbakır van bitlis muş vs de bir tane kürt arazisi kalmaz hepsi ermenilere geçer bunu biliyorsunuzdur.

Bunu bilmiyorum ama dedemin babasinin ermeni cetelerce ruslara teslim edilip sonra esir olarak sibiryaya calisma kampina gonderildigini biliyorum.

Iki tarafta da acimasiz insan coktu ve bir de hitlerin holokostuyla karsilastirdigimda ayni sebep-sonuc iliskisini goremiyorum zaten.

üstte yazılanlardan ve kendi tecrubelerimden biliyorum ki bu ermeni meselesi ve rum techiri meseleleri cok karıstırılıyor. 2 taraf da gayrimuslim ve tarihler yakın oldugu icin sanırım.
ben buyuklerimden rumlarla ilgili duydum(yöre karadeniz) ama maraşlı/malatyalı tanıdıklarımızın ermenilerle ilgili anlattıklarını biliyorum. ermeniler konusunda millet agız birligi etmişcesine yok kadınlarımıza saldırıyorlardı, bizi öldürceklerdi, sonra bizim komsular onları oldurdu.ama biz kesinlikle olaylara karısmadık, hatta evimizde ermeni aileyi sakladık falan filan. bu kadar benzer hikaye olunca cok inanası gelmiyor insanın. bence soykırım degil ama maalesef toplumsal ayrısmalar bi basladı mı, fitil bi alevlendi mi yangının boyutu akıl almaz radde geliyor. muhakkak munferit olaylar olmustur ama bunun ötesinde toplu bi şekilde ırk ve din bazında karsı karsıya gelmiş toplumlardan bahsediyoruz. zaten ermeniler ve türklerdeki bu milliyetçiligin ve karsı ırk nefretinin baska acıklaması olamaz bence.

öte yandan rum mevzuna gelirsek, ki malum su an yunanistan'daki cogu pontus da bi soykırım olduguna inanıyor, olay biraz daha makul bi şekilde hatırlanıyor bence. benim buyuklerimden duydugum, cok duzgun komsulukların oldugu, fakat giderken rumlara cok buyuk hainlikler yapıldıgı yonunde. genelde karadenizde su an toprak ya da altın zengini falan varsa istisnasız yakasında bi dedikodu vardır, ya rum gömüsü buldular, ya dedesi ceteciydi gidenlerin malına/arsasına el koydu diye. yasadıgımız dönemleri bile degerlendirmek bu kadar zorken, gecmiş gizemini koruyor.

abimin istanbul üniden arkadaşı vardı azem abi. içi dışı bir adam kıvırmaz. kendisinden bizzat duymuştum "dedem 10 15 ermeniyi o dönem sala doldurmuş hepsin öldürüp boğaza" bırakmış diye. bu kendisinden duyduğum olay. öte yandan rahmetli anneannemden de kendim duydum nehirlerin kızıl aktığını. inanın ya da inanmayın bi ermeni olarak çok da şeyimde değil açıkcası.

taner akçam'ın kim olduğunu ağabeyi dr. alper akçam'a sorun.

arnold toynbee'in kendi yazdığı blue book hakkındaki yorumu: "wartime propaganda" (savaş dönemi propagandası)

aram andonyan aynı şekilde kendi iddialarına 1937'de olsa gerek propaganda diyor yargılandığı mahkemede ve tarihi karalamakla suçlanıyor. ama bunu itiraf ettiği mahkeme nazi mahkemesi olduğundan bunu saymayalım.

vahakn dadrian'ın toynbee'nin bu kitabına sonra referans yaparak yazdığı kitaba yine referans ederek böyle kaynak zenginleştirme metodlarıyla yazdığı kitaplardan birinde mesela biritish foreign office 14 gibi bir dipnot var, ona bakarsanız onun da yakıldığını görürsünüz.

ama çatır çatır düzgün tutulmuş kayıtlar vetalat paşa emirleri bizim arşivlerimizde duruyor. birinci dünya savaşı'nda bolşeviklerin taşnak yağma ve saldırılarını engellediğinin kaynakları ve ayrıntılar ruslar'da da var.


dedelerin yaşattıklarıysa sorun, bizim millette öyle bir olay var. şöyle öldürüldük, böyle öldürüldük demiyorlar, öğretmiyorlar. gidin bir de yunan tarih kitaplarına bakın. ek: yani bizde "görgü tanıkları"ndan olay derleyerek kitaplaştırma yok. ben bunu da anlamıyorum. "dedim oldu"dan öte bir doğrulama kriteri yokken neden böyle şeyler kitaplaştırılır.

e kesmekle de övünecek halleri yok, zaten doğrudan bir saldırı değil tehcir sözkonusu. işin komiği savaşları fırsat bilip biz de toprak koparalım kafasında gaza gelen doğu bölgesinde aynı şehirler üzerinde hak iddia eden bir ermeni ve kürt grubu olması ve bunların osmanlı'da bizim bölgenin adı kürdistan'dı yeeey demeyi bilirken oradaki feodallerin birbirini kırdığında kıranın sonradan "türkiye cumhuriyei" adını almış tüm bir milletin olduğu iddiasındaki fantastik çelişki. burada ne şiş yanıyor ne kebap. kendileri toprak koparmaya çalıştığında hükmettikleri iddiasında oldukları faraza bir halkın özgürlüğü söz konusu oluyor; sen ayaklanma ve yağma bastırdığında, bunların istediklerini almasına engel olduğunda soykırımcı oluyorsun.


siz kendiniz neden bakmıyorsunuz ki kaynaklara? bak ben bunu saçmalık olarak görenlerdenim. bununla ilgili rus arşivlerinden çıkan bir sürü bilgiyi mehmet perinçek kitaplaştırdı falan.

e bir de işin vahan'lı taner akçam'lı yanı var. bunların hepsinin elinde güya belge var. hangisi doğru?

30 yıldır hatta daha fazladır fransa, isviçre gibi ülkelerde birden türeyen bir kürt tarihi var, alfabesini bile martin bilmem ne diye bir adam hazırlamış, 30 yıl evvelden sallayınca titrin de varsa bugün meşru dokümanların oluyor. tarihi kazananlar yazar, bugünün kazananları da emperyalistler.

zıt kaynaklar, zıt bilgiler, zıt belgeler, doğu ülkelerinde başka bilgiler, batı'da başka. artı osmanli arşivlerine göre tutarsızlık olduğu söylenen ermeni nüfusu (bu kadar ölmüş olamazlar çünkü zaten şu kadarlardı gibisinden) e 2000'lerin başlarında 2,5 milyon kişinin öldürüldüğü de yazıyordu, şimdi 1.2-1.5 arası sabitlenmiş olmasının belki bununla da ilgisi vardır.


ne arşivlere bakmaya yanaşıyorlar, ne iddialarından vazgeçiyorlar ama "soykırım yoktur" dediğin zaman mahkemeye verseler de suçlayamıyorlar ve suçlayamayışlarını da ifade özgürlüğü bahanesine veriyorlar: o zaman ne diye o günlerin gazete kupüleri çıkarılarak savunma yapılmasına izin verdin; dahası o savunma hangi karşı iddia için yapıldı? "ifade özgürlüğü bu konularda olmamalı" dese karşı taraf, dönem gazete küpürlerini gösterek mi savunma yapılır?

osmanlı arşivlerinde, koç üniversitesi'nde talat paşa'nın yazışmaları, tercümeleri vs'ini damgalı halde barındıran bir kitap var, bordo renkli. ismini hatırlamıyorum. ancak burada hem çoğu taşnak olan ermenilerin osmanlılara ve bölge nüfusuna saldırıp yağmaladığı, hem de o dönem 5 milyon insanın, çoğunluğu müslüman(3 milyon civarında, etnik kökenler belirtilmemişti) olmak üzere, doğu ve güney bölgelerinde hastalıktan öldüğü yazıyor. ben bunları okuyalı 11 sene oldu.


size birisi bir kitaptan voo muhteşem diye bahsediyor, sonra siz o kitabın dipnotlarını kontrol edince başka bir gerçekle karşılaşıyorsunuz.

bu propagandalar yapılırken potemkin zırhlısından resim koyup "öldürülen ermeniler" diye bahseden bile olmuştu.

bir sürü insan ölmüş bu açık ama bugüne dönük bir hesap yüzünden belli ki kritik önemde gerçekler çarpıtılıyor.


bu arada soykırım olsaydı asıl bunu tartışacak bir ülke olmazdı. bakın kızılderililere, yahudilere. hiçbiri saldırıda bulunmuyorken katliamlar başlıyor. bunlar konuşulmuyor da bu iddia tartışılıyor. orada katliam var, burada tehcir ve tartışılan bu. çünkü masaya oturtulmak isteniyor tc.


kaldı ki gerçek soykırımlara bakalım: almanlar özür dilemişler, peki yahudilere toprak mı vermişler? abd kızılderilileri rezervuarlardan çıkarıp eylateler mi vermiş?

ama ermenistan ermenileri hala ağrı'ya ararat diyor, sivas, kars, van vs şehirleri istediklerini gösteren haritalar görüyorsun nette.


e siz de başlayın o zaman şimdiden, bizim de on seneye ölü dedeler, resimler, hikayeler külliyatımız olur. sallarız arşivleri, filmler yaparız, 50 seneye salt bu konuda onbinlerce paper'ımız ve kütüphanemiz olur,paraphrase ederek tek bir article'ın içeriğini yine kendi kütüphanemizde sipariş ettiğimiz kaynakların hepsini birer birer kullandırarak çoğalttırız. bugün bazı ülkelerde yapılan bu. o zaman sormana gerek kalmaz. ayrıca adam kesmenin nesiyle övünülecek? biz anca yunanlıları deniz döktük diye övünüyorduk onun da nedeni belli; yine bir saldırıya başarılı karşı savunma yapılabildiği için. neyse, özetle bir tehcir olduğunda, dönemin osmanlı halkı veya bugünkü türk halkı bununla neden övünsün ki? osmanlı'da hep fetihle, ganimetler için yağma yapmakla övünen yaratık sürüleri oldu, tamam. bizimkilerin övündüğü bu fetihler ve bununla övünmek de iğrenç bir şey.

ya neyse. ben burada çok objektifmiş gibi bir dil takınıp sana sikko tarihçiler önersem, anlayacak mısın?

burada yalan atıp atmadığımı, şu an mesela, ne biliyorsun? niye kendiniz bir şeylere bakmıyorsunuz arkadaş, böyle mi öğreniliyor bu tür şeyler?