Ekşi Duyuru

fotoğraf, çekilen bir şeydir. çekinilen bir şey değildir. belki ondan :)

edit : anlamamışım ben. çekilmek hatalı değil. çekinmek hatalı ama

safhafs ay kıroo
fıtığraf çektirmek diyeceksin
foto çekinelim mi
çekincelerim var :P

fotoğraf çekmek / fotoğraf çektirmek

çekmek / çekilmek / çektirmek

fotoğraf çekilmek de çok yanlış değil sanki, bilemedim:)

çekinmek kesin yanlış ama:)



idit: la tamam çekinmek in yanlış olduğu konusunda hemfikiriz diye yazdım, ne bok atması allasen. cevap verende kabahat.

"fotoğraf çektirmek" / "fotoğraf+ı çekilmek" olabilir ya da tarzancada "ben var fotoğraf çekilmek" de kabul, ama bütün cümlelerini öyle konuşman lazım, sırf bunu doğru söylemişsin gibi yapmak için o da çok yorucu :)

"çekinmek" ile "fotoğraf" arasındaki ilişki belki şu cümlede olabilir:
"fıtığrıf çiktirmiyi çikiniyorum, çık ıtıngıcım ihihi"

başka da sanmıyorum.

çekinmek ayrı bir fiil çünkü. fotoğraf çekilir ya da çektirilir.

bir kisi de soruyu dogru okuyabilseydi keske. programlanmis makine misiniz ki l yi n group otomatikman bok atmaya gelmissiniz?

cekinmek demiyorum. cekilmek diyorum. hey allahim ya.

bana sorarsaniz cekilmek yanlis degil.
cektirmek olarak ettirgeni var da, edilgeni niye yok?

kendin başkasını çekiyorsan - fotoğraf çekmek
kendini başkasına çektiriyorsan - fotoğraf çektirmek

amaa kendini bir başkası ile yine kendin çekiyorsan (selfie):

a) "gel bi fotoğraf çekelim" (neyin fotğrafını çekelim? belli değil.)
b) "gel bi fotoğraf çektirelim" (kime çektirelim? belli değil.)
c) "gel bi fotoğraf çekilelim" burada her şey belli bence.

o yüzden "çekilmek" hatalı değil.

kibritsuyu'nun yazdığı şeydeki c şıkı tamamen hatalı. tamamen. edilgen çatı var da, yanlış olan o kullanım. uygulama şekliniz yani.

kendi fotonu çekiyorsan "gel fotomuzu çekelim" diyorsun bitiyor, ha selfie çubuğu ve telefon tuşu ha deklanşör, çeken sensin. (bu telefonlarla çıktı ya muhabbet, millet ezelden beri kendi fotosunu çekiyor da çekilelim demiyordu, ne değiştiyse.)

başkası çekiyorsa sen foto çektirmiş oluyorsun.

pasif kullanım varsa ve kimin çektiğini cümlede belli etmiyorsan "fotomuz çekildi" diyorsun.

fotokopi çekilelim diyor musun, demiyorsun. çekilen şey fotokopi çünkü, sen değilsin (senin vesikalığının fotokopisi çekilse bile).

yani sen çekiyor veya çektiriyorsun. fotoğrafı çekilen şey sensin diye bu değişmiyor(sen fotoğraf değilsin zira, fotoğraftakisin ama çekilen şey fotoğraf, nesneyken özneleşen o). sorduğun durumda ise sen çeken olduğun gibi fotoğrafI çekilen oluyorsun. BEN fotoğrafIMI çektİM, BENIM fotoğrafIM çekILdi.


kısacası türkçe'de edilgen çatı ve etken çatı ve uyarınca geçişsiz ve geçişli fiil vs bakabilirsin ama örnek bu kadar basit: yemeği sen yersin, yemek ise yeNir. resmi çizersin, resim ise kendini çizemez, çizilir.

çekilelim dediğin zaman -im ile birinci çoğul şahıs olduğunu, yani öznenin "biz" olduğunu anlatmış oluyorsun. o zaman etken çatı kullanıyorsun. o halde edilgen çatının ekini, sanki işi yapan kişi belli değilmişçesine, kullanamazsın.


güzel cevaplar verilmiş ama edilgen değil mi diye sormuşsun, farkı anlatmak istedim. millet bu edilgen yapıyı etken fiil gerektiren cümlelerde kullanıyor artık, feci gerçekten.


özet: edilgen çatı durumunda fiil şahıs eki alamaz. aksi hal mantıken çelişkili olduğu gibi bu yazdığım da bir gramer kuralı aynı zamanda.

godoşu beklerken'in söylediği tamamen yanlış. dönüşlü fiil diye bir şey var türkçede ve o şey kesinlikle edilgenlik değil. burada kullanılan da fiilin dönüşlü hali, gayet yerinde kullanımdır.

arkadaş bu konuyla alakalı baya sinirli.

her neyse

devilred +1

devilred'in söylediği tamamen yanlış :D

fotoğraf çekilmek dönüşlü değildir. çekildim dediğinde yeterli olması gerekirdi öye olsaydı.

soyundum, yıkandım, temizlendim vb şeyler dönüşlüdür. ki o durumda da çekindim denmesi gerekir şekil olarak ama o bile hatalı.

ortada nesne farkı var görmüyor musunuz?


yıkandım (bu dönüşlü). yıkayan kim, yıkanan(bak buradaki dönüşlü değil etken çatı mesela) ne?özne de benim, nesne de benim, ben beni yıkadım.

foto örneğinde çekilen şey sen değilsin, senin foton; çeken de sensin. fotoğraf kendi kendine ay bi çekindim diyebilir, sen diyemezsin. (baba jo için edit: dönüşlü fiillerde özlem zaten nesnedir dolayısıyla daha başka nesne alamaz. abi o kadar zor değil bu. ayrıca bunlar yorum değil, kuralın getirdikleri.)


sinirli olan ben değilim sizsiniz, canınızı dişinize takmışsınız ısrar ediyonuz :) yüz kere editledim, düzgün anlatayım şunu diye, yine de yaranamadım size. cıks.

ohooo, dönüşlü fiilde sadace "-n" ekinin kullanıldığını düşünen insana laf anlatmakla uğraşamam. hadi bu da kıyağım olsun:

www.cokbilgi.com

devilred, ben -n eki tek kullanılan ektir demedim. "ki o durumda çekinmek demesi gerekir" demişim, o söylediğim hatalı. demesi gerekmiyor, doğru. aklıma -l kullanılan dönüşlü fiilleri getirmedim yazarken.

ama konu bu değil. bu fiili dönüşlü kullanacaksan "fotoğrafın" çekindiğinden/çekildiğinden bahsedebilirsin, fotoğraf kendini çekti babında. senin çekildiğinden/çekindiğinden bahsedemezsin. e "fotoğraf kendini çekmiş" kim neden der, ben bilemem. "laf anlatmakla uğraşamam" lafın, sen bu olayı anlamıyorken, yakışık almıyor bence.

neyse. iyi sabahlar madem sizlere.

aslında ince detay "fotoğraf çekilmek" ile "fotoğrafı çekilmek" arasında bence. "fotoğraf çekilmek" dönüşlü, "fotoğrafı çekilmek" edilgen.

"ahmet ile hüseyin fotoğraf çekildi"
eylemi yapan da ahmet ve hüseyin, yapılan eylemin nesnesi de ahmet ve hüseyin. burada fiil dönüşlü oluyor.

"ahmet ile hüseyin'in fotoğrafı çekildi"
burada yapılan eylemin nesnesi ahmet ile hüseyin ama eylemi kimin yaptığı, yani özne bilinmiyor. işte bu da edilgen oluyor.

tabii bu durumda selfie'den bahsetmemiz gerekir, fotoğrafı çeken başkasıysa bu durumu dönüşlü değil edilgen çatı ile belirtmemiz lazım. bu bilginin ışığında elinde selfie çubuğu olan birinin arkadaşına "gel fotoğraf çekilelim" demesinde bir yanlışlık görmüyorum ben. eğer fotoğrafı çekecek kişi başkası ise "gel fotoğraf çektirelim" denmesi lazım.

eyyorlamam bu kadar diyeceğim çünkü sabah mallığıyla daha öteye gidemedim. normalde çatur çutur kanıtlayacak bir şeyim yoksa böyle tartışmalara girmem ama yarım saattir beynimi patlattım, yukarıda sunulan fikirlere tam hakim olamadım ve dolayısıyla antitez üretemedim. sakin kafayla günün ilerleyen saatlerinde tekrardan gelicem, çüsss...