işyerinden bi arkadaşım öyle, ana farklı baba farklı konuşuyo çocukla. çocuk 3,5 yaşında ve hala konuşmayı öğrenemedi. belki psikolojik başka sebebi de vardır ama daha konuşmaya yeni başlayan bi çocuğa çift dil öğretmeye kalkmak bence doğru değil.

@animalman peki anne ve baba farkli anadile mi sahip? yoksa baba turk ama ingilizce konusuyor, anne turk ve turkce konusuyor gibi mi?

farklı anadile sahipler. anne boşnakça konuşuyor, baba bildiğin adanalı :D

edit : anne çok iyi türkçe bilmesine rağmen çocuk boşnakça öğrensin die çocukla konuşurken çok türkçe kullanmıyor. kocasıyla genelde aralarında türkçe konuşuyorlar ama.

çift anadil ile çocuk büyütmedim ama çift anadil ile büyüdüm. konuşmayı geç sökmüş değilim.

iki dil birbirine harmanlanıyor,(özellikle bu iki dili konuşan bir çevrede yetişilmiş ise) farkına varmadan x dilindeki dilbilgisi kuralını y dilinde kullanabiliyorsunuz. veya değimler, söyleyişler birbirne geçebiliyor. bazen söylediğinize sadece o iki dili bilen biri anlam verebiliyor. ama zamanla beyin bunu da birbirinden ayırıyor, sadece x dilini bilen ile ne şekilde konuşacağınızı kavrıyorsunuz. (neye anlam verip neye vermeyecekleri zamnala oturuyor.

ilerde farklı bir dil öğrenirken avantajları var kesinlikle.

bulunulan bölgede dillerden biri geçerli değil ise istediğiniz yerde istediğiniz şekilde diğer dilde konuşup anlaşabiliyorsunuz yanınızdakiyle. yaz tatillerinde arada turist ayağına yatıp eğlenmişliğimiz var mesela. :)

başlıca şu anda aklıma gelen bunlar.

son 10 yılda bir sürü gazetede röportajlar araştırmalar falan çıktı bu konuda. kimileri ana dili değilse yapmayın çocuğun ayarlarını bozmayın diyorlar. biraz araştırırsanız baya bi şeyler bulursunuz.
(bkz: google)

almanyada bu anne babalar arasinda cok tartisilan bir konu. En ideal cözüm olarak da anne baba ile türkce, aileden cok görüsülen bir yakin, abi, abla ile almanca konusarak asilmaya calisiliyor. Bazi ailelerde anneyle sirf almanca, baba ile sirf türkce konusuldugu oluyor, ama bunda cocuk anne-baba arasindaki konusmayi duydugu icin bazen kafasi karisabiliyor.

Insan beyni kelime secimini ve düsünce yapisinin bir dilden diger dile gecisini karsisinda konustugu kisi ve ortama göre otamatik yapiyor. Yani cift ana dilli cocuklar kimle konusuyorsa o kisiyle daha önceden konustugu deneyimlere göre o dilde düsünmeye basliyor. Mesela anne ile hep bu zamana kadar türkce konustuysa ane ile konusurken türkce düsünürken, abi ile bu zamana kadar almanca konustuysa abi ile konusurken almanca düsünüyor. Aslinda bunu tek dil ile konusurken biz de yapiyoruz, isyerinde konusurken farkli kelimeler ile konusup farkli kelimeler ile düsünürken, aile ile farkli kelimeler ile düsünüyoruz. Mesela egeli biri köyde yasayan babasiyla konusurken farkinda olmadan ege sivesine geciyor, istanbulda arkadasiyla konusurken farketmeden istanbul sivesi ile konusuyor. Bunun farkinda olmadan yapilmasi isin anahtari, bu aliskanlik da sadece o kisiyle tek bir dil/düsünce yapisi üzerinden konusulmasi ile oluyor.

Iki dilli cocuklarin gec konusmasi kimi zaman gordugumuz bir durumdur. Ancak kesin degildir. Tek dilli cocuklarin da akranlarina gore gec konustuklari gorulmektedir. Ancak "cocuklarin ayarinin bozulmasi" mahalli endiselerdir ve oyle bir durum soz konusu degildir. Avrupa'da milyonlarca cocuk cift dilli olarak buyumektedir, Isvicre'de ornegin ve Isvicrelilerin zihinsel bir sorunlari olduguna dair bir olgu bulunmamaktadir. Daha fazla bilgi icin Noam Chomsky'nin Universal Grammar ve dil edinim kitaplarini okuyabilirsiniz.

çift anadille yetişmek sayılır mı bilmem ama. ben 6 yaşına kadar kürtçe konuştum, türkçe bilmiyordum. okula başlayınca türkçe öğrendim. sayılır mı?

ben ingilizce hazırlık okurken azeri arkadaşım vardı öyle. evde sadece azerice konuşmuşlar televizyonda da hep ingilizce izletmişler. Çocuk televizyondan ingilizce öğrenmiş aksanına felan hayrandık tvden dil mi öğrenilir diye çok şaşırmıştık. benim de hep aklımdadır bu durum.
her ne olursa olsun eğer X kişisi o çocukla başka dilde konuşuyorsa örneğin ingilizce olsun X hep ingilizce konuşmak zorunda onunla ki çocuk farkı ayırt edebilsin. Diğer türlü çocuğun da kafası karışıyor iki dili de öğrenemiyor.

@cilekli

Iki dili de ogrenemiyor diye bir durum olmaz. Kaynak gosterebilecek misin? Cocugun zeka seviyesinde anormali yoksa dili istemsizce edinir. Biri zayif kalir o ayri. Ama dil ogrenemiyor kadar sacma bir yorum duymamistim.

Soruyu sormaktaki amacim aslinda cocugun kafasi karisir mi, karismaz mi, ogrenir mi ogrenmez mi gibi kaygilardan ziyade cocugun genel yapisi, ne bileyim cift anadilli olmanin gunluk hayatina etkileri, daha girisken - daha cekingen ya da daha pratik zekali - durgun gibi etkileri olup olmadigini deneyimlemis kisilerden ogrenmekti. Bu konuda pek cok yazi okudum ve okduklarima gore cift ya da daha cok anadilli olmanin bu tur etkileri olmadigi bilgisini edindim ancak yine de bu konuda deneyim ya da bilgisi olanlar varsa bilgi almak istedim. Bunun yaninda elbette gec-erken konusma, konusmadaki akicilik vs. konulari da merak ediyorum, dogrudan sahit olmus kisilerden ogrenmek istedim. Biz cocugumuzu cift anadilli yetistiriyoruz, henuz birkac kelime disinda konusmuyor ufaklik ancak her iki dilde de her seyi anliyor, nasil bir netice alacagimizi acayip merak ediyorum.

kuzenim almanya' da yaşıyor, 2 yaşında çocuğu var çocukla hep türkçe konuştuklarını, kreşe başlayınca orada zaten almanca konuşulacağı için çocuğun yanında almanca konuşmadıklarını söyledi. peki herkes bu şekilde mi yapıyor? diye sordum, genelde bu şekilde yapıldığını söyledi.

@çilekli pasta, dediğin gibi bir durum geçerli değil. ailede çevremde kim varsa doğduğum günden beri ermenice ve türkçe karışık konuştular.
evin içinde ağırlıklı ermenice konuşuluyordu ama dışarıda türkçe. yani x kişisi sadece y diliyle konuşmalı gibi bir durum kesinlikle yok.

(hani tek başıma olsam eyvallah ama çevremdeki yüzlerce kişi de aynı şekilde bu dilleri öğrenmiş kişiler.)

@nwnd arastirmalarima gore x kisisi illa y dilini konusacak diye bir sey olmasa da, eger anne ve baba cocukla konusurken sadece kendi dilini konusuyor ise bu durum cocugun hem daha hizli hem de aksansiz ogrenmesini sagliyor. Belki ustteki cevapta bu kastedilmistir.

@kartonpiyer, birebir sadece 2 anadil ile büyümüş olamamla bağdaştırdığım herhangi bir özelliğim yok. benim açımdan dil ve kültürel zenginlik ayrıca üstüne öğrendiğim dilleri kategorize etmemi kolaylaştırdı. lakin çift anadil ile büyüyüp yabancı dil konusunda pek de başarılı olmayan insanlar tanıdım. şöyle bir çevreme baktığımda çift anadilden gelen ortak karakteristik bir özellik göremiyorum.
şöyle bir durum olabilir 2. anadili dünyada daha geçerli bir dil ise erken yaşta bunu öğrenmesi ve ancak doğru yerlerde kullanıp araştırma yönünü geliştirmesi bilgi ile birlikte kendine güven olarak geri dönüş yapabilir.

Michael Erard'ın babel no more kitabına göz atabilirsin o da genel olarak ortak bir sonuca varamıyor dil konusunda.

@kartonpiyer, ne yaparsan yap başta aksan oluyor. çünkü öğrendiğin kişiler de aksanlı konuşuyor. lise çağında ermeni okulundan çıkıp türk öğrenci çoğunlukta bir liseye gidene kadar türkçem aksanlıydı. sonra düzeldi. evde genellikle ermenice konuşulmasından ve onların da türkçesinin aksanlı olmasındandı bu. ama dediğim gibi annem olsun babam olsun ikisi de iki dilde de konuşurdular konuşuyorlar. bir zaman sonra dil ayrımı kalmıyor zaten. farkına varmadan otomatik gelişiyor ve o iki dili bir dilmiş gibi hissedebiliyorsun. yani annene 2 dk evel türkçe seslenirken birden bire ermenice konuşmaya başlayabiliyorsun ve bunu otomatik bir şekilde fark etmeden yapıyorsun. gibi gibi.

asıl mantık hangi dili daha az duyacaksa çevresinde onu evin içinde daha çok kullanmak. türkiyede yaşayan biri 7/24 türkçe her taraftan duyacağı için ev içinde 2.anadili konuşup türkçe ile dengelemek en mantıklı çözüm.

kafama dank eden bir fark var, ben çift anadilli ailede çiftanadilli büyüdüm. sizin durumda 2.öğretilen dil birinizden birinin ana dili mi? yoksa ikinizin de yabancı dili çocuğa anadil olarak mı öğretiliyor?

Baba turk, anne amerikan ama avusturya'da (almanca) yasayan tanidigim bir aile var.
cocuklar mukemmel derecede ingilizce ve almanca biliyorlar. Anne ingilizce, baba turkce konusuyor. Ama baba doktor oldugu icin nobetler vs cok daha az goruyor cocuklari. O yuzden cocuklar turkce anliyorlar ama cok az konusabiliyorlar.

Ikisi de cok girisken, arkadas canlisi cocuklar ama cift dillilikten ziyade cocugu oyle yetistirmeyle alakasi var diye dusunuyorum. Bir de biraz tembellik oluyor mesela, turkce konusmak istemediklerinde hemen ingilizce ya da almancaya donuyorlar filan.

Anne Fransız, baba Alman olan arkadaşım vardı, annesi doğumundan itibaren sadece Fransızca konuşmuş ve hala Fransızca konuşuyor sadece kendi eşiyle Almanca konuşuyor onun dışında çocuklarla sürekli Fransızca konuşuyor,çocuklar da anneyle Fransızca konuşuyor babayla Almanca :D Baba sadece Almanca konuşuyor. Bilungaller tam tersine daha zeki oluyor ve öğrenmeye yatkın oluyorlar, kendisi ana dili gibi Fransızca ve Almanca biliyordu bir de İngilizcesi vardı, pazartesi gel başla cinsinden.

@nwnd ben cocukla anadilim olan Turkce konusuyorum, esim kendi anadili olan Rusca konusuyor. Esim Turkce biliyor, ben Rusca biliyorum ancak daha rahat anlastigimiz icin bastan beri birbirimizle Ingilizce konusuyoruz. Ikimizin de anadilinde aksan olmadigi icin cocugun aksansizca iki dili de konusmasini umuyoruz ki, okudugum kaynaklar da bu yonde, zaten aksan konusunda yorum yapan diger arkadaslar da benzer yorumlar yapmislar. Aradan acaba Ingilizceyi de kapacak mi diye de merak ediyorum aslinda. Bakalim netice nasil olacak:)

Sizin anne-babanizin Turkcesinde aksan oldugu icin muhtemelen sizde de aksan olmustur bir sure, sonra anadili Turkce olanlarla iletisiminiz arttikca kaybolmus anlasilan. Bizim ufaklik, Turkceyi benden, ailemden ve televizyondan duydugu icin aksani olmayacak saniyorum. Hakkaten sonucu merakla bekliyorum

@neferkitty tam da bizim cabaladigimiz seyi becermisler onlar.

Kartonpiyer aksan konusu aynen dediğiniz gibi, ben ama anne ile tek bir dil baba ile tek bir dil konuşması gerekir yoksa kafası karışır bakış açısına katılmıyorum.. Yeri geldiğinde siz de çocukla rusça beya annesi türkçe konuşabilir veya siz aranızda bu dillerden ikisiyle konuşmanız çocukta karmaşa yaratmaz.
İngilizceyi de sizlerin aksanı ile mutlaka kapacaktır ama eğer arada onla da ingilizce konuşursanız kalıcı olur. Annem ile teyzem aralarında fransızca konuşurlardı arada ama bizle hiç konuşmadılar. Kulak aşinalık kazandı küçükken ama ben bizzat oturup öğrenene kadar fransızcayla olan bağ sadece kulak aşinalığıydı.
Bence çocukla da ingilizce konuşun arada çünkü türkçe ve rusçayı söktükten sonra ingilizceyi devreye sokarsanız çocuk kolaya kaçıp size türkçe veya rusça yanıt verecektir.
Belli bir süre diller arası kafası ufak da olsa karışaın veya dilbilgisi hataları olsun onları büyüdüğünde okudukça yazdıkça vs zaten kapatacak.

biz 3 dili yetiştiriyoruz şimdi ama 2.5 aylık bebe. sonuçları bikaç seneye yazarım :D

bi yakınımızın bebesi de 3 dilli büyüdü. anne polonyalı baba türk. anne lehçe konuştu baba ingilizce, etraftan da türkçeyi öğrendi. 4 yaşında 3 dilde de sıkıntısı yok süper konuşuyo

bu tarz yetiştirilen çocuklar geç konuşmaya başlıyor, onu biliyoruz. aynı zamanda 4 yaşa kadar öğrenilen dillerin beynin "ana dil" kısmında öğrenildiğini, "yabancı dil" kısmının ise farklı olduğunu da biliyoruz.