en son diyecegimi en bastan söyleyeyim, analiz yapmadan iyi/kötü demek dogru olmaz.
yigma yapilarin deprem analizlerini yaptigim icin nacizane birkac sey söylemek istiyorum. hem yazdiklarinizla, hem genel olarak yigma yapilarla ilgili yazacaklarim.
- genel olarak, yigma yapilar enerji sönümlemede betonarme veya celik yapilar kadar basarili degil maalesef. malzeme olarak cok deforme olabilen yapilar degil yani. bu da deprem acisindan dezavantaj.
- yigma yapilarda bir diger sorun (sorun demeyeyim ama belirsizlik) iscilik kalitesi ve malzemenin cok degisken olmasi. daha geleneksel bir yapi tarzi oldugu icin mühendislikten ziyade ustalik öne cikiyor. ayrica yigma yapi tipleri bölgelere göre cok karakteristik olabiliyor. bir yerdeki yapi digerine benzemiyor. betonarmede daha standart bir uygulama var misal. yani malzeme dayanimi harcin nasil karistirildigina, ne kadar titizlikle calisildigina bagli olarak cok degisken. bu mevzu yigma yapilari digerlerinden ayiriyor, analiz kismi biraz daha cetrefilli.
- sizin binanizda ates tugla kullanilmis demissiniz. tas binalara göre malzemeniz dayanimi daha iyidir diye tahmin ediyorum bu yüzden. en azindan fabrikasyon üretim oldugu icin tugla dayanimlarinin bir standardi vardir. yalniz burada da harc kalitesi devreye giriyor. eger düsük dayanimli harc kullanildiysa tuglalarin dayanimi cok bir ise yaramiyor cünkü duvar tuglalardan önce en zayif halka olan harctan ayriliyor.
- basinc dayanimi disinda baska malzeme özellikleri (detaya girmeyecegim) de binanizin performansini etkiliyor fakat bunlarin mevcut binada ölcümü maalesef cok cetrefilli.
- yigma yapilarda bakilmasi gereken bir diger durum binanin bir bütün halinde hareket edip edemeyecegi. buna kutu davranisi deniyor. bina kapali bir kutu gibi davraniyorsa deprem etkisi geldiginde kutu tek parca halinde kalip hareket edecektir mesela. eger bu davranis yoksa kutuyu olusturan duvarlar kendi baslarina hareket edebilir diye düsünebilirsiniz. dösemelerinizin betonarme oldugunu söylemissiniz asagida, duvarlarin beraber hareket edebilmesi adina bu olumlu bir sey.
- evin tavanini kaplayan yarim metre kalinliginda kirisler var demissiniz. saniyorum catidan bahsediyorsunuz. catilar genellikle kendi iclerinde stabil oldugu icin bina analizinde detayli olarak modellenmiyor. onun yerine yük olarak giriliyor.
- evin bazi yerlerinde duvarlar 30 cm demissiniz. diger duvarlar daha ince diye tahmin ediyorum. 30 cm dediginiz duvarlar dis cephenin duvarlari mi? eger öyle ise cift katmanli duvar olabilir. sadece bir katman tasiyici olabilir yani.
- alt katlar dükkan ve duvarlari yok demissiniz. sanirim bundan kastiniz üst kattaki duvarlar zemin kata gelmeden sona eriyor. eger böyle ise bunun deprem icin cok uygun bi durum olmadigini tahmin edebiliriz.
- evin disa bakan cephesi boydan boya cam demissiniz. bu bahsettiginiz cepheye paralel baska duvarlar olup olmadigi önemli. eger yok ise binanin cephe ekseninde zayif oldugunu söylemek cok yanlis olmaz saniyorum.
ev aramali miyim yoksa binam iyi midir sorusuna cevap arama isteginizi anliyorum ama sadece yazdiklariniza bakarak (ki bence cok güzel detaylandirmissiniz) bir sey söylemek maalesef mümkün degil.
ben olsam sunlari yapar veya yapacak birini bulurdum:
- en azindan duvar-duvar ve duvar-cati baglantilari kontrol edilebilir. eger baglantilar yoksa/gücsüzse burada bir iyilestirme yapilabilir. cok masrafli bir sey degil.
- üstteki adim yapildiktan sonra binanin bir bütün halinde davranacagi tahmininden yola cikarak binaniz modellenebilir.
- malzeme konusunda bilgi sahibi olmadigimiz icin muhtemel/iyi/kötü senaryoya göre analiz tekrarlanabilir.
bu dediklerim icin de sizin veya ev sahibinizin bir proje ofisi ile görüsmesi lazim.
"bu yazdiklarin ne isime yaracayak o zaman?" dediginizi duyar gibiyim, haklisiniz. yukaridakileri detayli yazmamin sebebi olasi risklerin farkina varmaniza yardimci olabilmek icindi. sorunuza daha kesin bir cevap vermenin su asamada mümkün oldugunu sanmiyorum.
0