@Amaranta ursula
Mirket cevap vermiş. Ben de şöyle ufak bir ekleme yapayım faiz artışındaki mantığı anlatmak için.
İlk olarak şu alıntıyı bırakayım: "ABD Merkez Bankası (Fed), 1994 yılından bu yana en sert artışa imza atarak, politika faizini 75 baz puan yükseltti. Yılın geri kalanında 175 baz puanlık faiz artışı bekleniyor."
FED dolara olan faizi belirliyor. Yatırımcılar da şöyle düşünüyor "Ben X bir AB ülkesinde Euro üzerinden %2 faiz alacağıma, kendi ülkemde %1,75 faiz alırım. Daha az kazanırım ama en azından politik risk daha düşük. AB'nin dibinde savaş var."
Bu da şu demek oluyor. Bu arkadaş Euro olan yatırımlarını satıp bu Euro ile Dolar satın alıp kendi ülkesinde faizde değerlendiriyor. Sadece Euro da değil. Diğer yatırım kalemlerinden nispeten düşük oranda kazanç sağlayanlar, getirisi garanti olan faize parasını yolunu seçerse dolar almak zorunda. Bu da piyasadaki dolar talebini artırıyor (arz sabit, çünkü karşılıksız para basılmıyor). Haliyle doların fiyatı diğer önemli para birimleri karşısında değer kazanıyor. Diğer bir deyişle dolar endeksi yükseliyor.
Faiz artışına devam edilmesi bunların düşükten seyretmesine de neden olabilir. Hatta doların Euro'yu geçmesine neden de olabilir. Çünkü FED'in yukarıdaki alıntıda anlatılan hamlesi EUR/USD paritesini bir düşüş trendine soktu. Bu trendi kıracak bir şeyler olması lazım EURO'ya olan talebi artırmak için. Bu da basitçe ya FED'in faizi sabit tutması ya da tekrar düşürmesi ya da AB'nin EURO'ya uyguladığı faizi daha fazla artırması gibi şeylerle olabilir. Ek olarak ABD "likidite sıkıntısı var" diyerek dolar basmaya kalkarsa (2008 krizinden sonra yaptığı gibi) dolar yine düşebilir.
2008 krizinden söz etmişken, o dönem ABD hayvan gibi karşılıksız para bastı ve faizleri minimum seviyeye çekti (yatırımcılar bu parayı faizde değerlendirmesin de, para akışı piyasaya olsun, tüm dünyada var olan likdite sorunu çözülsün diye). Bunun etkisiyle biz 2008 krizinden çok etkilenmemiş gibi göründük. Ama sonra FED "Doları artık hak ettiği seviyeye çekeceğiz" kararını alıp kademe kademe faiz artışına gittiği için ortada hiçbir şey yokken döviz yükselmeye başlamıştı zaten. Sonra bizdeki politik yanlışlıklar durumu bu hale getirdi.
0