Ekşi Duyuru

belediyeler bu konuda hizmet veriyor. tanıdığınız iyi bir jeofizikçi varsa onlar da bu işte iyiler. iyi yapan inşaatçılar da var. karot almak yerine kolona sinyaller göndererek röntgenini çekerek betonun durumunu ve donatının ne sıklıkta olduğunu anlamak mümkün. aklınızda olsun.

bina icin ozellikle universitelerin (insaat muh. fakultelerindeki) yapi & deprem muh. bolumlerine danismanizi oneririm. oldukca donanimli ve deneyimliler. adli vakalarda da calisiyorlar (kendi kendine yikilan binalarda oldugu gibi).
ayrica sizi yine deneyimli, donanimli muhendislik burolarina yonlendirebilirler.

@turbo sadik
binanin durumuna jeofizikci mi bakacakmis? oturdugu evde hasar var mi, saglam mi, bunu jeofizikci mi soyleyecekmis? ciddi misiniz? bu vaziyette insanlarla kafa mi buluyorsunuz? basiniz agriyinca bevliyeciye mi gidiyorsunuz? disiniz apse yaparsa cildiyeciye mi gosteriyorsunuz?

simdi mevcut binalarda benim bildigim iki yontem var birisi numune almak karot almak digeri de soyledigim cihazlar.
karot almak binanin tasiyici elemanlarina biraz zarar veriyor sonucta kolonun icinde bosluk olusturuyorsunuz cok ilkel bi durum.
bu burada dursun
(jeofizik muhendisleri yerin alti sularini akiferleri madenleri petrolleri aramak icin cihaz kullanir bu cihaz sesin madde icindeki ilerleme ve yansiyip donmesi ile hesaba katilir. )

diger oneri nedir derseniz kolonun rontgeni cekiliyor buradan demirleri nerede etriyeler kac cmde bir atilmis demirlerin caplari ne durumda gorebiliyorsunuz betonun kalitesini ise ayni ayni jeofizicikliler yapiyor. yukarifa bahsettigim gibi kolona bir adet ses dalgasi gonderiliyor dalganin kolonun icinden gecip tekrar aliciya donmesi suresine gore betonun kalitesi anlasiliyor bunu yapan da jeofizikcilerdir. belki simdi insaatcilara ogretmislerdir ama benim onerim jeofizikcilerin bu isi daha iyi yaptiklari yonundedir. ben insaatciyimn da kendi meslegimi bos yere neden arka plana atayim ki? benim onerim jeofizikci arkadaslardan yanadir.

@turbo sadik
artik dalga gectiginize ikna oldum. cok aci.

not: yukarida turbo sadik'in soz ettigi yontem, yapisal testlerdir.
genel olarak, ister bir geminin yapisinin saglamligina bakin, ister bir rihtimin, ister konutun, testler 1- hasarli (destructive) testler, 2- hasarsiz (ndt, non destructive) testler olarak ikiye ayrilir.

hasarli testlerde, yapisal elemanlardan silindirik numuneler alirsiniz, genellikle kiris yahut kolon numunesi. burada betonun gucune bakilir. icinde demir cikmis mi, kac cm'de demir cikmis. bunlara goz atilir. "ilkel" bir yontem degildir. halihazirda uygulanan en guvenilir testler bunlardir. yapiya verilen hasar da, harclarla tamir edilerek, ihmal edilebilir boyuttadir.

hasarsiz testler, cok guvenilir sonuc vermez. ornegin, icinde yay olan bir cekicle (schmidt cekici denir) betonarme elemanlara vurulup, dayanima ulasmaya calisilir. ancak, burada yuzeysel bir bilgi alirsiniz. sonuc size toklugu mu ifade eder, dayanimi mi, cok net degildir. guvenilir degildir. yine yaygin bir yontem de ultrases (ultrasound) ile tasiyici eleman icindeki yogunluk farkliliklarina bakmaktir. bu da cok guvenilir bir test degildir, ancak fikir verir. size, teorik olarak, betonarme eleman icindeki pas payi, demir donati araliklari icin filan biraz fikir verir.

jeofizikcinin bu testlerle isi olmaz. belki zemin guvenligi icin, kil icindeki kum cebi var mi (sivilasma riski icin), zeminde kayac var mi, vs. bakmak icin zemin uzmanlarindan yardim alabilirsiniz. bunlar, zemin uzmani insaat muhendisleri olur genelde. belki kendini gelistirmis jeologlar, jeofizikciler filan da olur. ama bir jeofizikci tutup kolonlara bakmaz. deli sacmasi bu. discinin gelip size bagirsak ultrasonu, endoskopi yapmasi gibi.

notun notu: bu bahsi gecen aygitlari farkli ulkelerde, farkli kitalarda kullandim. zamaninda istanbul'un cesitli bolgelerinde binalarin testleri ile, degerlendirmesi ile, raporlanmasi ile, modellenip sanal ortamda deprem etkisinde tetkik edilmesi ile ugrastim. mahalle mahalle, sokak sokak gezdigim yerler vardir. belki bilgisi daha taze, genc arkadaslar gelip burada birseyler soylese daha iyi. ama cikip da, bilgi almak isteyen, endiseli insanlarla dalga gecilmesi, alay edilmesi, gercekten uzucu.

şimdi biraz karşılıklı oluyor gibi duruyor ama hiç sıkıntı değil alınmıyorum umarım karşı taraf da alınmıyor burada insanlar aydınlansın diye bilgilerimizi paylaşıyoruz umarım yöneticiler karışılıklı atışıyoruz zannedip silmezler.

öncelikle birçok deneme türü var ama en iyisi bahsettiğim ikisi arkadaşın bahsettiği çekiç yönetimi vardır ama bu çok basit ve ilkeldir. doğru vermez size. ha çekiçten başka yöntemler de var bu arada. onları da sayabilirim. en önemlisi jeofizikçilerin aleti ve röntgen çekimi biriis betona diğeri demire bakar son olarak da karot alımı.

çekiç uygulamasını niye demiyıruz çekiç uygulaması aslında homojen maddeler içindir. beton ise homojen değildir. size doğru sonuç vermez. bu yüzden iyi olmayan deney tüplerinin lafını bile açmıyorum.

karot size jeofiziksel yöntemlerden daha iyi sonuç mu verir evet. bu konuda arkadaş haklı. lakin şöyle bir durum var. karotla istenen yerden numune almak zordur. karot yapıya hasar verir. ve bu yüzden karot artık yavaş yavaş kalkmakta ve kalkacak da.

karot ile numune alırken sıvayı kaldırırsınız ve paspayı kadar ya da röntgen yöntemi ile demirlere gelmemesi için uğraşırsınız. bunu yapan da var yapamayan da. bu yüzden olumsuzdur.
eğer demiri de karot alırken keserseniz ki kesmemeniz için ya jeofiziksel yöntemi ya da demire kadar kırarak bu işlemi yapmak zorundasınız. karot alırken karotun içinden demir çıkabilir her ne kadar ayarlasanız da kolonun merkekezindeki çirozlara denk gelme ihtimaliniz var bunun örnekleri de var. eğer sıvayı paspayı beton kalınlığını kırmadınız demirleri de jeofizik yöntemi ile etriye aralığını bulamadıysanız vay halimizze bu durumda. etriyeyi kesebilirsiniz. filizi kesebilirsiniz çirozu kesebilirsiniz hatta tevziyi de kesebilirsiniz. o kesilen demirler artık çalışmaz. bu açıdan da olumsuzdur.
arkadaş bahsetmiş evet sıva yapılıyor. yüksek mukavemetli sıvalar kullanılıyor ancak yerini hiçbir zaman eskisi gibi tutmuyor. hem eskisi gibi olmuyor üstüne bir de karot alırken demir kesildiyse kesilen demirin yerine bir şey koyuyor musunuz da eskisi gibi olacak. hayır konmuyor sadece yüksek mukavemeti harç ile doluruyor demir aynen kesik olarak kalıyor. bu olumsuz yönlerinden birisi.
bir diğer olumsuz yönü da şudur ki, arkadaşlar inş müh meslek ortaklarım bana katılacaktır ki, kolonlarda en büyük kesme kuvvetli tabliyenin altında ve üstünde gerçekleşir. yani kolonun dibinde ve kolonun üst kısmında. zaten bu yüzden etriyeler çirozlar ve tevziler sıkılaştırma bölgesi denilen kısımda daha çok atılır. altlarda ve üstlerde 10 cm ise ortada 20 cm ara ile atılır. en basite indirgeyerek anlatıyorum. (siizn buradan alacağınız 10 cm ya da 15 cmlık numunelerin donatısız olmya ihtimali donatıyı kesmeden alma ihtimali yüzde 0. donatıya da kolonun rijitliğine de zarar verirsiniz) neyse kolonun en önemli yeri alt kısmı ve üst kısımlarıdır. lakin durum o dur ki, genelde karot alırken kolonun ortasından alırlar. çünkü ortadan almak daha kolaydır. oysa kolonlar ya da kirişler homojen değildir. alt kısmında ve üst kısmında farklı değerler verir. asıl önemli yeri değil daha önemsiz yerden numune alırlar. işin ilginç yanı kolonun ortasından çıkan değer her zaman daha fazladır cunku oraya daha fazla homojen beton yerleşir şerbeti akmaz daha vibrasyon yer. oysa en büyük karşışamayı alt kesimler ve üst kesimler yüklenir. kolon resimlerine bakın betonu en bozuk çıkan yer çoğunlukla en alt kesimidir. yani demir açısından da beton açısından da en alt kesim daha sağlam olması gerekirken oradan numune almak gerekirsen karotla alsanız demire zarar almazanız betonu tutturamıyorsunuz ortadan alarak.
www.google.com
sağ tarafta açılan resimlere bakın hemen hepsi en alt kesimde hatalı beton oluşturmuş nedenleri de bu. sizin buradan alacağınız numune ile (ki en önemli yer burası) kolonun ortasından alınan bir değildir. kolonun ortasından yüksek çıkar alt kesiminde beton kalitesi düşük çıkarç. önemli olan alt kesimidir. ama sıkılaştırma bölgesinden alınmaz. çünkü zararını anlattımm
şu arkadaşa bakın kolonun ortasından alıyor. www.sanalsantiye.com
yani alttan almıyor ama bize burası doğru sonuç vermez.

yani bahsettiğim jeofizik yöntemi daha zararsız daha doğru bir yöntemdir. yapılan bölge açısından evet karot alma işlemi daha doğrudur daha tutarlıdur ama tehlikelidir.
gidersiniz jeofizik yöntemini denersiniz birkaç numune alırsınız bu size yüksek yüzde ile doğru tahmin verir. eğer çok aşağıda ise değerler süpheleriniz var ise o zaman karot almayı denersiniz ve bununla deneştirme yaparsınız.

Daha fazla uzatmayalim. Teknik konularda bilgi verici bir iki kelam ile noktalayalim.
Jeofizik, yeryuvarlagini ve atmosferi etkileyen doga olaylarini inceleyen bir fizik dalidir.

Taniminda da goruldugu uzere, binalarla ilgili calismaz. Bir jeofizikci, binanin uzerinde bulundugu zeminin durumu, riskleri konusunda uzman olabilir. Ama binanin kapisindan girince yapi uzmanlari, Insaat muhendislerinin alani baslar.

Yukarida yapinin gucunu, dayanimini anlamak icin calismalarin bir bolumu Olan hasarli - hasarsiz test yontemleri uzerine irdeleme yapilmis.

Sunu da vurgulayalim ki, testler degerlendirme icin sart deyildir. Yalniz bir alettir degerlendirme icin. Tr’de a.b.d. Kriz yonetimi sartnameleri (fema) cercevesinde gelistirilmis hizli degerlendirme usulleri tatbik edilir. Pek cok durumda, yalnizca yapinin tasiyici sistem haritasi ve hasar durumu, duzensizlikleri vb gozle muayene edildiginde bile durumun aciliyeti ortaya cikar bile.

Gelgeleim, uygulanan testler aslinda “otopsi” mahiyetindedir. Normal sartlarda, bir yapi insa edilirken zaten tasiyici elemanlarda kullanilan malzemelerin numuneleri (uretim sirasinda) alinmis, receteleri kaydedilmis, test sonuclari Kayda dusmus olur. Biz ise, bu duzenbazlar aleminde canli binalara otopsi yapmak durumunda kaliyoruz.

Hulasa, mevcut teknik yontemlerle, sinanmis ve onaylanmistir ki, yapilarin durunlarini (uzmanlarin elinde) kolayca tartabilir, aydinlatabilir, hatta bunlari bilgisayar programlarinda modelleyip 99 depremi istanbul da olsa yikilir miydi, hasar alir miydi, hasar alirsa nerede alir, nasil guclendirilebilir, cok acik ve net sekilde ogrenebiliriz.
Yeter ki bilimin kilavuzlugundan sasmayalim.