Ekşi Duyuru

Türkiye'deki camiler genel olarak Ortodoks kilise mimarisinden etkilenmiş yapılardır, o nedenle böyle. Ha Katolik-gotik mimariden etkilenselerdi ama senin dediğin gibi olurlardı.

çünkü gelenekselci bi çizgi var ve bundan kopulmuyor
kiliselerden devşirilen kalıba, kubbe ve minare mimarisine bizi, yerli ve milli diye bakılıyor

kimse hz.peygamberin kendi bahçesindeki 20m2lik toprak alanın ilk mescit olduğunu hatırlamıyor, varsa yoksa ikonografi

yine de ilginç eserler mevcut

1.tbmm camisi

2.doğramacı camii

3. hiç aevmem ama arolatın sancaktepe camii

ha bu arada hep verdiğim örnwktir, rotterdamın en sevilen yapısı mevlana camii imiş, mihrimah camii edirnekapınjn bi replikası

zaha hadid stuttgart camii fikri ilginçtir mesela

Ortodosks kiliselerinin bir sucu yok, suc bizde. Genel olarak camilerin esin kaynagi Rum Ortodoks kiliseleridir, bu dogru (hatta neredeyse direkt Ayasofya). Ama nispeten daha yeni, avrupa mimarisinden esinlenmis camiler de var (Dolmabahce, Ortakoy vs. gibi yeni barok akimindan gelenler mesela)

En buyuk problem, modern camilerin malzeme olarak beton/blok tugla vs. kullanmalari ve tasarimin hala ayasofyayi taklit etmeye calismasi. Mesela kubbesiz veya minaresiz cami yapmaya kalksan bir anda "aa, olur mu lan oyle sey, tovbee" diyor millet. Halbuki bir mekanin cami olabilmesi icin dini acidan cok az gereksinim var ve kubbe/minare kesinlikle bunlarin icerisinde yok. Kisacasi malzemeler ve teknikler gelisip tasarim gelismeyince boyle ucubik yapilar ortaya cikiyor. Ha, tabi bir de genel olarak ucuz ve kotu tasarim (ki bu sadece camiler icin degil, yapilarin geneli icin gecerli bir sorun).

Hocam var da, onun için para lazım. Eskiden mahallede cami yaptırma dernekleri olurdu, hala kısım kısım var, bağışlanan parayla, tip projeden yavaş yavaş yaptırırlardı. Hatta mahalleliler gider çalışırdı falan. Öyleydi gerçekten.

Şimdi zaten devlet cami yaptırma işinin içine tamamen girdi, dolayısıyla yeni yeni değişik projeler çıkıyor. Yukarıda verilen örnekler ek yakın zamanda yapılan Ahmet Hamdi Akseki Cami de var. Ama hepsi de paraya bakar. Yani, çok güzel bir dizayn yapacak mimar "sevabına" proje yapmaz. O Cami de mesela ihale ile yaptırıldı. Yapanlar da "sevabına" indirimli yapmadılar, sürecini yakından biliyorum.

Kısaca, para varsa yapılır...

Turkiye'deki camilerin de belli bir cizgisi var. Begenirsin, begenmezsin o tartisilir bir konu.
"Belli bir cizgi" neyi ifade ediyor? Klasik üslup da bir cizgi sonucta...

Ataşehirde darth vader camii var. Esenler otogarın orda metrodan geçerken görünen garip bi cami var. Ha birde kocamustafapaşa’da aztek camii var.

Selcuklu ve iran mimarisini yansitan camilerin de yapilmasi gerekiyor. Gunumuzde hepsi sehzade camii gibi kubbe yanlarinda 4 yari kubbeli cift minareli genelde tek olarak yapılmaya calisiliyor. Bunun en basta sebebi cok fazla cami yapiliyor olmasidir tabii ki. Boylece mimara bile ihtiyac duyulmuyor köy, kasaba dediginiz yerlerde. Hazir planlar kullanılıyor, biri digerinin replikasi oluyor. Ayrica avrupada gordugunuz ornekler genellikle tarihi olan yapilar. Yenisi eklenmiyor, ihtiyaç yok.
Turkiye'de de tarihi camilerde cok zenginlik vardir. Anlayabilmek icin cami mimarisinin detaylarini, kubbeden koseli yapiya gecis elemanlarini, tromp, turk ucgeni, pandantifi, mukarnas gibi kullanimlari, teğet kemer, penci kemer vs. kullanımını pencere, kapi detaylarini, ayak, sutun ayrimlarini bilmek gerekiyor.

Selcuklu camiilerine ozgu islemeleri, seramik kaplamalari, klasik osmanli mimarisinde de mahfili, minberi, aciklik oranlarini, detaylari strukturel yapiyi, payanda vs. elemanlarini bilmek gerekiyor. Hatta bircok cami icinde camiye ozgu elemanlar olmuyor sadece bir yapi olsun diye goruluyor. Minber uzerinde kundekari islemeler bile cok emekli ve zor islerdir.

Kubbe tasitmak strukturel olarak hic kolay degildir zaten. O sebeple zaten suleymaniye gibi yapilar yapilamiyor.

Guzel bir ornek olarak ben de akçakoca cami'yi gosterebilirim. Cok iyi bir selcuklu uyarlamasi, sadece tipografik bir kullanim. Modern, gunumuz ihtiyaclarina cevap veriyor ve geleneksel izler de tasiyor.