Ekşi Duyuru

10 trilyon lira basarsa piyasada 10 trilyon lira olur, ve ürünler zamlanır. çünkü piyasada çok para vardır, herkeste para vardır, paranın değeri düşer ve ürünlerin belli değerleri olmalıdır.

1 milyon lira basılır, piyasada az para vardır, ürünlerin fiyatları düşer. çünkü az para vardır ve para kıymetlidir. (önceki örneğe göre) çünkü paranın değeri karşılığı belli miktar ürün alınabilmelidir.

paranın değerliliği meselesi de altın ve petrol'den çok etkilenir. altın ve petrol rezervi bulunur, para değerlenir. fos çıkar, para değer kaybeder.

sinirsiz para basmanin sonucu enflasyon'dur.
(bkz: enflasyon)

eksiduyu.ru

orada da aktarılmış abd ye 1 milyon dalır borç var kur 2 tl

devlet 2 milyon tl bastı (1 m dalır a istinaden)

adam diyor ki hoop kur 10 tl oldu (NEDEN)

O zaman devlet para bastığını söylemiycek basıcak toplam 2 milyon tl basımı yapınca diycek al kardeş paranı benden uzak ol yok şimdi biri çıkıp dicek ki dolara çevirirken kur değişiyo zaten de nasıl alla devlette heralde başbakan döviz bürosuna gidi bozdurmuyo amk :D şasıp kalıyorum

piyasada 100 tane çikolata olsa ve fiyatı da 1 tl olsun. cebinde 100 lira varken 1 çikolata alsan sen. merkez bankası para bastıktan sonra herkesin cebinde para bol olacağı için parası çok olan çikolataya sahip olmak isteyecek, çünkü çikolata toplamda 100 tane var, fazla parası olan çikolatayı alacak(bir nevi açık arttırma) talep artacağı için satıcılar da en yüksek fiyat verene satacak(kar malsimizasyonu) ve fiyatlar artacak. Bol olan şey değersizleşir kıt olan ise değerlenir. yani herkesin cebinde fazla para varsa, üretimde sınırsız artırılamayacağı için artan talep bir süreden sonra fiyatları artırır.

sınırsız para bassın. ürünler zamlanmasın. memura işçiye öğrenciye herkese para dağıtsın devlet. o zaman kim çalışacak. manavdan meyve alabilecek misin? madem manavın parası var neden manavlık yapsın. mercedese binen manav mı olur?

karşılıksız para basarsa herkesin cebinde çok para olur. bu çok parayla insanların talebi artar. talebi artan bi malın fiyatı artar. yani enflasyon. amerika'nın bastığı para amerikayı etkilemiyo çünkü dünya çapında kullanılabilen, değişimi kolay yapılabilen para. paranın büyük çoğunluğu dünya piyasasında dönüyor. amerika'daki talebi arttıracak kadar amerikaya dönmüyor..

tmm da para satmıyoruz ki elimizzde bir sürü para olsa ve satmaya çalışsak anlıycam şimdi olay şuna geliyo bence Devlet ve veya sermayeciler sadece kendilerinde para olsun istiyolar vatandaşta para olmasın istiyorlar o yuzden sistem buna gidiyor ancak amerika olayı aşmış nasıl we are %99 yani para %1 de o yuzden sınırsız para basıyorlar ama basılan paranın yine %1 e geri dönmesini sağlıyorlar örnek iphone 5 parça maliyeti 129 dolar satış fiy 649 dolar 500 dolar %1 e transfer üretim var teknoloji üretimi arge var adamlar dağıttıkları parayı o şekilde geri topluyo bizdekiler geri toplayamayınca madem kimsede olmasın o zmn para diyorlar bence

ogalan para ile urunlerin degeri artacak. kısmını kimse açıklayamıyor

Mercedese binen manav zaten var dostum memurların çoğu mercedese binebilecek kapasitede maaş alıyorlar sadece zekaları çok ileri değil adam 750 tl maaş ile 5 çocuk bakıyo adam memur 3 lira maaşı var eşi memur 3 lira 6 lira bizim memur geçinemiyor. D: bu nasıl çelişki aylık 1000 tl taksitle mercedes var 1500 tl taksitle ağaoğlundan ev var

karşılıksız para basarsa herkesin cebinde çok para olur. bu çok parayla insanların talebi artar. talebi artan bi malın fiyatı artar. yani enflasyon.

BU FENA DEĞİL ANLADIM GİBİ DEMEKKİ SEN BİRAZ DAHA AÇSAN HOCAM ÇÖZÜCEZ MUHABBETİ

aslında güzel soru, pek çok iktisat öğrencisi bile para basmak enflasyona neden olurdan daha fazlasını bilmez.

eskiden para dediğin şey altın sikkeydi, yani değerli bir şeydi. şimdi ise bir kağıt parçası. insanlık o kağıt parçasını değiş tokuş aracısı olarak kullanıyor. yasalar o kağıt parçasını basma işini merkez bankalarına vermiş. şimdi senin sorunu bir parça değiştireyim; "merkez bankası bu kağıt parçasını basmakla yükümlü olan kurum, neden daha çok basıp insanlara dağıtmıyor? ne de olsa o kağıt parçasının satın alabilme özelliği var. daha çok bassın, insanlar daha çok alışveriş yapsın, herkes zengin olsun."

şimdi cevaplayayım. 2 açıdan bakacağım olaya. bir makro ekonomik olarak, ikincisi bakkal mantığıyla.

1) "devlet bu parayı dağıtsın herkes zengin olsun." nasıl dağıtacak? gökdelenlerin tepesinden para saçacak değil, diyelim ki memur maaşlarına %100 zam yapsın, ülkedeki 6 milyon memur 2 katı maaş alsın, iki katı zenginleşsin. Keşke öyle olsa dostum, keşke... şimdi, dedim ya para dediğin şey aslında özel bir kağıt parçası. devlet, memurunun 1 aylık çalışmasını satın alıyor ve karşılığında ona maaş adında kağıt veriyor. o kağıtlar değerli çünkü piyasada azlar. %100 zamın ardından piyasadaki kağıtlar artacak ve piyasada artan her şeye olduğu gibi o kağıtların değeri azalacak. eskiden üzerinde 200 TL yazan kağıtlar artık yeni fiyatlarla 200 TL'lik alışveriş yapamayacak. piyasadaki kağıt ne kadar artarsa kağıdın alışveriş gücü o derece azalacak. yani eskiden 1 TL'ye ekmek alıyorsan şimdi yanına 1 TL daha koyarak 2 TL'ye ekmek alabileceksin çünkü para değersizleştiğinden 1 TL eski gücünü koruyamayacak. buradaki mekanizmanın temelinde her şeyin zamlanması değil, eski paranın eski değerinde olmayışı, zamlanma ya da enflasyon bunun sonucu.

2) para olayı hakikatten karışırıyor, biz onun yerine deniz kabuğu kullanalım. diyelim ki biz para değil de deniz kabuğu kullanıyoruz. bakkal amcamız 1 deniz kabuğu karşılığında 1 ekmek versin. o da ekmek karşılığı aldığı 1 deniz kabuğu ile başka bir şeyler alabilsin. yani ekonomide çarklar dönsün. düşün ki bir gün kumsala deli bir dalga gelsin ve kumsala milyonlarca deniz kabuğu bıraksın. şimdi düşün, bakkal artık elinde her 1 deniz kabuğu olana 1 ekmek verir mi?

Sezerciğin bir sıpası vardı(sıpa kıt kaynak)

bir tane sıpaya en çok parayı veren alıyordu hani. Ekonminin işleyişide buna benziyor sadece birbimizin tekliflerini önemsemiyoruz. Ederi 250 liraya satmayı düşünürken 50 bin liraya satıyordu...

Bir başka açıdan bakalım olaya.(kendi halinde dış ticaretin olmadığı bir ülke düşün)
Ülkede herşey takas ile dönüyor. sen ekmek veriyorsun, çiftçi sana un veriyor, unu satıyorsun kalem alıyorsun... Bir süre sonra herkes ihtiyacını olanı bulmakta zorlanıyor, kalem karşılığı un veren kişi 1 km ilerde bunun için hergün o kadar yol gitmek mantıksız geliyor ve ortak bir takas ürünü olan para kullanılsın deniliyor. Ülkedeki o andaki üretim miktarı sabit.(100 kalem 1000 kg un vs...) bu saatten sonra parayı istediğin kadar arttır artan parayı öğütüp un yapamayacaklarına göre mecbur fiyat artacak.

TMMDA turkiyede durum bu değil ki milyonlarca araba üretiyor bursa adana merso otobus basıyor ist bilmem ne sakrya toyota bizde habire dışardan para geliyo ÜRETİM VAR

@netadam bak olay şu şekilde çalışır. Merkez Bankası para basacağı zaman bunun bir karşılığı olmak zorunda. Kasasına ya altın koyar, yada döviz. Şimdi arkadaşların da dediği gibi, rastgele bastı parayı. Herkesin cebinde milyonlar var. Hadi bi araba satın alayım diyeceksin. Ama piyasada, ekonomide sen yalnız değilsin. Senin gibi milyonlarca insan olacak ve onlar da araba almak isteyecek. Bu sefer araba üreticisi herkesin talebini karşılayamayacak ilk etapta. Bu sefer daha fazla para vereceksin o araba için. Bunu göze alacaksın yani. Dolayısıyla arabanın fiyatı artacak. Çünkü daha önce de dediğim gibi yalnız değilsin. Senin verdiğin kararı başkaları da verecek. Senin hatan, sadece senin gelirinin yükseleceğini sanman.

Ekonomide 2 kavram vardır. nominal ve reel. Nominal dediğimiz şey, kağıt üzerinde yazan değerdir. Reel dediğimiz şeyse bir şeyle mukayese edilmiş değerdir. Önemli olan, adından da anlaşılacağı gibi reel olandır. bi de şöyle düşün. Sana 100.000 TL senetle borcum olsun. Senetin üstündeki nominal değer 100.000 TL. Herkesin eline para geçti diyelim. Bu sefer bollaşan şeyin değeri "reel" olarak azalacağından o borcumun değeri de nispeten azalacak. Yani çat diye koyabilicem o parayı. Yani elime para geçmeden önceki değeri ile geçtikten sonraki değeri aynı olmayacak. Bu da nominal-reel ayrımıdır işte.

@bilmemkacincinick Mb'nın bastığı paranın karşılığının olması gerekmez. Ekonominin durumuna göre para basar veya çeker. Bahsettiğiniz durum 1945'lere kadardı.Altın karşılığı para basılıyordu fakat kıt olan altın yeterli artmadığı için bu sistemden vazgeçildi dolara endekslenmek istendi daha sonradan da bundan da vazgeçip her ekonomi kendi siyasi politikasına göre basmaya karar verdi.

@rebelmummy ekonomide her zaman belli bir oranda enflasyon gerekmekte. yoksa resesyona girer ekonomi. senin bahsettiğin para basma eylemi bunun için. Fakat arkadaşın bahsettiği şey başka. Milyarları basabilmesi için karşılığını piyasadan çekmesi yani kasasına koyması gerekir. Kaldı ki tamamen senin dediğin yöntemle para basacak olsa MB, piyasaya süreceği parayı hesaplayabilmek için t-1 dönemini baz almak zorunda. fakat önemli olan şu andır. yani t dönemi.. ve etkilerini de t+1 döneminde izleyebilir.

Evet belki çok fazla araç üretiliyor ama bunların hepsi türkiye için değil ve bunun yanında bir çok şeyi tüketiyoruz.

Olayın aslı paranın basılmasında değil üretimde. Ekonomiyi tek tip olarak düşünelim parçadan bütüne gidelim. 10 araba üretiliyor ve piyasada 100 bin tl var.

100bin/10= Arabanın fiyatı 10bin tl.


MB para arzını arttırdı ve piyasadaki para miktarı 1 milyon tl oldu.

MB üretimi arttıramayacağı için yine 10 tane araba var.

1milyon/10= araba fiyatı oldu sana 100 bin.

MB'nın para arzını artırmak için bir çok yöntemi var piyasadan altın çekmek veya döviz çekmek bunlardan sadece birkaçı. Reeskont oranlarını arttırarak ya da özel kesim tahvil ve bonolarını satın alarak da bu işlemleri gerçekleştirebilir.

@rebelmummy olay farklı bi yere gidiyor. ona bakarsa zorunlu karşılık oranlarının arttırılması azaltılması da vardır. benim demeye çalıştığım, MB'nin bunlara karar verebilmek için zaman faktörünü hesaba katmak zorunda olması.

Her neyse.. umarım aydınlatabilmişizdir seni @netadam.. Unutma, çok olanın değeri azdır. Elmas'ı düşün.. Ne kadar azsa o kadar değerlidir...

bir soru sordun duyuru karıştı len.

lakin en güzel cevap @rebelmummy +1 (ilk cevabı-çikolata örneği)

Yani Amerikanın naıl para basıp ta bizim para basmadığımızı anlayamadım da.
Para basmada sıkıntı yok, parayı piyasaya sürmede sıkıntı var galiba her neyse.

Şimdi şöyle devletin para basıp piyasaya sürmesi

emeklilere %1000 zam
asgari ücret 750 den 10.000 tl ye
memur maaşı 2000 tl den 9 bin tl ye :) (memurların taa)
fln fln yapıldığın da

1.) herkes daha fazla çikolata daha fazla araba daha fazla ev almak isteyecek
2.)bu çikiletayı üreten fabrikanın işçileri 750 maaş alırken 10 bin alıyor olacak bu çikileta fiyatına yansır
aynı şekilde araba fiyatına yansır
aynı şekilde bütün üretim kalemlerine yansır

1.arz talep eğrisi
2.maliyet muhasebesi

yanlış anlamışsam uyarın arkadaşlar...

ya herkesin maaşını 100 bin TL yapsan da bir şey değişmez ki.. yaşın küçük herhalde bu ülkede paradan 6 sıfır atıldı hiçbir şeyin değeri değişmedi. maaşlara da bol sıfır eklesen bir şey değişmez. çünkü senin verdiğin 1800TL'nin USD değeri 1000 USD ise; para basıp maaşını 180000000000 TL yapsan da USD değeri 1000 olacak. Çünkü para basınca her şeyden önce devalüasyon olur. TL, tüm paralar karşısında değer kaybeder. Toplam paranın toplam değeri değişmeyeceğinden, devletin bastığı her para aslında halkın cebinden çıkar.

şunu okuyunca anlayacağını sanıyorum:
antik.eksisozluk.com

öncelikle herkez değil herkes.

amerika ve bizim para basma mekanizmamız aynı. ama ABD para bastığı zaman doların önemli bir kısmı ülke dışına çıkıyor. Türkiye'de bile ne kadar dolar hesabı ve fiziki dolar olduğunu benden daha iyi biliyorsundur.

ama biz tl bastığımız zaman TL ülke dışına fazla çıkamıyor. parayı da bir mal gibi düşünebilirsin. nasıl o seneki fındık rekoltesi yüksek olduğunda fındığın fiyatı düşüyorsa para miktarı artıncada paranın değeri düşüyor. paranın değerinin düşmesi ne demek.

alabildiği mal sepetinin azalması demek. yani geçen sene 100 tl 10 kg pirinç alırken bu sene 9 kg alabilir demek.

işte biz para basarsak o para sınırlarımızı aşamıyor ama Abd bastığı zaman o paranın önemli kısmını çin almanya japonya rusya suudi arabistan vs alıp kendi rezervlerine koyuyor. ülke içindeki para miktarı artmadığı için enflasyonda olmuyor.

ama dikkatini çekerim ABD de para basarak zenginleşmiyor. aksine borçları artıyor.

aslında önemli olan o paranın konvertible ( dünyanın her yerinden kullanılan euro ve dolar biraz da pound gibi yani) bir para olması.

ŞUAN Kİ EKONOMİK SİSTEM DE PARANIN KARŞILIĞI ZATEN BORÇ .
ESKİDEN OLDUĞU GİBİ ALTIN YA DA DÖVİZ DEĞİL.