tam 3 sene önce bir haftada 4 kere sipariş verebilmişim buradan, hem de işsizken. ilk siparişimde 500 gr dondurma 120 lira (7,16 dolar ediyor o zamanın kuruyla), birkaç gün sonra 170 lira olmuş (9,85 dolar). şimdi ise 500 gr dondurma 920 lira (23,44 dolar). dolar bazında 3 senede %138 artış olmuş. gerçekten inanılmaz.
dolar bazında bu kadar artış olması tabii ki samimi değil, fırsattan istifade edilip fiyatların aşırı arttırıldığı anlamına geliyor.
2022-2025 arası dolar enflasyonu %9.6'ymış. yani o dondurmanın bugün 11 dolar, hadi 12-13 dolar olması gerekirdi. 13 dolar 500 lira ediyor, yine alınabilir bir fiyat olurdu.
biraz soru değil de iç dökme gibi oldu ama demek ki daha 3-4 sene önce bile bu ülkede yaşanabiliyormuş.
peki bu aşırı fiyatları kimler verebiliyor da bu firmalar hala satış yapıp da ayakta kalıp kâr edebiliyor?
kredi kartı peynir ekmek gibi dağıtıldığı sürece bir şekil alan oluyor.
Ürünlerin fiyatları dolar bazında bile pahalı. Mutfaktan tut giyime kadar bu böyle. Türkiye dolar kazanana bile pahalı bir ülke.
Pastadan pay alan sayısı çogaliyor,
pasta büyüklüğü hep ayni,
önceden 40a bölünüyordu,
şimdi 90a bölünüyor.
en basiti,geçen seçimde emekli icin ayrilan ödenek belli,
bütçe artmadi,
ama emekli sayisi artti,
44 yasinda emekli oldular.
sabah acile gittim,
ben egerki calismazsam,
hastaneye gitmek icin para ödemeliyim,
yanimda bir kac hasta vardi
arapca konuşan,vatanina sahip cikmayip benim sosyal haklarimdan bedava yararlanan hastalar vardi,
Pasta ayni ,yiyen çoğaldi..
ya bu çok garip bi hesap. Dolar yeterince yükselmedi ama işçiler %30 civarı zam aldı. Ayrıca eskiden (2016-17'lerde) 800-900 dolar alan arkadaşlarım şu an 1500 dolar maaş alıyor. Bu da garip. O zaman 7 dolar olan dondurma 23 dolar oluyor işte. Bir kısmı gerçek, bir kısmı şişirme veya geleceğe yönelik önlem olabilir.
Bu arada beyaz yaka herkesin yurtdışına tatile gitme sebebi bu. Eskiden 900 dolarlık maaşla zordu ama şimdi 1500 dolar alıyor ve o para Türkiye'de para etmiyor. Ama dünyada hala 1500 dolar. (tabii oralarda da enflasyon var)
Birkaç yıl önce arkadaşlarımla konuşuyorduk, ilk işe başladığımızdan beri maaşımız dolar olarak artmamıştı hatta bir ara düşmüştü. Sonra ben yurtdışına gittim. Peki son birkaç yılda ne oldu da arttı? Ülke tam tersi daha kötü krizde, ama eline geçen dolar daha fazla, ama o dolar para etmiyor harcasa bişey alamıyor. Naptılar olm ekonomiye.
@nhk ni youkosu: evet, bu da çok ilginçmiş.
asgari ücret 2022 yılında 320 dolarmış, şimdi 560 dolar. dolar bazında %75 artmış ama ürünlerin fiyatları asgari ücret artışının bile 2 katı.
yani 3 sene önce 320 dolar ile çok daha fazla şey alınabiliyordu. inanılmaz ve çok tuhaf.
Ben dolar kazaniyorum. Hic Tl kazanmadim. Profesyonel, buyuk risk/sorumluluk aldigim bir is yapiyorum. Kazancim iyi. Ne kuzey Amerika'da ne Tr'de aldigim herhangi bir market urununun fiyatini bilmiyorum.
Market rafindaki 500 gram dondurmanin fiyati $20 da olsa $50 da olsa atarim sepete, gecerim.
Tr'deki asgari ucret, benim 2 gunluk maasim. Hatta bazi aylarda 1.5 gunluk maasim.
Tr'den cok iyi gorunebilir ama burda normal.
@ahm1 "peki bu aşırı fiyatları kimler verebiliyor da bu firmalar hala satış yapıp da ayakta kalıp kâr edebiliyor?" diye sormussun.
Ben verebiliyorum. O baglamda yazdim.
ürünlerin foyatlarinin dolar bazinda pahali olmasinin sebebi dolarin hükümet tarafindan kara parayla bilnemneyle baskilanmasi. biraksalar dolar 60 lira olacak zaten. enflasyonun bu kadar oldugu bir ülkede dövizin artmamasi mümkün degil yoksa.
bu sene bu sebeple bir sille de turizmden yiyince akillanirlar.
@thetruenorthstrongandfree1: senin çok çok fazla kazanmanın bu duyuruyla bir ilgisini bulamadım.
Satış hacmi azalıyor ama price effecten ciro artıyor. Kârlılık artıyor. Şirket bunlarda azalma olana kadar fiyat artırır. Bunu çok iyi içselleştirmiş durumdalar, etik bir problem görmezler, iş hayatı denir.
Türkiye’de dolandırıcı alçak esnaf dışında aynı zamanda yüksek faiz de bir sorun. Adam dükkan açmış öyle ya da böyle bir yatırım bu. Faize yatırıp aylık akacak paradan daha fazla para kazanması lazım ki işletmenin diğer masrafları dışında da feasible olsun. O da yapıştırıyor x2-3ü.
Adam fiyatlar dolar bazında bile arttı diyor. Biri yine kendini övüyor. Hey allahım ya:)
Oncelikle bu konuda net birsey soylemek zor. Asgari ucretten bahsedenler olmus, belki de paranin goreceli olarak artmasi bunlarin yolunu acmis olabilir diyenler de var, herkes gibi ben de tam sebebini bilmiyorum.
Yalniz 3 sene once yasanan istisnai bir durum vardi. Turk lirasi ciddi deger kaybetmisti ancak muhtemelen asgari ucretin o aralar henuz artmamis olmasindan, ve benzin fiyatlarindaki vergilerin de devlet tarafindan dusurulmesinden kaynakli olarak piyasa yasanan duruma hemen zam ile tepki veremedi. Dolayisiyla o donem icin Mua'dan yaptiginiz alisveris doviz artisi nedeniyle henuz fiyatlarin guncellenmemis olmasindan dolayi dusuk kaldi. Yoksa Mua her zaman kallavi bir yerdi, mahalle dondurmacilarinin 2-3 katidir o fiyatlar rahat.
Belki hatirlayanlar vardir benzin o aralar 0,70 cent (euro) dolaylarina kadar indi. Daha eskiyi hatirlayanlar bilir, 2010 civarlarinda avrupanin en pahali (belki de ikinci en pahali) benzinini aliyorduk. 2 euronun uzerindeydi.
3 yil once yasanan istisnai durumun aksine simdi de ileriye donuk enflasyon beklentisi var. Fiyatlar geriden gelmiyor da sanki ilerden gidiyor gibi. Kira konusunda bu beklenti etkisi cok daha siddetli gorunuyor. Pendik'te otururken gurbetcilerin 600 euro kira verdigini duydugumuzda o rakam cok yukseklerde inanilmaz bir rakam gibi geliyordu. Simdi belki de bu paraya bile oturulabilir duzgun ev bulunamiyor.
Benzer durum hemen her alanda var. Daha bugün konusu geçmişti merak edip hesapladım; 3 yıl önce Haziran ayında yaptığımız 2 kişi 5 gece Kıbrıs tatili 27500 TL yani yaklaşık 1600 USD imiş. Bugün aynı tatil aynı şart ve pakette 3750 USD ile 4200 USD arasında değişiyor yani 150000-180000 TL civarı. TÜİK enflasyonuna göre en fazla 90000 TL olmalıydı. Hadi 100000 TL olsun. 1600 USD'nin bugünkü karşılığı 64000 TL. Mantıklı bir izahı var mı? Kesinlikle yok.
Soruna cevap: bir kesim aşırı zenginleşirken halkın geneli fakirleşiyor. Ortada bir pasta var ve bölüşümü her sene daha adaletsiz şekilde oluyor. Zengin kesim için sorun yok, bu ödemeleri rahatlıkla yapabiliyor ve tatiline gidiyor. Kimler ödeyebiliyor kısmını geçiyorum, talep yüksek olmasa bu fiyatlar böyle olmaz.
sanırım bunu bir ekonomistin açıklaması lazım. belki de sadece firmaların kazıklama amacı bu duruma yol açmamıştır veya belki de kazıklama amaçları bile yoktur, yazıldığı gibi göremediğimiz başka etkenler mevcut olabilir.
bunun matematiği 2000li yıllarda çözüldü. tüm diktatörlükler bu şekilde yapılanıyor. halkı fakirleştir, yandaş çevre oluştur, sosyal yardım yap, korku sal, oyu topla.
benzin artiyor
kiralar artiyor
asgari ucret artiyor
sadece su uc kalemdeki artisi bir araya getirince adamin verdigi kira + iscinin parasi + tedarik yuzunden 3 ayri kalemi dusunerek fiyat artisi yapmasi gibi bir durum var. yani net enfalsyon degil de bunlarin toplamina gore zam yapiliyor.
tamam kriz var ama esnaf da cakallik yapiyor soylemi bence tamamen hukumetin beceriksizligi ortmeye yonelik bir durum.
Elimde Petifür verileri var, onda da 2022 yazindan beri %175 artis olmus.
Kaft verileri de var ama 2020 nisan ve 2023 mart var. Su an bir tisort 18,87 dolarken, 2023 mart'inda 16,70 dolar, 2020 nisan'inda 8,68 dolarmis.
Kaft cok daha az artis yapmis, hem de 2020'den beri dolar bazindaki enflasyon %25.
Talep enflasyonu diye bir şey var, insanlar bugün almazsam yarın alamam diye sürekli bir şeyleri almak istiyor. Haliyle dolar bazında artış olması normal ha doların baskılanması da var aslında dolar 50 lira