nasıl anlatayım bilmiyorum ama şuradan başlayayım. dönem ödevi 10 dakika araştırmayla yapılır, bitirme tezi genelde çeviri ile hazır kaynaktan derlenir, masterda daha önce yapılmış bir çalışmanın farklı bir varyasyonunu denersin mesele elektron mikroskobuyla çimentonun içine karıştırılmış uçucu külü dondurup katarsın içine onu incelersin ne olmuş bakarsın, doktorada ise tamamen bir konu yaratır, inceler, inciğini cinciğini çıkarırsın mesele çimentonun içine yanmış lastik katıp ülke ekonomisine ne gibi katkıda bulunurum ya da betonun mukavemetini arttıracak bir madde/yöntem bulup bunu yazarsın ve muhtemelen o konuda TEK bir çalışma çıkarırsın. sonra millet senin çalışmanı alır ilerletir falan.
bu doktora/master yeterlilik olayı üniversiteye göre bile çok değişken. örneğin boğaziçinde bir inşaat mühendisinin endüstri masterı yapmasına izin verebiliyolarken yıldızda bunu sorduğun için bile pişman olabilirsin. öyle işte.
doktorayi verince doktor olursun, havan olur: akademisyensindir. master yapınca cv'ye yazarsın ise girerken: "mastırı da var, bunu alalım" derler sansliysan.
farklı alanlardan gelip master ya da doktora yapma konusunda farklı üniversitelerin farklı uygulamaları var. aynı üniversite içinde farklı enstitü ve bölümlerde bile buı durum değişebilir. ancak farklı bölüme geçiş için bölümler arası genel bir ilişkide istenir.
tr'de özel ya da daha batılı anlamda(+görünümde) eğitim veren üniversitelerde farklı bölümlerde okuma isteği çoğunlukla olumlu karşılanır ama bu çok tavsiye edilen bir durum değildir. belli bir konu üzerinde uzmanlaşmanız zorlaşır.
türkiye'de örneğin mühendislik bölümü öğrencisi iseniz ve aynı alanda(x) master yaparsanız x yüksek mühendisi olursunuz. ama master alanınız farklı ise bu 'yüksek mühendis' ünvanını alamazsınız.
en az bir örnekte aşağıdaki durumu bu sene içinde gördüm.(sosyal bilimler)
lisans x bölümü
master y bölümü
doktora z bölümü
ama bu başvurmak istediğiniz üniversiteler ile gidip iyice bir görüşülmesi gereken bir konu.
o bisi deil bogazicinde insaat muhendisinin biyomedikal master ve doktorasi yapmasina izin veriliyor (bkz: ben)
Farka gelirsek masterda yazcan tez 1 senede cok rahat halledilebilecek bisi olabilir genelde de yapilmis biseyin farkli bi varyasyonunu yaparsan. Cok yeni bisi bulmana ya da ispatlaman gerekmez zaten 2 senenin 1 senesinde ders aliyosun. 1 donemde tez konun ustunde literature baksan kalir 1 donem. Onda da cok orjinal bisi yapma ihtimalin az.
Doktorada daha once yapilmamis bisi yapman gerekir ve en az 2 sene tez konun ustunde calisman lazim. Ve sana doktora unvanini vericeklerse juriyi o tez konusu hakkinda kral olduguna inandirman lazim gerek tezinle gerek savunmanla. Yani ben bu konuda kralini tanimam dedigin zaman bu is olmustur.