Ülkemizde gördüğümüz dolar kuru anlık arz ve talebi yansıtıyor mu ? yoksa size göre baskılanmış suni fiyatımı ifade ediyor.
Eğer kurun suni belirlenmediğini düşünüyorsanız bunu mantık çerçevesinde açıklayabilir misiniz ?
Teşekkürler.
Suniden kastınız nedir? Merkez Bankasının rezerv satması ise evet. Bankanızdan FX almak ya da satmak istediğinizde işlem gerçekleştirebiliyorsanız piyasada gördüğünüz kurlar suni değil gerçektirin kanıtı olmaz mı zaten?
zor bir soru gibi geldi. okulda aldığım ekonomi derslerinden tahmin yürüteyim. yanlışsa söyleyin hemen sileyim swh
ilk olarak kur için arz talebi şöyle açıklayayım: kapalı çarşıda döviz bürosusunuz. her sabah merkez bankasına gidip 1000 dolar alıyorsunuz. bu 1000 dolar günlük size yetiyor. akşam 5'e kadar bitiriyorsunuz. Fazla dolar alırsanız elinizde kalacak, az alırsanız da günü çıkaramayacaksınız erken kapatacaksınız. işcilere de boşa para ödeyeceksiniz.
diyelim ki ülkede kriz çıktı, herkes tl den kurtulup dolar almak ister. Siz sabah 1000 dolar almıştınız, ama kriz çıktığından, dolara talep arttı, siz 1000 doları çok erken bitirdiniz.
diğer gün, merkez bankasına gittiğiniz de arten talepten dolayı siz mesela 1200 dolar isteyeceksiniz.
merkez bankası, bu durumda bi dur diyecek. sen benden hep 1000 dolar alıyordun. şimdi geldin benden fazla istiyorsun. benim elimde sınırlı dolar var, sadece fazla dolar verirsem, diğerlerine dolar kalmaz.
bu yüzden 1200 dolar alacaksan, sana yüksek fiyattan satarım, diyecek.
döviz bürosu da, dolar fiyatını yükseltecek.
arz talep böyle işliyor.
tabii kimse gidip merkez bankasından para alıp gelmiyor. dijital hep. siz bankadan dolar aldığınızda dolar yükseliyordur büyük ihtimal.
bi de bir terim var merkez bankası dolar yakıyor diye.
dolar yakmak demek şu aslında, dolara talep arttı. bankalar merkez bankasından daha çok dolar istedi. merkez bankası da doları yükseltmedi. al sana aynı fiyattan dolar dedi.
böylelikle merkez bankasında 1m dolar rezerv var. al satlar ile günlük hep 1m dolar kalıyordu. ama artan talepten merkez bankası hep dolar kaybediyor düşükten satarak
Kur seviyesi arz talebi tek başına göstermez, aynı zamanda rezerve de bakmanız gerekir. Mesela kur sabitken mb rezervleri düşüyorsa, mb kur değerini değiştirmeden fazladan satıyor demektir. Rezerv sabit kalıyor, kur artıyorsa yine talep var demektir. Mesela son 1 haftada kur artışı çok düşük ve sınırlıyken mb rezervleri %3 arttı. Bu da çok talep yokken, mb’nin alım yaptığını gösterir
merkez bankası kurun tabela fiyatı kendisi belirliyor ve bunuda gerekirse eksi rezerve ile yapıyor diyelim.
ancak burada bazı durumlar var.
1- Merkez bankası rezervleri aylık açıklıyor . Buda merkez bankasına psikolojik tarafda üstünlük sağlıyor.
Şöyleki olası bir krizde yoğun dolar talebine rağmen eğer merkez bankası tabela fiyatında bir değişikliğe izin vermez ise, Kriz yönetilene kadar bir üstünlük sağlanmış olur. Bunu söylememin sebebin , 11 temmuzda yaşanan siyasi olayları rağmen tabelanın 40 tl lik psikolojik sınırı geçilmesine izin verilmedi.
Bana göre rezervler günlük olarak doğru ve şeffaf açıklanmış olsa tüm tablo ortaya çıkacak, ama bu yapılmıyor .
2- enflasyon sepetine pinpon topu koyan bir zihniyetin açıkladığı merkez bankası rakamları sizce ne kadar şeffaf ve doğru ?
3- Sizde tabelayı gerektiğinde rezervleri eksi yaparak mı kontrol ediyor ? Yani sizde tabelayı hiç bir araca ihtiyaç duymadan en azından günlük bazda sınırlayamaz mi ?