Tahvil faizlerinin artmasının borçlanma maliyetini arttırması serbest piyasadaki tahvillerle rekabet etmek zorunda olma sebebiyle mi?
Mesela birileri senden eskiden 10 yıllık tahvil almış o zamanın değerlemesiyle vs. Atıyorum üzerinden vakit geçmiş bir iki faiz ödemesi de almış ama şimdi elden çıkartmayı düşünüyor - satıcı çok olduğundan fiyatlar düşüyor, belki zararına satıyor ama tahvilin getirisi (kalan faiz ödemeleri + anapara) sabit olduğu için serbest piyasada ne kadar ucuza giderse yüzde olarak getirisi o kadar artıyor (alıcı için). Tahvil ne kadar ucuza giderse (satma talebi ne kadar yoğunsa alıcılara kıyasla) "faizi" o kadar artmış oluyor.
Şimdi devlet de tahvil satmak istediği zaman serbest piyasayla rekabet etmek zorunda - millet eskiden aldığı tahvilleri ucuza satarken (piyasada bunlar dolaşırken) senden almaz yoksa, o yüzden devlet de YENİ satmak istediği tahvil getirilerini piyasaya göre ayarlamak - yüksek faiz vermek zorunda kalıyor rekabet edebilmek için.
Böyle bir şey mi?
Pek değil. Devlet tahvil satmak istediği zaman serbest piyasa ile rekabet etmek zorunda değil. Her yatırım aracının farklı riskleri ve farklı getirileri vardır, çok ender durumlar hariç bu ikisi doğru orantılıdır. Ne kadar çok risk varsa, o kadar yüksek getiri var yani.
Bir de her market için Risk Free Rate (riski olmayan yatırım aracı) kavramı vardır. Çok sallantıda olan ülkeler hariç genellikle diğer ülkelerde Devlet Tahvilleri risk free asset olarak geçer. Yani bu ne demek, devlet tahviline yaptığınız paranın riski yok. Bu sebeple, devlet tahvili aslında piyasa ile rekabet etmez, piyasadaki diğer (tahvile göre daha riskli) yatırım araçları için bir gösterge oluşturur gibi diyebiliriz. Yani aslında devlet tahvili faizi yükselince, diğer yatırım araçlarının faizi de yükselir diyebiliriz.
3.Senaryoda yazdığın şeye yanlış diyemeyiz, ama faizlerin yükselmesinin tek sebebi de diyemeyiz. Birde bunu sadece iç piyasa ile karşılaştırmak doğru değil. Dış piyasa ile de rekabet var burda, güzel devlet tahvili getirisi varsa, yabancı yatırımcı Yeni Zellandadaki parasını alır türkiyeye getirir tahvil alır mesela. Devlet de ne kadar çok tahvil satmak istiyorsa, o kadar yüksek faiz veriyor haliyle.
