yap - sa - n - a
gel - se - n - e
fiil koku - dilek-sart kipi - ikinci tekil sahis - ???
cozumlemenin dogru oldugunu varsayarsak en sondaki "a" / "e" nedir?
yanlissa dogrusu nedir?
Ekleri adlandirmayla ilgili bir sorun var. Nasil mi? "Gelsene" de sart hic yok ornegin. Ayni ekin farkli fonksiyonlari olmasi durumu bu. Niye bu ek dilek midir sart midir belirsiz? Cünkü eski kullaniminda bazen sart bildirmis bazen dilek.
Alintiliyorum S. Budak´tan: "Yalnız ikinci şahıslarda kullanılan ekleşmiş hitap edatlı bu şekiller istekle emir arası bir işlev taşır."
Bu eklere baska isim veren Dilbilimciler var. Ama sanirim isinize yarayacak olan, lise dilbilgisi?
"yap-sa-n-a"da acikca, -sa ve -a pekistirme eki arasinda bir bag var. Anlam bütünlügünü sagliyorlar. Banguoğlu: "Dilek-şartın bildirmesi –a ünlemi aldıklarında ısrarlı bir dilek, bir buyuru anlatımı da kazanırlar, bir ünlem görünüşüne girerler."
-a pekistirme eki.
@buf-e kür
sondaki "a" / "e" kesin olarak pekistirme eki olarak adlandiriliyorsa bunu vikipedi'ye eklesek mi?
tr.wikipedia.org
bunun disinda, dilek-sart kisminin adlandirilmasindaki karmasa vikipedi'de not olarak yazilmis, sizin belirttiginiz gibi.
bu arada, "pekisitirme eki" kavrami bazi kaynaklarda daha baska kullanimlari ifade ediyor:
dergipark.ulakbim.gov.tr
@duyond
maalesef "seslenme imi" kavramini daha once hic duymadigim gibi, internetteki aramalar da sonuc olarak sadece bu sayfayi gosteriyor. :)
ayrica "im" isaret (dolayisiyla da noktalama isareti) anlamina gelmiyor mu? sondaki "a" / "e" nin noktalama isareti sayilabilecegini sanmiyorum.
sondaki -a nın istek kipindeki ek olduğunu düşünüyorum. hatta yapasın ın alternatif söyleniş formu gibi geldi ilk başta ama Dilek-şart da var. Denildiği gibi 2 kipin anlamını vermesi için 2 sinin de eklerini almış olması gerekiyor.
@mobilemob
Bu bilgi doktora dersindeyken Kaçalin hocadan (TDK Başkanı) öğrendiğim bir bilgidir. Seslenmek amacıyla kullandığımız a'nın sözcükle birleşimi olarak vermişti ama tür (edat/ünlem) olarak ne söylediğini hatırlayamadığım için im ifadesini kullandım. Yoksa noktalama işareti olarak saydığım yok. Hocanın kendisine sorar, tekrar sizi bilgilendiririm.
Ayrıca im sözcüğü sadece noktalama işaretini karşılamaz. Dilbilimcilerin makalelerinde im ifadesini sıklıkla kullandıklarını görürsünüz. Yani o durumu işaretleyen ek gibi de kullanılabiliyor.
İstek kipi olarak kabul etmenin mantıklı olduğunu düşünmüyorum. Çünkü kip eki + şahıs eki + kip eki kullanımı Tükçede görülen bir şey değil.
eksisozluk.com
Biraz daha araştırırsanız bulabilirsiniz, seslenme edatı ya da ünlemi yazarak.
Ek: Hoca seslenme ünlemi olarak alıyormuş.
@mobilemob duyong'un dedıgı gıbı unlem de denılıyor. Ben fonksiyonun '-sa' ekinin kuvvetlendirilmesi olması nedeniyle, pekıstırme/kuvvetlendirme denilmesinden yanayım.
Bir de -sa istektir, -a dilektir diyenler var. Surada ucuncu sayfada iki farkli gorusten bahsedilmiş: s3.amazonaws.com